34. Όταν έμαθα ότι η μητέρα μου ήταν άρρωστη

Από της Λόρνα, ΗΠΑ

Τον Μάιο του 2023, έκανα καθήκοντα μακριά από το σπίτι μου. Μια μέρα έλαβα μια επιστολή από τη γενέτειρά μου, που ανέφερε ότι η μητέρα μου είχε υποστεί εγκεφαλικό λίγα χρόνια πριν κι είχε περιορισμένη κινητικότητα. Δεν μπορούσα να το πιστέψω. Έκανα εικόνα τη μητέρα μου μετά από το εγκεφαλικό, κι άρχισα να κλαίω με λυγμούς. Σκέφτηκα μέσα μου: «Το ΚΚΚ με κυνηγούσε και με καταδίωκε με αποτέλεσμα να μην επιστρέψω στο σπίτι μου για σχεδόν εννιά χρόνια. Σίγουρα θα με έψαχναν οι άπιστοι απ’ την οικογένεια και τους συγγενείς μου. Μήπως την ανέκριναν συνέχεια κι έπαθε το εγκεφαλικό από την υπερβολική πίεση; Κανείς απ’ την οικογένειά μου δεν πιστεύει στον Θεό, και μάλιστα παίδευαν τη μητέρα μου. Θα τη φροντίσουν, άραγε, καλά; Ειδικά ο αδελφός μου και η νύφη μου. Τώρα που έπαθε το εγκεφαλικό η μητέρα μου, όχι μόνο δεν θα μπορεί να δουλέψει και να βγάλει λεφτά, αλλά δεν θα μπορεί να τους κρατάει και τα παιδιά. Θα πρέπει εκείνοι να τη φροντίζουν τώρα. Υπάρχει ένα ρητό που λέει “Οι γιοι δεν σέβονται τους γονείς με χρόνιες παθήσεις”. Θα έχουν την υπομονή να τη φροντίσουν όσο περνάει ο καιρός; Θα της μιλάνε άσχημα, άραγε, οι συγγενείς, οι φίλοι και οι γείτονες; Αν γίνει αυτό, η μητέρα μου δεν θα υποφέρει μόνο από το μαρτύριο του εγκεφαλικού, αλλά θα υπομένει και ψυχικό πόνο. Θα μπορέσει, άραγε, να αντέξει αυτήν την κατάσταση;» Ήθελα πολύ να γυρίσω σπίτι αμέσως για να φροντίσω τη μητέρα μου, αλλά δεν μπορούσα, επειδή το ΚΚΚ με κυνηγούσε και ήθελε να με συλλάβει. Σκέφτηκα ότι η μητέρα μου με γέννησε, με ανάθρεψε και με βοήθησε να σπουδάσω. Η ζωή ήταν δύσκολη στο σπίτι, κι η μητέρα μου έκανε αυστηρές οικονομίες και πήρε ένα υψηλότοκο δάνειο για να με στείλει στο πανεπιστήμιο. Δεν είχα φροντίσει τη μητέρα μου αυτά τα εννιά χρόνια και ούτε τότε που έπαθε το εγκεφαλικό δεν μπορούσα να πάω σπίτι να τη βοηθήσω. Η μητέρα μου πλήρωσε μεγάλο τίμημα για μένα. Εγώ, όμως, ως κόρη της, δεν είχα εκπληρώσει το καθήκον μου προς εκείνη. Ένιωθα ότι της χρωστούσα πολλά. Όλα αυτά τα χρόνια, πάντα ανυπομονούσα να δω τη μητέρα μου ξανά μια μέρα και να κάνουμε μια εγκάρδια κουβέντα. Πλέον, όμως, αυτό το όνειρο είχε χαθεί μια για πάντα. Μετά το εγκεφαλικό, η μητέρα μου δεν μπορούσε καν να μιλήσει κανονικά, πόσο μάλλον να κάνει μια μεγάλη κουβέντα από καρδιάς. Όσο περισσότερο το σκεφτόμουν, τόσο περισσότερο στενοχωριόμουν. Δεν μπορούσα να ηρεμήσω ούτε όταν έκανα το καθήκον μου. Περνούσε συνέχεια από το μυαλό μου η εικόνα της μητέρας μου να βασανίζεται από το εγκεφαλικό, κι όλο έκλαιγα χωρίς σταματημό.

Τα βράδια, στριφογυρνούσα στο κρεβάτι άυπνη. Σκεφτόμουν συνέχεια τη μητέρα μου μετά το εγκεφαλικό και με είχαν κυριεύσει τα αισθήματα στοργής που είχα για εκείνη. Συνειδητοποίησα ότι η κατάστασή μου ήταν λανθασμένη και ότι, αν συνέχιζα έτσι, δεν θα μπορούσα να κάνω καλά το καθήκον μου. Βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη καμπή της διάδοσης του ευαγγελίου. Έπρεπε να διορθώσω την κατάστασή μου όσο το δυνατόν γρηγορότερα και να αφιερώσω ξανά την καρδιά μου στο καθήκον μου. Τότε θυμήθηκα την εμπειρία του Ιώβ. Μέσα σε μία νύχτα, του πήραν τα βόδια και τα πρόβατά του που γέμιζαν τους λόφους, πέθαναν τα παιδιά του και γέμισε πληγές σε όλο του το σώμα. Μπροστά σε μια τόσο μεγάλη δοκιμασία και τόσο πόνο, ο Ιώβ δεν παραπονέθηκε ποτέ στον Θεό. Μάλιστα είπε: «Ο Ιεχωβά έδωκε και ο Ιεχωβά αφήρεσεν· είη το όνομα Ιεχωβά ευλογημένον» (Ιώβ 1:21). Όταν έπαθε το εγκεφαλικό η μητέρα μου, αν και δεν κατανοούσα πλήρως την πρόθεση του Θεού, ήξερα ότι αυτό το γεγονός ήταν μια δοκιμασία και ένα τεστ από τον Θεό. Έπρεπε να μιμηθώ τον Ιώβ. Ό,τι κι αν γινόταν, δεν έπρεπε να αμαρτήσω με τα λόγια κάνοντας παράπονα για τον Θεό ούτε έπρεπε να εγκαταλείψω το καθήκον μου και να προδώσω τον Θεό. Όταν το σκέφτηκα αυτό, η καρδιά μου ηρέμησε σιγά-σιγά.

Ένα πρωί, παρακολούθησα ένα βίντεο βιωματικής μαρτυρίας με τίτλο «Όταν διαγνώστηκε η μητέρα μου με καρκίνο». Με συγκίνησε πολύ ένα χωρίο από τα λόγια του Θεού στο βίντεο. Ο Παντοδύναμος Θεός λέει: «Δεν υπάρχει λόγος, να αναλύεις ή να ερευνάς υπερβολικά αν οι γονείς σου έχουν αρρωστήσει σοβαρά ή αν αντιμετωπίζουν κάποια μεγάλη συμφορά, και ασφαλώς δεν πρέπει να αφιερώνεις ενέργεια σ’ αυτό —είναι ανώφελο. Η γέννηση, τα γεράματα, οι αρρώστιες, ο θάνατος και η αντιμετώπιση διαφόρων μεγάλων και μικρών ζητημάτων στη ζωή είναι πολύ κανονικές καταστάσεις. Αν είσαι ενήλικας, τότε πρέπει να σκεφτείς ώριμα και να προσεγγίσεις αυτό το θέμα ήρεμα και σωστά ως εξής: “Οι γονείς μου αρρώστησαν. Κάποιοι λένε ότι φταίει που τους έλειψα τόσο πολύ· γίνεται αυτό; Ναι, σίγουρα τους έχω λείψει. Πώς είναι δυνατόν να μη σου λείπει το ίδιο σου το παιδί; Κι εμένα μου έλειψαν, εγώ γιατί δεν αρρώστησα;” Γίνεται να αρρωστήσει κανείς επειδή του λείπουν τα παιδιά του; Δεν γίνεται. Και τι συμβαίνει όταν αντιμετωπίζουν τόσο σημαντικά ζητήματα οι γονείς σου; Το μόνο που μπορεί να πει κανείς είναι ότι αυτά τα ζητήματα τα έχει διαμορφώσει στη ζωή τους ο Θεός. Τα έχει ενορχηστρώσει το χέρι του Θεού. Μην επικεντρώνεσαι σε αντικειμενικούς λόγους και αιτίες. Ήταν δεδομένο ότι οι γονείς σου θα αντιμετώπιζαν αυτό το ζήτημα όταν έφταναν σ’ αυτήν την ηλικία, ήταν αναμενόμενο να πληγούν από αυτήν την ασθένεια. Αν ήσουν εσύ εκεί, δεν θα το πάθαιναν; Αν δεν ήταν γραφτό από τον Θεό να αρρωστήσουν, τότε δεν θα είχαν πάθει τίποτα, ακόμη και αν δεν ήσουν κοντά τους. Αν ήταν γραφτό να πάθουν στη ζωή τους αυτήν τη μεγάλη συμφορά, τότε τι θα πετύχαινες αν ήσουν στο πλευρό τους; Δεν θα μπορούσαν ούτως ή άλλως να το αποφύγουν, έτσι δεν είναι; (Ναι.) Σκέψου εκείνους που δεν πιστεύουν στο Θεό. Δεν είναι όλοι μαζί με τις οικογένειές τους κάθε χρόνο; Όταν τύχει σ’ εκείνους τους γονείς κάποια μεγάλη συμφορά, είναι μαζί τους και τα παιδιά τους και οι συγγενείς τους, έτσι δεν είναι; Όταν αρρωστήσουν αυτοί οι γονείς ή όταν χειροτερέψουν οι αρρώστιες τους, φταίει το γεγονός ότι τους εγκατέλειψαν τα παιδιά τους; Όχι, δεν φταίει αυτό, είναι γραφτό τους να συμβεί. Απλώς εσύ, ως παιδί τους, λόγω του δεσμού αίματος που έχεις με τους γονείς σου, θα στενοχωρηθείς όταν μάθεις ότι αρρώστησαν, ενώ οι άλλοι δεν θα αισθανθούν τίποτα. Είναι πολύ φυσιολογικό αυτό. Όμως, όταν οι γονείς σου αντιμετωπίζουν μια τέτοια μεγάλη συμφορά δεν πρέπει να αναλύσεις και να ερευνήσεις το ζήτημα ή να σκεφτείς πώς να απαλλαγείς από αυτό ή να το επιλύσεις. Οι γονείς σου είναι ενήλικες· τους έχουν συμβεί τέτοια πράγματα στην κοινωνία ουκ ολίγες φορές. Αν ο Θεός οργανώσει ένα περιβάλλον για να τους απαλλάξει από το ζήτημα, τότε αυτό, αργά ή γρήγορα, θα εξαλειφθεί πλήρως. Αν το ζήτημα είναι γι’ αυτούς εμπόδιο ζωής, και πρέπει να βιώσουν αυτήν την εμπειρία, τότε είναι στο χέρι του Θεού για πόσο διάστημα πρέπει να τη βιώσουν. Πρέπει να τη βιώσουν και δεν γίνεται να την αποφύγουν. Αν θέλεις να λύσεις μόνος σου αυτό το ζήτημα, να το αναλύσεις και να ερευνήσεις την πηγή, τις αιτίες και τις συνέπειές του, τότε είσαι ανόητος. Δεν υπάρχει λόγος, είναι περιττό να σκέφτεσαι κάτι τέτοιο. Δεν πρέπει να ενεργείς έτσι, να το αναλύεις, να το ερευνάς και να σκέφτεσαι να έρθεις σε επαφή με τους συμμαθητές σου και τους φίλους σου για να σε βοηθήσουν, να έρθεις σε επαφή με το νοσοκομείο για λογαριασμό των γονιών σου, ώστε να βρεις τους καλύτερους γιατρούς και το καλύτερο κρεβάτι στο νοσοκομείο· δεν είναι ανάγκη να σπας το κεφάλι σου με όλα αυτά. Αν όντως σου περισσεύει ενέργεια, τότε κάνε σωστά το καθήκον που οφείλεις να εκτελέσεις τώρα. Οι γονείς σου έχουν τη δική τους μοίρα. Κανείς δεν μπορεί να γλυτώσει από την ώρα του θανάτου του. Οι γονείς σου δεν είναι κύριοι της μοίρας σου, και αντίστοιχα, ούτε εσύ είσαι κύριος της μοίρας των γονιών σου. Αν κάτι είναι γραφτό τους να γίνει, εσύ τι μπορείς να κάνεις; Αν ανησυχείς και ψάχνεις να βρεις λύσεις, τι θα πετύχεις; Τίποτα δεν μπορείς να πετύχεις· το αποτέλεσμα εξαρτάται από τις προθέσεις του Θεού. Αν Εκείνος θέλει να τους πάρει και να σου επιτρέψει να εκτελέσεις το καθήκον σου ανενόχλητος, τότε μπορείς εσύ να το εμποδίσεις; Μπορείς να συζητήσεις με τον Θεό τους όρους; Τι πρέπει να κάνεις εκείνη τη στιγμή; Να σπας το κεφάλι σου για να βρεις λύσεις, να το ερευνάς, να το αναλύεις, να επιρρίπτεις τις ευθύνες στον εαυτό σου και να ντρέπεσαι να αντικρίσεις τους γονείς σου; Αυτά πρέπει να σκέφτεται και να κάνει ένας άνθρωπος; Όλα αυτά εκδηλώνουν ότι δεν υποτάσσεσαι στον Θεό και στην αλήθεια· είναι εκδηλώσεις παράλογες, ασύνετες και επαναστατικές απέναντι στον Θεό. Δεν πρέπει να έχουν αυτές τις εκδηλώσεις οι άνθρωποι. Το καταλαβαίνεις; (Ναι.)» [«Ο Λόγος», τόμ. 6: «Σχετικά με την επιδίωξη της αλήθειας», Πώς να επιδιώκει κανείς την αλήθεια (17)]. Από τα λόγια του Θεού κατάλαβα ότι Εκείνος έχει ορίσει πόσο θα υποφέρει κανείς στη ζωή του, ποιες σοβαρές ασθένειες θα παρουσιάσει και πόσες αναποδιές θα βιώσει, κι ότι δεν έχουν καμία σχέση οι αντικειμενικοί παράγοντες. Ήταν γραφτό της μητέρας μου ότι θα αρρώσταινε. Όσο για το πόσα χρόνια θα βίωνε αυτήν την ασθένεια, αν θα μπορούσε να θεραπευτεί πλήρως ή όχι και αν τελικά θα της έμεναν κάποιες παρενέργειες, όλα είχαν προκαθοριστεί από τον Θεό εδώ και πολύ καιρό. Εγώ, όμως, δεν κατανοούσα την κυριαρχία του Θεού, και συνέχιζα να αναλύω και να ερευνώ, και πίστευα πως επειδή είχα τόσα χρόνια να γυρίσω στο σπίτι, κι επειδή οι άπιστοι συγγενείς μας παίδευαν τη μητέρα μου, εκείνη δεν είχε αντέξει την πίεση και είχε πάθει το εγκεφαλικό. Ανησυχούσα, επίσης, ότι η οικογένειά μου δεν θα φρόντιζε τη μητέρα μου μετά το εγκεφαλικό και ότι θα της έλεγαν άσχημα πράγματα οι συγγενείς, οι φίλοι και οι γείτονες, πράγμα που θα της προκαλούσε και σωματικό και πνευματικό πόνο. Δεν μπορούσα να πάω σπίτι να τη φροντίσω, εξαιτίας της απειλής της δίωξης και της σύλληψης από το ΚΚΚ, κι έτσι ένιωθα ότι χρωστάω στη μητέρα μου και μέσα μου σκεφτόμουν μόνο την ασθένειά της. Δεν μπορούσα να ηρεμήσω ούτε όταν έκανα το καθήκον μου. Συνειδητοποίησα τώρα ότι το εγκεφαλικό της μητέρας μου δεν είχε καμία σχέση με το αν ήμουν στο πλευρό της ή όχι. Δεν θα είχε αποφύγει αυτήν την ασθένεια αν ήμουν μαζί της ούτε και θα ανακουφιζόταν ή θα θεραπευόταν πλήρως αν γύριζα σπίτι να τη φροντίσω. Το ίδιο έγινε με τη γιαγιά μου που έπαθε καρκίνο του οισοφάγου και με τη θεία μου που προσβλήθηκε από καρκίνο του ήπατος. Εκείνη την εποχή, η μητέρα μου έστυβε τον νου της για να βρει τρόπους να τις θεραπεύσει, ξόδεψε πολλά χρήματα και τις επισκεπτόταν συχνά. Τελικά, όμως, πέθαναν. Αυτό δείχνει ότι ο Θεός έχει προκαθορίσει από πριν ποιες ασθένειες θα πάθει κάποιος στη ζωή του και πότε θα πεθάνει. Όσο κι αν προσπαθούν οι άνθρωποι ή όσο κι αν φροντίζουν τους αρρώστους, δεν μπορούν να κάνουν την παραμικρή διαφορά. Η μητέρα μου θα είχε αρρωστήσει ακόμα κι αν ήμουν στο πλευρό της και την πρόσεχα. Μέσα από την αποκάλυψη αυτών των γεγονότων, είδα ότι παρόλο που πίστευα πολλά χρόνια στον Θεό, είχα την ίδια οπτική με τους άπιστους. Δεν καταλάβαινα την κυριαρχία του Θεού. Όταν το σκέφτηκα αυτό, ντράπηκα μέσα μου και ήμουν πρόθυμη να στραφώ ξανά προς τον Θεό, να Του εμπιστευτώ πλήρως την αρρώστια της μητέρας μου και να αφήσω στο έλεος της ενορχήστρωσής Του το αν θα βελτιωνόταν ή όχι χωρίς να κάνω κανένα παράπονο. Σιγά-σιγά, η κατάστασή μου βελτιώθηκε πολύ. Μερικές φορές, σκεφτόμουν την ασθένεια της μητέρας μου, αλλά πονούσα λιγότερο και ήμουν σε θέση να κάνω τα καθήκοντά μου με την καρδιά μου.

Μια μέρα, συζητούσα με μερικές αδελφές και ανέφερα χωρίς να το θέλω το εγκεφαλικό της μητέρας μου. Άρχισα να βουρκώνω, και ήρθαν στο μυαλό μου εικόνες της μητέρας μου που με φρόντιζε και υποστήριζε την πίστη μου στον Θεό. Αργότερα, αναζήτησα γιατί ένιωσα τόσο πόνο όταν έμαθα ότι η μητέρα μου έπαθε εγκεφαλικό. Πώς θα έβγαινα από αυτήν την κατάσταση; Αναζήτησα και διάβασα δύο χωρία από τα λόγια του Θεού: «Ο Θεός δημιούργησε αυτόν τον κόσμο και έφερε τον άνθρωπο, ένα ζωντανό ον στο οποίο έδωσε ζωή, μέσα του. Με τη σειρά του, ο άνθρωπος κατέληξε να έχει γονείς και συγγενείς, και δεν ήταν πλέον μόνος. Από την πρώτη στιγμή που ο άνθρωπος αντίκρισε αυτόν τον υλικό κόσμο, ήταν προορισμένος να υπάρξει μέσα στον προκαθορισμό του Θεού. Είναι η ανάσα της ζωής από τον Θεό που υποστηρίζει κάθε ζωντανό ον ξεχωριστά καθ’ όλη τη διάρκεια της ανάπτυξής του μέχρι την ενηλικίωση. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, κανείς δεν νιώθει ότι ο άνθρωπος υπάρχει και αναπτύσσεται υπό τη φροντίδα του Θεού· αντιθέτως, πιστεύουν ότι ο άνθρωπος αναπτύσσεται υπό τη χάρη της γονικής ανατροφής και ότι την ανάπτυξή του την κατευθύνει το ίδιο το ζωτικό του ένστικτο. Αυτό συμβαίνει επειδή ο άνθρωπος δεν γνωρίζει ποιος του έδωσε τη ζωή ή από πού προήλθε αυτή, πολύ λιγότερο δε, γνωρίζει τον τρόπο με τον οποίο το ζωτικό ένστικτο δημιουργεί θαύματα. Γνωρίζει μόνο ότι η τροφή είναι η βάση πάνω στην οποία συνεχίζεται η ζωή του, ότι η επιμονή είναι η πηγή της ύπαρξης της ζωής του και ότι οι πεποιθήσεις που έχει στο μυαλό του είναι το απαραίτητο μέσο από το οποίο εξαρτάται η επιβίωσή του. Ο άνθρωπος αγνοεί παντελώς τη χάρη και την πρόνοια του Θεού, και αυτό το κάνει με τρόπο που χαραμίζει τη ζωή που του χάρισε ο Θεός…» («Ο Λόγος», τόμ. 1: «Η εμφάνιση και το έργο του Θεού», Ο Θεός είναι η πηγή της ζωής του ανθρώπου). «Ας μιλήσουμε για το πώς ερμηνεύεται η φράση “οι γονείς σου δεν είναι δανειστές σου”. Δεν είναι γεγονός ότι οι γονείς σου δεν είναι δανειστές σου; (Είναι.) Τότε, οφείλουμε να εξηγήσουμε τα ζητήματα που περιλαμβάνει το γεγονός αυτό. Ας εξετάσουμε το ότι οι γονείς σου σε γέννησαν. Ποιος πήρε την απόφαση αυτήν, εσύ ή εκείνοι; Ποιος διάλεξε ποιον; Αν το εξετάσουμε από την οπτική του Θεού, η απάντηση είναι κανείς από τους δυο σας. Ούτε εσύ ούτε οι γονείς σου αποφάσισαν να σε γεννήσουν. Αν εξετάσεις το ζήτημα στον πυρήνα του, ο Θεός το έχει ορίσει αυτό. Προς το παρόν, θα παραμερίσουμε αυτό το θέμα, αφού αυτό το ζήτημα είναι εύκολο να το καταλάβει κανείς. Από τη δική σου οπτική, ο ρόλος σου ήταν παθητικός. Οι γονείς σου σε γέννησαν χωρίς να έχεις καμία επιλογή. Από την οπτική των γονιών σου, αυτοί σε γέννησαν με δική τους ελεύθερη βούληση, έτσι δεν είναι; Αν, δηλαδή, αγνοήσουμε το γεγονός ότι το έχει ορίσει ο Θεός, οι γονείς σου είναι αυτοί που είχαν όλη την εξουσία στο ζήτημα της γέννησής σου. Εκείνοι επέλεξαν να σε γεννήσουν, εκείνοι έκαναν κουμάντο. Δεν επέλεξες να σε γεννήσουν, είχες παθητικό ρόλο και δεν είχες καμία επιλογή. Αφού, λοιπόν, οι γονείς σου είχαν όλη την εξουσία και αποφάσισαν να σε γεννήσουν, αυτοί είναι υποχρεωμένοι και υπεύθυνοι να σε μεγαλώσουν, να σε αναθρέψουν μέχρι να ενηλικιωθείς, να σου προσφέρουν μόρφωση, φαγητό, ρούχα και χρήματα. Αυτή είναι δική τους ευθύνη και υποχρέωση, και οφείλουν να το κάνουν. Εσύ, από την άλλη, την περίοδο που σε μεγάλωναν, ήσουν πάντα παθητικός, δεν είχες το δικαίωμα της επιλογής —αναγκαστικά έπρεπε να σε μεγαλώσουν αυτοί. Ήσουν μικρός, κι έτσι δεν μπορούσες να μεγαλώσεις μόνος σου, δεν είχες άλλη επιλογή από το να σε μεγαλώσουν οι γονείς σου κι εσύ να το δεχτείς παθητικά. Μεγάλωσες με τον τρόπο που αποφάσισαν εκείνοι. Αν σου έδιναν ωραία πράγματα να τρως και να πίνεις, τότε έτρωγες και έπινες ωραία πράγματα. Αν σου έδιναν να φας άχυρα και αγριόχορτα, τότε έτσι θα επιβίωνες. Όπως και να έχει, όταν σε μεγάλωναν οι γονείς σου, εσύ το δεχόσουν παθητικά και οι γονείς σου εκπλήρωναν την ευθύνη τους. Είναι σαν να φρόντιζαν ένα λουλούδι. Έπρεπε να του βάλουν λίπασμα, να το ποτίζουν και να φροντίζουν να το βλέπει ο ήλιος. Όσον αφορά, λοιπόν, τους ανθρώπους, όσο περισσότερο και όσο πιο σχολαστικά κι αν σε φρόντιζαν οι γονείς σου, εν πάση περιπτώσει, εκπλήρωναν απλώς την ευθύνη και την υποχρέωσή τους. Για όποιον λόγο κι αν σε μεγάλωσαν, ήταν ευθύνη τους. Εφόσον σε γέννησαν, όφειλαν να αναλάβουν την ευθύνη να σε μεγαλώσουν. Από αυτήν την οπτική, θεωρούνται καλά όλα όσα έκαναν οι γονείς σου για σένα; Όχι βέβαια, σωστά; (Σωστά.) Εφόσον δεν λογίζεται ως καλό η εκπλήρωση της ευθύνης των γονιών σου απέναντί σου, μήπως λογίζεται ως καλό το να εκπληρώνουν την ευθύνη τους απέναντι σε ένα λουλούδι ή ένα φυτό, όταν το ποτίζουν και του βάζουν λίπασμα; (Όχι.) Αυτό απέχει ακόμη περισσότερο από το να θεωρείται καλό. Τα λουλούδια και τα φυτά αναπτύσσονται καλύτερα έξω. Όταν είναι στο έδαφος, ευδοκιμούν με τον αέρα, τον ήλιο και το νερό της βροχής. Όταν τα φυτέψεις σε μια γλάστρα σε εσωτερικό χώρο δεν αναπτύσσονται τόσο, αλλά όπου κι αν βρίσκονται, επιβιώνουν, έτσι δεν είναι; Δεν έχει σημασία πού βρίσκονται, έχει οριστεί από τον Θεό. Εσύ είσαι ένας ζωντανός άνθρωπος, και ο Θεός έχει την ευθύνη για κάθε ζωή· επιτρέπει σε κάθε ζωντανό ον να επιβιώσει και να τηρήσει τον νόμο που τηρούν όλα τα δημιουργήματα. Εσύ, όμως, ως άνθρωπος, ζεις στο περιβάλλον που σε μεγαλώνουν οι γονείς σου, οπότε είσαι αναγκασμένος να μεγαλώνεις και να ζεις σ’ αυτό το περιβάλλον. Το γεγονός ότι ζεις σ’ αυτό το περιβάλλον οφείλεται κυρίως στο ότι το έχει ορίσει ο Θεός· σε μικρότερη κλίμακα, οφείλεται στην ανατροφή σου από τους γονείς σου, έτσι δεν είναι; Όπως και να ’χει, η ανατροφή σου είναι ευθύνη και υποχρέωση των γονιών σου. Είναι ευθύνη και υποχρέωσή τους να σε μεγαλώσουν μέχρι να ενηλικιωθείς, και δεν μπορείς να πεις ότι σου κάνουν κάποιο καλό. Σ’ αυτήν την περίπτωση δεν είναι δικαίωμά σου; (Είναι.) Πρόκειται για δικαίωμα που πρέπει να απολαύσεις. Οι γονείς σου πρέπει να σε μεγαλώσουν, διότι πριν ενηλικιωθείς, παίζεις τον ρόλο του παιδιού που μεγαλώνει. Άρα, το μόνο που κάνουν οι γονείς σου είναι να εκπληρώνουν κάποιου είδους ευθύνη απέναντί σου, και εσύ απλώς τη λαμβάνεις, αλλά σίγουρα δεν σημαίνει ότι σου κάνουν χάρη ή κάποιο καλό» [«Ο Λόγος», τόμ. 6: «Σχετικά με την επιδίωξη της αλήθειας», Πώς να επιδιώκει κανείς την αλήθεια (17)]. Από τα λόγια του Θεού κατάλαβα ότι ο Θεός είναι η πηγή της ανθρώπινης ζωής και ότι Εκείνος μού έδωσε την πνοή της ζωής μου. Πριν ακόμα γεννηθώ, ο Θεός είχε ήδη κανονίσει την οικογένεια και τους γονείς μου, και με παρακολουθούσε και με προστάτευε όσο μεγάλωνα. Κανόνισε, επίσης, να μου κηρύξουν οι αδελφοί και οι αδελφές το ευαγγέλιο, ώστε να έχω την τύχη να ακούσω τη φωνή Του και να λάβω τη σωτηρία Του. Από εκεί και πέρα, σταμάτησα να επιδιώκω κοσμική φήμη και κέρδη. Η κυριαρχία κι οι διευθετήσεις του Θεού τα έκαναν όλα αυτά. Μπορεί να φαινόταν ότι η μητέρα μου με μεγάλωνε, αλλά αυτό οφειλόταν στην κυριαρχία και τον προκαθορισμό του Θεού. Ο πατέρας μου εκτιμούσε τα αγόρια περισσότερο από τα κορίτσια και δεν με συμπάθησε ποτέ από τη μέρα που γεννήθηκα. Με χτυπούσε όταν έκανα το παραμικρό λάθος και κάθε φορά η μητέρα μου στεκόταν δίπλα μου και με προστάτευε. Ο πατέρας μου δεν ήθελε να πάω στο λύκειο, αλλά η μητέρα μου επέμενε και μάλιστα πήρε και υψηλότοκο δάνειο για να μπορέσω να πάω στο πανεπιστήμιο. Όταν αποφοίτησα και άρχισα να ψάχνω για δουλειά, δεν είχα αποτέλεσμα, κι ένιωθα δυστυχισμένη και απελπισμένη. Ένα βράδυ, η μητέρα μου έβαλε μερικές αδελφές να συναναστραφούν μαζί μου σχετικά με τα λόγια του Θεού για να με βοηθήσουν και να με στηρίξουν, ώστε να απαλλαχθώ από τη δυστυχία και την απόγνωσή μου. Όταν έφυγα από το σπίτι για να κάνω τα καθήκοντά μου, η μητέρα μου με βοηθούσε πολύ οικονομικά και με βοήθησε, επίσης, να βρω σπίτι ώστε να μη με ενοχλεί και να μη μου στέκεται εμπόδιο η οικογένεια. Η μητέρα μου τα έκανε όλα αυτά όσο μεγάλωνα και όταν πίστεψα στον Θεό για να εκπληρώσει τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις της. Ανέλαβε αυτές τις ευθύνες όταν με γέννησε· δεν τα έκανε όλα αυτά από καλοσύνη ούτε και της χρωστούσα κάτι. Εγώ, όμως, θεωρούσα πάντα καλοσύνη της τον τρόπο που με ανέθρεψε και το τίμημα που πλήρωσε για μένα. Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι από νεαρή ηλικία, είχα δηλητηριαστεί βαθιά από αξίες της παραδοσιακής κουλτούρας μας όπως «Η ευσέβεια προς τους γονείς πρέπει να είναι η ύψιστη αρετή», και «Ένα παιδί που δεν σέβεται τους γονείς του είναι χειρότερο και από θηρίο», κατέληξα να νιώθω ότι έπρεπε να ξεπληρώσω την καλοσύνη που μου είχε δείξει η μητέρα μου. Αν δεν το έκανα αυτό, θα την απογοήτευα, και θα το είχα βάρος στη συνείδησή μου. Όταν έμαθα ότι η μητέρα μου έπαθε εγκεφαλικό και δεν μπορούσα να πάω σπίτι να τη φροντίσω, ένιωσα μέσα μου ότι της χρωστάω και δεν μπορούσα να ηρεμήσω ούτε όταν έκανα το καθήκον μου. Τώρα πια, έχουν πέσει πάνω μας οι μεγάλες καταστροφές, και η επιτακτική πρόθεση του Θεού είναι να ακούσουν περισσότεροι άνθρωποι τη φωνή Του, να επιστρέψουν ενώπιον του θρόνου Του και να λάβουν τη σωτηρία Του. Σε αυτήν την κρίσιμη καμπή της διάδοσης του ευαγγελίου, αν ζούσα βάσει των αισθημάτων στοργής για τη μητέρα μου, και αντιμετώπιζα το καθήκον μου με ελαφρά καρδιά και επιπολαιότητα, θα είχα προδώσει πλήρως τον Θεό. Θα ήμουν όντως ένα άτομο χωρίς συνείδηση και ευγνωμοσύνη. Ο Θεός μού έδωσε ζωή και μου επέτρεψε να προσέλθω ενώπιόν Του, και μου παρείχε τα λόγια της ζωής. Με προστάτεψε, επίσης, σε δύο τροχαία και με έσωσε από κίνδυνο. Χωρίς τη φροντίδα και την προστασία του Θεού, δεν ξέρω καν πόσες φορές θα είχα πεθάνει. Χωρίς τη σωτηρία του Θεού, θα εξακολουθούσα να ζω σαν άπιστη, μέσα στο κενό και τον πόνο. Ο Θεός με αγαπάει πάρα πολύ. Τον Θεό πρέπει να ευχαριστήσω περισσότερο, και κύρια υποχρέωσή μου είναι να κάνω καλά το καθήκον μου για να ξεπληρώσω την αγάπη του Θεού.

Αργότερα, διάβασα ένα άλλο χωρίο από τα λόγια του Θεού και βρήκα σ’ αυτό τις αρχές άσκησης σχετικά με το πώς πρέπει να αντιμετωπίσω τους γονείς μου. Ο Παντοδύναμος Θεός λέει: «Αν, σύμφωνα με το περιβάλλον διαβίωσής σου και το πλαίσιο στο οποίο βρίσκεσαι, το να τιμάς τους γονείς σου δεν έρχεται σε σύγκρουση με την ολοκλήρωση της ανάθεσής σου από τον Θεό και την εκτέλεση του καθήκοντός σου —με άλλα λόγια, αν το να τιμάς τους γονείς σου δεν σε επηρεάζει στο να εκτελείς πιστά το καθήκον σου— τότε μπορείς να τα κάνεις και τα δύο πράξη ταυτόχρονα. Δεν χρειάζεται να κρατήσεις εξωτερικά απόσταση από τους γονείς σου ούτε και να τους απαρνηθείς ή να τους απορρίψεις εξωτερικά. Σε ποια περίπτωση ισχύει αυτό; (Όταν το να τιμά κανείς τους γονείς του δεν έρχεται σε σύγκρουση με την εκτέλεση του καθήκοντός του.) Σωστά. Με άλλα λόγια, αν οι γονείς σου δεν προσπαθούν να μπουν εμπόδιο στην πίστη σου στον Θεό και είναι και οι ίδιοι πιστοί, αν σε υποστηρίζουν και σε ενθαρρύνουν πραγματικά να εκτελείς πιστά το καθήκον σου και να ολοκληρώσεις την ανάθεση από τον Θεό, τότε η μεταξύ σας σχέση δεν είναι μια σαρκική σχέση μεταξύ συγγενών με τη συνηθισμένη σημασία του όρου· είναι μια σχέση μεταξύ αδελφών της εκκλησίας. Στην περίπτωση αυτή, πέρα από τις μεταξύ σας αλληλεπιδράσεις ως αδελφοί και αδελφές της εκκλησίας, πρέπει να εκπληρώσεις και ορισμένες από τις ευθύνες που έχεις ως παιδί τους απέναντί τους. Πρέπει να τους δείχνεις λίγο παραπάνω ενδιαφέρον. Εφόσον κάτι τέτοιο δεν επηρεάζει την εκτέλεση του καθήκοντός σου, εφόσον, δηλαδή, η καρδιά σου δεν περιορίζεται από τους γονείς σου, μπορείς να τους πάρεις ένα τηλέφωνο για να τους ρωτήσεις πώς τα πάνε και να δείξεις λίγο ενδιαφέρον, μπορείς να τους βοηθήσεις να αντιμετωπίσουν ορισμένες δυσκολίες και να χειριστούν κάποια από τα προβλήματα που έχουν στη ζωή τους· μπορείς, ακόμη, να τους βοηθήσεις να αντιμετωπίσουν κάποιες από τις δυσκολίες που έχουν όσον αφορά τη ζωή-είσοδό τους. Όλα αυτά είναι πράγματα που μπορείς να κάνεις. Με άλλα λόγια, εφόσον οι γονείς σου δεν εμποδίζουν την πίστη σου στον Θεό, οφείλεις να διατηρήσεις τη μεταξύ σας σχέση και να εκπληρώνεις τις ευθύνες που έχεις απέναντί τους. Γιατί πρέπει να δείχνεις ενδιαφέρον γι’ αυτούς, να τους φροντίζεις και να τους ρωτάς πώς τα πάνε; Επειδή είσαι το παιδί τους και έχετε μια τέτοιου είδους σχέση, έχεις μια παραπάνω ευθύνη. Λόγω αυτής της ευθύνης, λοιπόν, πρέπει να ρωτάς για αυτούς λίγο πιο συχνά και να τους βοηθάς με πιο ουσιαστικούς τρόπους. Το ελάχιστο πρότυπο που πρέπει να πληροίς είναι το εξής: Εφόσον δεν επηρεάζεται η εκπλήρωση του καθήκοντός σου και εφόσον οι γονείς σου δεν εμποδίζουν και δεν αναστατώνουν την πίστη σου στον Θεό και την εκτέλεση του καθήκοντός σου ούτε σε κρατούν πίσω, τότε είναι φυσικό και πρέπον να ανταποκρίνεσαι στις ευθύνες σου απέναντί τους, έτσι ώστε να έχεις ήσυχη τη συνείδησή σου. Αν οι συνθήκες στις οποίες βρίσκεσαι σε επηρεάζουν και σε εμποδίζουν να τιμήσεις τους γονείς σου στο σπίτι, τότε δεν χρειάζεται να τηρήσεις αυτόν τον κανόνα. Θα πρέπει να αφεθείς στο έλεος των ενορχηστρώσεων του Θεού και να υποταχθείς στις διευθετήσεις Του· δεν χρειάζεται να επιμένεις να τιμάς τους γονείς σου. Το καταδικάζει αυτό ο Θεός; Ο Θεός δεν το καταδικάζει ούτε εξαναγκάζει τους ανθρώπους να το κάνουν. […] Έχεις ευθύνη να τιμάς τους γονείς σου και μπορείς να ανταποκρίνεσαι σε αυτήν εφόσον το επιτρέπουν οι συνθήκες, όμως δεν πρέπει να σε περιορίζουν τα αισθήματά σου. Αν, για παράδειγμα, αρρωστήσει ένας από τους γονείς σου και πρέπει να πάει στο νοσοκομείο, αλλά δεν υπάρχει κανείς να τον φροντίσει κι εσύ είσαι πολύ απασχολημένος με το καθήκον σου και δεν μπορείς να επιστρέψεις στο σπίτι, τι θα πρέπει να κάνεις; Σε τέτοιες στιγμές, δεν πρέπει να αφήνεις τα αισθήματά σου να σε περιορίζουν. Θα πρέπει να προσευχηθείς γι’ αυτό το θέμα, να το εμπιστευτείς στον Θεό και να το αφήσεις στο έλεος των ενορχηστρώσεών Του. Τέτοια στάση θα πρέπει να τηρείς. Ακόμη κι αν αυτό που θέλει ο Θεός από τον γονιό σου είναι να του αφαιρέσει τη ζωή και να τον πάρει μακριά σου, εσύ πρέπει να υποταχθείς. Λένε κάποιοι: “Παρόλο που έχω υποταχθεί, ακόμα νιώθω χάλια και κλαίω εδώ και μέρες γι’ αυτό που έγινε· αυτό δεν είναι ένα σαρκικό αίσθημα;” Δεν είναι σαρκικό αίσθημα αυτό, αλλά ανθρώπινη καλοσύνη· σημαίνει πως έχεις ανθρώπινη φύση και ο Θεός δεν το καταδικάζει. Επιτρέπεται να κλάψεις. Αν, όμως, κλαις για κάμποσες μέρες και δεν μπορείς να κοιμηθείς και να φας, δεν έχεις διάθεση να κάνεις το καθήκον σου, ενώ θες μάλιστα να πας σπίτι σου και να επισκεφτείς τους γονείς σου, τότε δεν μπορείς να κάνεις καλά το καθήκον σου και δεν έχεις κάνει πράξη την αλήθεια. Με άλλα λόγια, τιμώντας τους γονείς σου δεν ανταποκρίνεσαι στις ευθύνες σου, αλλά ζεις μέσα στα αισθήματά σου. Αν τιμάς τους γονείς σου ζώντας μέσα στα αισθήματά σου, τότε δεν ανταποκρίνεσαι στις ευθύνες σου ούτε τηρείς τα λόγια του Θεού, κι αυτό γιατί έχεις εγκαταλείψει την ανάθεση από τον Θεό και δεν ακολουθείς την οδό Του. Απέναντι σε μια τέτοια κατάσταση, εφόσον κάτι τέτοιο δεν καθυστερεί το καθήκον σου ούτε επηρεάζει την πιστή εκτέλεσή του, κάνε ό,τι μπορείς να κάνεις για να δείξεις ευσέβεια απέναντι στους γονείς σου και εκπλήρωσε όσες ευθύνες μπορείς να εκπληρώσεις. Με δυο λόγια, αυτό οφείλουν και είναι ικανοί να κάνουν οι άνθρωποι στα πλαίσια της ανθρώπινης φύσης. Αν παγιδευτείς μέσα στα αισθήματά σου, με αποτέλεσμα να καθυστερείς να εκτελέσεις το καθήκον σου, κάτι τέτοιο έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις προθέσεις του Θεού. Ο Θεός δεν απαίτησε ποτέ κάτι τέτοιο. Το μόνο που απαιτεί ο Θεός είναι να ανταποκρίνεσαι στις ευθύνες σου απέναντι στους γονείς σου· αυτό είναι όλο. Αυτό σημαίνει να δείχνει κανείς ευσέβεια απέναντι στους γονείς του. Όταν ο Θεός λέει “να τιμά κανείς τους γονείς του”, αυτό εντάσσεται σε ένα πλαίσιο. Το μόνο που πρέπει να κάνεις είναι να ανταποκρίνεσαι στις λίγες ευθύνες που μπορείς σε οποιεσδήποτε συνθήκες· αυτό είναι όλο. Είναι στο χέρι σου να αποφασίσεις για πράγματα όπως το αν θα αρρωστήσουν βαριά οι γονείς σου ή αν θα πεθάνουν; Έχουν καμία σχέση μ’ εσένα πράγματα όπως το πώς θα ζήσουν, πότε θα πεθάνουν, ποια ασθένεια θα τους σκοτώσει ή πώς θα πεθάνουν; (Όχι.) Καμία σχέση μ’ εσένα δεν έχουν αυτά» [«Ο Λόγος», τόμ. 6: «Σχετικά με την επιδίωξη της αλήθειας», Τι σημαίνει να επιδιώκει κανείς την αλήθεια (4)]. Από τα λόγια του Θεού κατάλαβα ότι το να τιμήσω τους γονείς μου δεν είναι ανάθεση από τον Θεό ούτε και αποστολή μου. Η αποστολή μου από τον ουρανό είναι μόνο να εκπληρώσω τα καθήκοντά μου ως δημιούργημα, επειδή ο Θεός έχει πει: «Δεν είναι η εκτέλεση του καθήκοντός σου κάτι που θα πρέπει να κάνεις ούτως ή άλλως; Είναι ένα θεόσταλτο κάλεσμα, μια ευθύνη που δεν μπορείς να την αφήσεις στην άκρη. Εσύ πρέπει να εκτελείς το καθήκον σου, ακόμη κι αν δεν το κάνει κανένας άλλος. Τέτοια αποφασιστικότητα πρέπει να έχεις» («Ο Λόγος», τόμ. 3: «Οι συνομιλίες του Χριστού των Εσχάτων Ημερών», Κατά την πίστη στον Θεό, το πιο κρίσιμο είναι να κερδίσεις την αλήθεια). Μπορεί τα παιδιά να έχουν την ευθύνη να τιμούν τους γονείς τους, αλλά δεν είναι αυτό το καθήκον ενός δημιουργήματος. Πρέπει να βρίσκουμε το σωστό μονοπάτι άσκησης σύμφωνα με τις περιστάσεις και το παρελθόν του καθενός, κι όσα κάνουμε πρέπει να βασίζονται στην προϋπόθεση ότι δεν εμποδίζουν το καθήκον μας. Αν το επιτρέπει το περιβάλλον και οι καταστάσεις, πρέπει να εκπληρώσω τις ευθύνες μου ως κόρη και να φροντίσω τη μητέρα μου ως εκεί που μπορώ. Εγώ, όμως, δεν μπορούσα να γυρίσω σπίτι, επειδή το ΚΚΚ με κυνηγούσε για να με συλλάβει, κι έτσι δεν μπορούσα να είμαι δίπλα της για να τη φροντίσω. Το ΚΚΚ ήταν τόσο αδίστακτο που μου είχε στερήσει ακόμα και το δικαίωμα να τη δω ή να της τηλεφωνήσω για να τη ρωτήσω πώς είναι. Επιπλέον, ήμουν απασχολημένη με το καθήκον μου, και δεν είχα χρόνο να επιστρέψω και να φροντίσω τη μητέρα μου. Το να επιστρέψω στο σπίτι για να τη φροντίσω και να καθυστερήσει το έργο της εκκλησίας δεν είναι σύμφωνο με την πρόθεση του Θεού. Όταν τα σκέφτηκα όλα αυτά, ένιωσα πολύ πιο ήρεμη μέσα μου και προσήλθα ενώπιον του Θεού για να προσευχηθώ: «Αγαπημένε Παντοδύναμε Θεέ, τώρα ξέρω πώς να αντιμετωπίσω το γεγονός ότι αρρώστησε η μητέρα μου. Είμαι πρόθυμη να αφήσω πίσω μου τα αισθήματά μου γι’ αυτήν και να τηρήσω το καθήκον μου. Δεν μπορώ να επιστρέψω σπίτι για να τη φροντίσω, και γι’ αυτό την εμπιστεύομαι στα χέρια Σου. Ό,τι κι αν της συμβεί στο μέλλον, είμαι πρόθυμη να υποταχθώ». Μετά την προσευχή μου, ένιωσα λίγο πιο απελευθερωμένη μέσα μου. Μπόρεσα να αφιερωθώ στο καθήκον μου και δεν με περιόριζε ούτε με απασχολούσε πια το εγκεφαλικό της μητέρας μου. Ευχαριστώ τον Θεό που δημιούργησε αυτήν την περίσταση για να μπορέσω να διακρίνω τις παραδοσιακές ιδέες που είχα μέσα μου και να μάθω πώς να αντιμετωπίζω σωστά τους γονείς μου.

Προηγούμενο: 33. Όσα έμαθα από την απαλλαγή από τα καθήκοντά μου

Επόμενο: 35. Μια δύσκολη απόφαση

Οι καταστροφές αποτελούν συχνό φαινόμενο, κι έχουν εμφανιστεί τα σημεία της επιστροφής του Κυρίου. Πώς μπορούμε, λοιπόν, να υποδεχθούμε τον Κύριο; Σας προσκαλούμε εγκάρδια να επικοινωνήσετε μαζί μας για να βρείτε τον τρόπο.

Σχετικό περιεχόμενο

23. Μια μάχη

Από τον Ζανγκ Χούι, Κίνα Τ’ όνομά μου είναι Ζανγκ Χούι, και το 1993 όλη η οικογένειά μου άρχισε να πιστεύει στον Κύριο Ιησού. Ήμουν ένας...

2. Ο δρόμος προς τον εξαγνισμό

Από τον Κρίστοφερ, ΦιλιππίνεςΜε λένε Κρίστοφερ, και είμαι πάστορας μιας κατ’ οίκον εκκλησίας στις Φιλιππίνες. Το 1987 βαφτίστηκα και...

Η εμφάνιση και το έργο του Θεού Σχετικά με το να γνωρίζει κανείς τον Θεό Οι συνομιλίες του Χριστού των Εσχάτων Ημερών Εκθέτοντας τους αντίχριστους Οι ευθύνες των επικεφαλής και των εργατών Σχετικά με την επιδίωξη της αλήθειας Σχετικά με την επιδίωξη της αλήθειας Η Κρίση ξεκινά από τον Οίκο του Θεού Ουσιώδη Λόγια του Παντοδύναμου Θεού, του Χριστού των Εσχάτων Ημερών Καθημερινά λόγια του Θεού Οι αλήθεια-πραγματικότητες στις οποίες πρέπει να εισέλθουν οι πιστοί στον Θεό Ακολουθήστε τον Αμνό και τραγουδήστε νέα τραγούδια Οδηγίες για τη διάδοση του ευαγγελίου της βασιλείας Τα πρόβατα του Θεού ακούν τη φωνή του Θεού Άκου τη Φωνή του Θεού Ιδού ο Θεός Εμφανίστηκε Κλασικές Ερωτήσεις και Απαντήσεις για το Ευαγγέλιο της Βασιλείας Βιωματικές Μαρτυρίες Ενώπιον του Βήματος της Κρίσης του Χριστού (Τόμος Α΄) Βιωματικές Μαρτυρίες Ενώπιον του Βήματος της Κρίσης του Χριστού (Τόμος Β΄) Βιωματικές Μαρτυρίες Ενώπιον του Βήματος της Κρίσης του Χριστού (Τόμος Γ΄) Βιωματικές Μαρτυρίες Ενώπιον του Βήματος της Κρίσης του Χριστού (Τόμος Δ΄) Βιωματικές Μαρτυρίες Ενώπιον του Βήματος της Κρίσης του Χριστού (Τόμος Ε΄) Βιωματικές Μαρτυρίες Ενώπιον του Βήματος της Κρίσης του Χριστού (Τόμος ΣΤ΄) Βιωματικές Μαρτυρίες Ενώπιον του Βήματος της Κρίσης του Χριστού (Τόμος Ζ΄) Βιωματικές Μαρτυρίες Ενώπιον του Βήματος της Κρίσης του Χριστού (Τόμος Η΄) Βιωματικές Μαρτυρίες Ενώπιον του Βήματος της Κρίσης του Χριστού (Τόμος Θ΄) Πώς Στράφηκα στον Παντοδύναμο Θεό

Ρυθμίσεις

  • Κείμενο
  • Θέματα

Συμπαγή χρώματα

Θέματα

Γραμματοσειρά

Μέγεθος γραμματοσειράς

Διάστημα γραμμής

Διάστημα γραμμής

Πλάτος σελίδας

Περιεχόμενα

Αναζήτηση

  • Αναζήτηση σε αυτό το κείμενο
  • Αναζήτηση σε αυτό το βιβλίο

Επικοινωνήστε μαζί μας μέσω Messenger