Συνηθίζετε να συσχετίζετε τους ύμνους που ακούτε με τη δική σας κατάσταση και τις εμπειρίες σας; Κάθεσαι να ακούσεις και να αναλογιστείς με προσοχή κάποια λόγια και θέματα τα οποία έχουν σχέση με όσα βιώνεις και κατανοείς ή μπορείς να επιτύχεις; (Θεέ μου, κάποιες φορές, όταν περνάω συγκεκριμένα πράγματα, συσχετίζω τους ύμνους που ακούω με τη δική μου κατάσταση, κι άλλες φορές απλώς τους ακούω μηχανικά.) Τις πιο πολλές φορές, τους ακούτε μηχανικά, έτσι δεν είναι; Αν το 95 τοις εκατό του χρόνου που ακούτε ύμνους ενεργείτε μηχανικά, τότε έχει κανένα νόημα να τους ακούτε; Για ποιον λόγο ακούει κανείς ύμνους; Αν μη τι άλλο, οι άνθρωποι όταν ακούνε ύμνους ηρεμούν, αποστασιοποιούνται από διάφορα περίπλοκα ζητήματα και σκέψεις, και ησυχάζουν ενώπιον του Θεού, προσερχόμενοι ενώπιον των λόγων Του, για να ακούσουν προσεκτικά και να αναλογιστούν την κάθε φράση και παράγραφο. Εσείς τώρα είστε τόσο απασχολημένοι με τα καθήκοντά σας που δεν έχετε τον χρόνο να ακούσετε και την ενέργεια να αναλογιστείτε τους ύμνους, ή απλώς δεν ξέρετε πώς να προσεύχεστε διαβάζοντας τα λόγια του Θεού, να στοχάζεστε πάνω στην αλήθεια και να γαληνεύετε ενώπιόν Του; Κάθε μέρα, είστε πολύ απασχολημένοι κάνοντας το καθήκον σας· ναι μεν είναι δύσκολο και κουραστικό, αλλά θεωρείτε την κάθε μέρα σας γεμάτη και δεν αισθάνεστε κάποιο κενό ούτε νιώθετε αβοήθητοι πνευματικά. Πιστεύετε ότι η μέρα σας δεν πήγε χαμένη, αλλά ότι έχει αξία. Αν κάποιος ζει άσκοπα κάθε μέρα, λέμε ότι «βολοδέρνει». Έτσι δεν είναι; (Ναι.) Για πείτε Μου, αν συνεχίσει αυτή η κατάσταση, τότε σε άλλα τρία, πέντε, οκτώ ή δέκα χρόνια, θα έχετε τίποτα σημαντικό να παρουσιάσετε; (Όχι.) Αν δεν σας τύχουν ιδιαίτερα περιστατικά ή ειδικές περιστάσεις που έχει ρυθμίσει ο Θεός, αν δεν έχετε προσωπική καθοδήγηση και ηγεσία από τον Άνωθεν, προκειμένου να σας προσφέρει συναθροίσεις και συναναστροφές, και να αναλύσει την ουσία διάφορων ανθρώπων, γεγονότων και πραγμάτων, αν δεν σας πάρει από το χέρι να σας μάθει κάποια πράγματα, τότε τον περισσότερο καιρό σπαταλάτε τις μέρες σας, προοδεύετε πολύ αργά και δεν κερδίζετε σχεδόν τίποτα στη ζωή-είσοδό σας. Κάθε φορά, λοιπόν, που συμβαίνει κάτι, δεν αυξάνεται η ικανότητα διάκρισής σας, δεν προοδεύετε στο πώς βιώνετε και πώς κατανοείτε την αλήθεια, και ούτε έχετε εμπειρίες ή πρόοδο στην πίστη σας και στην υποταγή σας στον Θεό. Την επόμενη φορά που θα σας συμβεί κάτι, και πάλι δεν θα ξέρετε πώς να το χειριστείτε σύμφωνα με τις αλήθεια-αρχές. Όσο κάνετε το καθήκον σας και βιώνετε διάφορα πράγματα, και πάλι δεν μπορείτε να αναζητήσετε ενεργά τις αρχές και να ασκηθείτε σύμφωνα με τις αλήθεια-αρχές. Έτσι, σπαταλάτε τον χρόνο σας. Και ποιες συνέπειες έχει τελικά όποιος σπαταλάει τον χρόνο του; Χάνετε τον χρόνο και την ενέργειά σας, και ο κόπος σας πάει χαμένος. Το μονοπάτι στο οποίο βαδίζετε όλα αυτά τα χρόνια χαρακτηρίζεται ως το μονοπάτι του Παύλου. Αν ήσουν επικεφαλής ή εργάτης για πολλά χρόνια, αλλά είχες επιφανειακή ζωή-είσοδο, και το ανάστημα σου είναι μικρό και δεν καταλαβαίνεις καμία αλήθεια-αρχή, τότε είσαι ακατάλληλος για τον ρόλο, και δεν μπορείς να ολοκληρώσεις ένα έργο μόνος σου. Οι επικεφαλής και οι εργάτες είναι ακατάλληλοι για τους ρόλους τους, και οι συνηθισμένοι αδελφοί και αδελφές δεν μπορούν να βιώσουν από μόνοι τους την εκκλησιαστική ζωή, δεν μπορούν να φάνε και να πιούν από μόνοι τους τα λόγια του Θεού, δεν ξέρουν πώς να βιώσουν το έργο Του και δεν έχουν ζωή-είσοδο. Αν δεν τους επιβλέπει ή δεν τους καθοδηγεί κανένας, θα μπορούσαν να παραστρατήσουν· χωρίς επίβλεψη ή καθοδήγηση στο έργο τους, οι επικεφαλής και οι εργάτες θα μπορούσαν κι αυτοί να παρεκκλίνουν, να ιδρύσουν ανεξάρτητο βασίλειο, να παραπλανηθούν από τους αντίχριστους και μάλιστα να ακολουθήσουν τους αντίχριστους χωρίς να το καταλάβουν, συνεχίζοντας να πιστεύουν ότι δαπανούν τον εαυτό τους για τον Θεό. Δεν είναι αξιολύπητο αυτό; (Είναι.) Έτσι ακριβώς είναι η σημερινή σας κατάσταση: και άθλια και αξιολύπητη. Όταν σας συμβαίνουν διάφορες καταστάσεις, είστε ανήμποροι και δεν έχετε οδό να ακολουθήσετε. Όσον αφορά τα υπαρκτά προβλήματα και το πραγματικό περιεχόμενο του έργου, δεν ξέρετε πώς να κινηθείτε και τι να κάνετε· τα έχετε όλα μπερδέψει και δεν έχετε ιδέα πώς να τα λύσετε. Χαίρεστε πολύ που είστε τόσο απασχολημένοι κάθε μέρα· μπορεί σωματικά να έχετε εξουθενωθεί και νοητικά να έχετε πιεστεί πολύ, αλλά δεν έχετε και τόσο καλά αποτελέσματα στο έργο σας. Μέσω των ρυθμίσεων στο έργο του οίκου του Θεού, σας έχουν φανερωθεί ξεκάθαρα όλες οι αλήθεια-αρχές και τα μονοπάτια άσκησης. Εσείς, όμως, δεν έχετε κανένα μονοπάτι στο έργο σας, δεν βρίσκετε τις αρχές, μπερδεύεστε όταν έρχεστε αντιμέτωποι με καταστάσεις, δεν ξέρετε πώς να πράξετε, και όλο το έργο σας είναι ένα χάλι. Δεν είναι αξιολύπητη αυτή η κατάσταση; (Ναι.) Είναι πράγματι αξιολύπητη.

Κάποιοι λένε το εξής: «Πιστεύω στον Θεό πάνω από δέκα χρόνια, έχω δοκιμαστεί ως πιστός». Άλλοι λένε: «Εγώ πιστεύω στον Θεό εδώ και είκοσι χρόνια». Άλλοι λένε: «Τίποτα δεν είναι τα είκοσι χρόνια πίστης! Εγώ πιστεύω στον Θεό πάνω από τριάντα χρόνια». Πιστεύετε στον Θεό εδώ και πολλά χρόνια, και μάλιστα κάποιοι από σας έχετε διατελέσει επικεφαλής ή εργάτες αρκετά χρόνια και διαθέτετε μεγάλη εμπειρία. Πώς πάει, όμως, η ζωή-είσοδός σας; Πόσο καλά καταλαβαίνετε τις αλήθεια-αρχές; Ήσουν επικεφαλής ή εργάτης πολλά χρόνια και έχεις αποκτήσει κάποια εμπειρία στο έργο σου. Όταν, όμως, σου παρουσιάζονται κάθε λογής εργασίες, άνθρωποι και πράγματα, θα ασκείσαι με βάση τις αλήθεια-αρχές; Θα υποστηρίζεις το όνομα του Θεού; Θα προστατεύεις τα συμφέροντα του οίκου Του; Θα διαφυλάττεις το έργο Του; Μπορείς να παραμείνεις σταθερός στη μαρτυρία σου; Όταν βλέπεις να διαταράσσεται και να αναστατώνεται το έργο της εκκλησίας από τους αντίχριστους και τους κακούς ανθρώπους, θα έχεις την απαιτούμενη αυτοπεποίθηση και δύναμη να τους πολεμήσεις; Μπορείς να προστατέψεις τον εκλεκτό λαό του Θεού και να υποστηρίξεις το έργο του οίκου Του, καθώς υπερασπίζεσαι τα συμφέροντα του οίκου Του και να μην επιτρέπεις να σπιλώνεται το όνομά Του; Μπορείς να το κάνεις αυτό; Απ’ ό,τι βλέπω, ούτε μπορείτε ούτε το έχετε κάνει. Είσαι τόσο απασχολημένος κάθε μέρα. Τι είναι αυτό που σε απασχολεί; Παρόλο που όλα αυτά τα χρόνια έχεις θυσιάσει οικογένεια και καριέρα, έχεις υποφέρει, έχεις πληρώσει τίμημα και έχεις καταβάλει μεγάλες προσπάθειες, έχεις κερδίσει πολύ λίγα. Κάποιοι επικεφαλής και εργάτες, μάλιστα, έχουν συναντήσει πολλές φορές παρόμοια γεγονότα, ανθρώπους και συνθήκες, αλλά παρ’ όλα αυτά κάνουν τα ίδια λάθη και τις ίδιες παραβάσεις. Αυτό δεν δείχνει ότι δεν έχουν αναπτυχθεί στη ζωή τους; Δεν σημαίνει ότι δεν έχουν κερδίσει την αλήθεια; (Ναι.) Δεν δείχνει ότι ακόμα τους ελέγχει ο Σατανάς κάτω από τη σκοτεινή του εξουσία και ότι δεν έχουν σωθεί; (Ναι.) Όταν στην εκκλησία αναδύονται και εξελίσσονται γύρω σου κάθε λογής γεγονότα σε διαφορετικές στιγμές, τότε δεν μπορείς να κάνεις τίποτα. Ειδικά στην περίπτωση που έρχεστε αντιμέτωποι με αντίχριστους και κακούς ανθρώπους που διαταράσσουν και αναστατώνουν το έργο της εκκλησίας, δεν έχετε ιδέα πώς να το χειριστείτε. Απλώς κάνεις τα στραβά μάτια ή, στην καλύτερη περίπτωση, θυμώνεις και κλαδεύεις αυτούς που προκαλούν τη διατάραξη. Αυτό, όμως, δεν λύνει το πρόβλημα και δεν έχεις κανένα εναλλακτικό σχέδιο δράσης. Κάποιοι μάλιστα σκέφτονται: «Έχω δώσει όλη μου τη δύναμη και όλη μου την καρδιά —ο Θεός δεν είπε ότι πρέπει να δώσουμε και τα δύο; Εγώ έδωσα τα πάντα· δεν φταίω εγώ αν δεν έχω ακόμα αποτελέσματα. Απλώς οι άνθρωποι είναι πολύ κακοί. Ακόμα και όταν συναναστρέφεσαι μαζί τους σχετικά με την αλήθεια, δεν ακούνε». Εσύ μπορεί να λες ότι έχεις δώσει όλη σου τη δύναμη και όλη σου την καρδιά, αλλά το έργο δεν είχε αποτελέσματα. Δεν υποστήριξες το έργο της εκκλησίας ούτε προστάτεψες τα συμφέροντα του οίκου του Θεού, ενώ άφησες τους κακούς ανθρώπους να πάρουν τον έλεγχο της εκκλησίας. Άφησες τον Σατανά να αλωνίζει και να ντροπιάζει το όνομα του Θεού, ενώ εσύ παρακολουθούσες απ’ έξω, ανήμπορος να κάνεις το παραμικρό, ανίκανος να χειριστείς το παραμικρό, παρά την εξουσία που είχες. Δεν κατάφερες να παραμείνεις σταθερός στη μαρτυρία σου για τον Θεό, και μάλιστα νομίζεις μετά απ’ όλα αυτά ότι έχεις καταλάβει την αλήθεια και ότι έχεις αφιερώσει όλη σου την καρδιά και όλη σου τη δύναμη. Σε κάνει αυτό καλό διαχειριστή; (Όχι.) Όταν βγαίνουν ένα σωρό κακοί άνθρωποι και δύσπιστοι, και παίζουν διάφορους ρόλους ως διάβολοι και σατανάδες, όταν εναντιώνονται στις ρυθμίσεις του έργου και κάνουν κάτι τελείως διαφορετικό, λένε ψέματα και εξαπατούν τον οίκο του Θεού, όταν αναστατώνουν και διαταράσσουν το έργο του Θεού, και κάνουν πράξεις που ντροπιάζουν το όνομά Του και σπιλώνουν τον οίκο Του, την εκκλησία, τότε το μόνο που κάνεις εσύ είναι να θυμώνεις με αυτά που βλέπεις. Δεν μπορείς, όμως, να υψώσεις το ανάστημά σου για να υπερασπιστείς τη δικαιοσύνη, να υποστηρίξεις το έργο της εκκλησίας, να εκθέσεις τους κακούς ανθρώπους, να τους αντιμετωπίσεις και να τους χειριστείς, και να τους εμποδίσεις να αναστατώνουν το έργο της εκκλησίας και να σπιλώνουν τον οίκο του Θεού, την εκκλησία. Αφού δεν τα κάνεις αυτά, δεν έχεις καταθέσει μαρτυρία. Κάποιοι λένε το εξής: «Δεν τολμάω να τα κάνω όλα αυτά, φοβάμαι ότι αν χειριστώ πάρα πολλούς ανθρώπους, ίσως να τους εξοργίσω, και τι θα κάνω αν συμμαχήσουν για να με τιμωρήσουν και να με απομακρύνουν από το αξίωμά μου;» Πείτε Μου, αυτοί οι άνθρωποι είναι δειλοί και άβουλοι, δεν έχουν την αλήθεια και δεν είναι ικανοί να ξεχωρίσουν τους ανθρώπους ή να διακρίνουν την αναστάτωση που προκαλεί ο Σατανάς; Ή μήπως δεν είναι αφοσιωμένοι στην εκτέλεση του καθήκοντός τους και θέλουν μόνο να προστατέψουν τον εαυτό τους; Ποιο είναι το ζήτημα εδώ στ’ αλήθεια; Το έχετε σκεφτεί ποτέ αυτό; Μπορεί από τη φύση σου να είσαι άβουλος, ευάλωτος, δειλός και φοβισμένος. Εφόσον, όμως, πιστεύεις τόσα χρόνια στον Θεό, έχεις καταλάβει κάποιες αλήθειες και έχεις αναπτύξει ειλικρινή πίστη στον Θεό, δεν θα μπορέσεις να ξεπεράσεις κάποιες από τις ανθρώπινες αδυναμίες σου, το πόσο άβουλος και ευάλωτος είσαι, αλλά και να μη φοβάσαι πλέον τους κακούς ανθρώπους; (Ναι.) Άρα, πού οφείλεται η ανικανότητά σας να χειριστείτε και να αντιμετωπίσετε τους κακούς ανθρώπους; Μήπως φταίει το γεγονός ότι έχετε δειλή, άβουλη και φοβισμένη ανθρώπινη φύση; Αυτό δεν είναι ούτε η αιτία ούτε η ουσία του προβλήματος. Η ουσία του προβλήματος είναι ότι οι άνθρωποι δεν δείχνουν αφοσίωση στον Θεό· προστατεύουν τον εαυτό τους, την ασφάλεια, τη φήμη, τη θέση και τη διέξοδό τους. Έτσι όπως προστατεύουν συνέχεια τον εαυτό τους, και μπαίνουν στο καβούκι τους σαν τις χελώνες όποτε αντιμετωπίζουν κάτι και περιμένουν να περάσει για να ξαναβγούν, εκδηλώνουν το ότι δεν είναι αφοσιωμένοι. Ό,τι κι αν τους τύχει, είναι πάντοτε υπερβολικά προσεκτικοί, έχουν πολύ άγχος, ανησυχούν και φοβούνται, και δεν μπορούν να ορθώσουν ανάστημα και να υπερασπιστούν το έργο της εκκλησίας. Τι πρόβλημα υπάρχει εδώ; Μήπως ότι δεν έχουν πίστη; Δεν έχεις αληθινή πίστη στον Θεό, δεν πιστεύεις ότι ο Θεός είναι κυρίαρχος επί των πάντων και ούτε πιστεύεις ότι η ζωή σου και όλα όσα σε αφορούν βρίσκονται στα χέρια του Θεού. Δεν πιστεύεις σ’ αυτά τα λόγια του Θεού: «Χωρίς την άδεια του Θεού, ο Σατανάς δεν τολμά να πειράξει ούτε μια τρίχα απ’ τα μαλλιά σου». Κρίνεις τα γεγονότα με βάση πώς τα βλέπεις εσύ, κρίνεις τα πράγματα με βάση τους δικούς σου υπολογισμούς, και προστατεύεις συνεχώς τον εαυτό σου. Δεν πιστεύεις ότι η μοίρα του ανθρώπου βρίσκεται στα χέρια του Θεού· φοβάσαι τον Σατανά, φοβάσαι τις πονηρές δυνάμεις και τους πονηρούς ανθρώπους. Αυτό δεν δείχνει ότι δεν έχεις αληθινή πίστη στον Θεό; (Ναι.) Γιατί δεν έχεις αληθινή πίστη στον Θεό; Μήπως επειδή οι άνθρωποι έχουν πολύ επιφανειακές εμπειρίες και δεν μπορούν να διακρίνουν αυτά τα πράγματα, ή επειδή καταλαβαίνουν ελάχιστο μόνο μέρος της αλήθειας; Ποιος είναι ο λόγος; Μήπως έχει να κάνει με τις διεφθαρμένες διαθέσεις των ανθρώπων; Φταίει που οι άνθρωποι είναι πολύ ραδιούργοι; (Ναι.) Όσες εμπειρίες κι αν βιώσουν, όσα γεγονότα κι αν παρουσιαστούν μπροστά τους, εκείνοι δεν πιστεύουν ότι πρόκειται για το έργο του Θεού ή ότι η μοίρα ενός ανθρώπου βρίσκεται στα χέρια του Θεού. Αυτή είναι μια πτυχή. Άλλο ένα εξαιρετικά κρίσιμο ζήτημα είναι ότι οι άνθρωποι νοιάζονται υπερβολικά για τον εαυτό τους. Δεν είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν κανένα τίμημα ούτε να κάνουν καμία θυσία για τον Θεό, για το έργο Του, για τα συμφέροντα του οίκου Του, για το όνομά Του ή για να Τον δοξάσουν. Δεν είναι διατεθειμένοι να κάνουν το παραμικρό που ενέχει έστω και τον ελάχιστο κίνδυνο. Νοιάζονται υπερβολικά για τον εαυτό τους! Λόγω του φόβου τους μην πεθάνουν, μην ταπεινωθούν, μην παγιδευτούν από τους κακούς ανθρώπους και μη βρεθούν σε οποιαδήποτε δύσκολη θέση, κάνουν τα αδύνατα δυνατά για να προστατέψουν τη σάρκα τους, και πασχίζουν να μη βρεθούν σε καμία επικίνδυνη κατάσταση. Από τη μια άποψη, μια τέτοια συμπεριφορά δείχνει πως οι άνθρωποι είναι πάρα πολύ ραδιούργοι, ενώ από την άλλη φανερώνει την πτυχή της αυτοσυντήρησης και του εγωισμού τους. Δεν θέλεις να παραδοθείς στον Θεό, και όταν λες ότι είσαι διατεθειμένος να δαπανήσεις εαυτόν για τον Θεό, αυτό δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια επιθυμία. Όταν έρχεται στ’ αλήθεια η ώρα να παρουσιαστείς και να καταθέσεις μαρτυρία για τον Θεό, να πολεμήσεις ενάντια στον Σατανά και να έρθεις αντιμέτωπος με τον κίνδυνο, με τον θάνατο και με πολλές δυσκολίες και κακουχίες, τότε δεν είσαι πλέον διατεθειμένος. Η ελάχιστη επιθυμία που είχες καταρρέει, και κάνεις το παν για να προστατέψεις πρώτα τον εαυτό σου. Έπειτα κάνεις κάποιο επιφανειακό έργο που πρέπει, έργο που είναι ορατό σε όλους. Το ανθρώπινο μυαλό παραμένει πιο ευέλικτο από το μυαλό μιας μηχανής. Ο άνθρωπος ξέρει πώς να προσαρμοστεί, όταν βρίσκεται αντιμέτωπος με διάφορες καταστάσεις καταλαβαίνει ποιες ενέργειες ευνοούν το συμφέρον του και ποιες όχι, και εφαρμόζει γρήγορα κάθε μέθοδο που έχει στη διάθεσή του. Κάθε φορά, λοιπόν, που αντιμετωπίζεις κάποια πράγματα, η ελάχιστη εμπιστοσύνη που έχεις στον Θεό δεν παραμένει ακλόνητη. Είσαι ραδιούργος απέναντι στον Θεό, εφαρμόζεις τακτικές εναντίον Του και κάνεις κόλπα, πράγμα που αποκαλύπτει ότι δεν έχεις ειλικρινή πίστη σ’ Αυτόν. Θεωρείς τον Θεό αναξιόπιστο, νομίζεις ότι ίσως να μην μπορεί να σε προστατέψει ή να εγγυηθεί την ασφάλειά σου, ακόμα και ότι μπορεί και να σε αφήσει να πεθάνεις. Τον θεωρείς αναξιόπιστο και νομίζεις ότι μόνο αν βασιστείς στον εαυτό σου μπορείς να είσαι σίγουρος. Και τελικά τι συμβαίνει; Ό,τι συνθήκες και ό,τι ζητήματα κι αν αντιμετωπίσεις, τα προσεγγίζεις με τέτοιες μεθόδους, τακτικές και στρατηγικές, και δεν μπορείς να παραμείνεις σταθερός στη μαρτυρία σου για τον Θεό. Ασχέτως των περιστάσεων, δεν μπορείς να γίνεις ικανός επικεφαλής ή εργάτης, δεν μπορείς να παρουσιάσεις τις ιδιότητες ή τις πράξεις ενός διαχειριστή και ούτε μπορείς να επιδείξεις πλήρη αφοσίωση, οπότε χάνεις τη μαρτυρία σου. Όσα ζητήματα και αν αντιμετωπίζεις, δεν μπορείς να εκπληρώσεις την αφοσίωσή σου και την ευθύνη σου στηριζόμενος στην πίστη σου στον Θεό. Τελικό αποτέλεσμα αυτού είναι να μην κερδίσεις τίποτε. Σε όλες τις συνθήκες που έχει ενορχηστρώσει για σένα ο Θεός, αλλά και όποτε έχεις πολεμήσει τον Σατανά, η επιλογή σου ήταν πάντα να κάνεις πίσω και να ξεφύγεις. Δεν έχεις ακολουθήσει την πορεία που σου έχει υποδείξει ή έχει ορίσει ο Θεός να βιώσεις, οπότε κατά τη διάρκεια αυτής της μάχης, δεν αποκτάς την αλήθεια, την κατανόηση και τις εμπειρίες που θα μπορούσες να είχες αποκτήσει. Κάθε φορά που βρίσκεσαι σε καταστάσεις που έχει ενορχηστρώσει ο Θεός, τις βιώνεις με τον ίδιο τρόπο και τις ολοκληρώνεις όλες με τον ίδιο τρόπο. Το δόγμα και τα μαθήματα που παίρνεις στο τέλος είναι τα ίδια. Δεν κατανοείς τίποτα ειλικρινά, παρά έχεις αντλήσει απλώς μερικές εμπειρίες και κάποια διδάγματα, όπως για παράδειγμα: «Δεν πρέπει να το ξανακάνω αυτό από δω και πέρα. Όταν μου τύχουν παρόμοιες καταστάσεις, θα πρέπει να είμαι επιφυλακτικός, να θυμάμαι το τάδε, να προσέχω τέτοιου είδους ανθρώπους, να τους αποφεύγω και να είμαι καχύποπτος απέναντί τους». Αυτό είναι όλο. Τι κέρδισες; Μήπως εξυπνάδα και γνώση ή εμπειρία και διδάγματα; Αν όσα κέρδισες δεν έχουν καμία σχέση με την αλήθεια, τότε δεν κέρδισες τίποτα, τουλάχιστον τίποτα απ’ όσα θα έπρεπε όντως να έχεις κερδίσει. Άρα, σε περιστάσεις που ενορχήστρωσε ο Θεός, εσύ Τον απογοήτευσες· δεν απέκτησες αυτό που ήθελε ο Θεός να αποκτήσεις, οπότε σίγουρα Τον έχεις απογοητεύσει. Δεν απέκτησες την αλήθεια που ήθελε ο Θεός να αποκτήσεις μέσα από αυτήν τη δοκιμασία ή την περίσταση που ενορχήστρωσε. Δεν αναπτύχθηκε η θεοφοβούμενη καρδιά σου, δεν ξεκαθάρισες τις αλήθειες που έπρεπε να καταλάβεις, δεν κατανοείς ακόμα τα απαραίτητα θέματα σχετικά με τον εαυτό σου, δεν πήρες τα μαθήματα που έπρεπε και σου διαφεύγουν οι αλήθεια-αρχές που έπρεπε να ακολουθήσεις. Παράλληλα, δεν έχει αναπτυχθεί ούτε η πίστη σου στον Θεό· παραμένει εκεί από όπου ξεκίνησε αρχικά. Δεν έχεις αλλάξει το παραμικρό. Πού έχεις προοδεύσει, λοιπόν; Πιθανόν να καταλαβαίνεις τώρα κάποια δόγματα που δεν γνώριζες πριν, ή πιθανόν να έχεις καταλάβει την άσχημη πλευρά ενός συγκεκριμένου είδους ανθρώπου που παλιότερα δεν καταλάβαινες. Δεν έχεις, όμως, δει, δεν έχεις καταλάβει, δεν έχεις αναγνωρίσει και δεν έχεις βιώσει το οτιδήποτε σχετίζεται με την αλήθεια. Καθώς συνεχίζεις το έργο σου ή την εκτέλεση του καθήκοντος, συνεχίζεις να μην καταλαβαίνεις και να μην ξέρεις τις αρχές που πρέπει να ακολουθήσεις, πράγμα που απογοητεύει πάρα πολύ τον Θεό. Μέσα απ’ αυτήν την περίσταση, αν μη τι άλλο, δεν έχεις ούτε καν βελτιώσει την αφοσίωσή σου στον Θεό ή την πίστη που θα έπρεπε να αυξάνεται έμφυτα μέσα σου. Δεν έχεις καταφέρει κανένα από τα δύο, και αυτό είναι πολύ θλιβερό! Κάποιοι θα μπορούσαν να πουν: «Υποστηρίζεις ότι δεν έχω κερδίσει τίποτα, αλλά αυτό δεν ισχύει. Έχω κερδίσει τουλάχιστον αυτογνωσία και την ικανότητα να καταλαβαίνω τους ανθρώπους, τα γεγονότα και τα πράγματα γύρω μου. Καταλαβαίνω με μεγαλύτερη σαφήνεια την ανθρώπινη φύση και τον εαυτό μου». Μετράει για αληθινή πρόοδο το ότι καταλαβαίνεις αυτά τα πράγματα; Και να μην πιστεύεις στον Θεό, αν φτάσεις στην ηλικία των σαράντα ή των πενήντα, λίγο-πολύ θα τα ξέρεις αυτά τα πράγματα. Όσοι έχουν μικρό ή μέτριο επίπεδο μπορούν να το καταφέρουν αυτό μια χαρά· μπορούν να κατανοήσουν κάπως τον εαυτό τους, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά τους, τα προτερήματα και τις αδυναμίες της ανθρώπινης φύσης τους, αυτά στα οποία είναι καλοί και αυτά στα οποία δεν είναι. Μέχρι την ηλικία των σαράντα ή των πενήντα, πρέπει να έχουν καταλάβει λίγο-πολύ την ανθρώπινη φύση των διάφορων ειδών ανθρώπων με τους οποίους έρχονται συχνά σε επαφή. Λογικά γνωρίζουν με τι είδους ανθρώπους είναι σκόπιμο να έχουν επαφές και με ποιους όχι, ποιους πρέπει να κρατούν σε απόσταση και με ποιους πρέπει να έρχονται κοντά· αυτά τα πράγματα τα καταλαβαίνουν πάνω-κάτω. Όποιος είναι μπερδεμένος ή έχει πολύ χαμηλό επίπεδο, ή είναι ανόητος ή διανοητικά καθυστερημένος, δεν τα καταλαβαίνει αυτά. Μετά τα τόσα χρόνια που πιστεύεις στον Θεό, και μετά από την τόση αλήθεια που έχεις ακούσει, τις τόσες διαφορετικές συνθήκες που έχεις βιώσει, το μόνο σου κέρδος έχει να κάνει με την ανθρώπινη φύση του καθενός, με το ότι μπορείς να διακρίνεις τους ανθρώπους ή να καταλάβεις κάποια απλά πράγματα. Θεωρείται αυτό αληθινό κέρδος; (Όχι.) Και τι είναι το αληθινό κέρδος; Αφορά το ανάστημά σου. Αν κερδίζεις κάτι, τότε προοδεύεις, και αυξάνεται το ανάστημά σου· αν δεν κερδίζεις τίποτα στ’ αλήθεια, τότε δεν αυξάνεται το ανάστημά σου. Τι αφορά, λοιπόν, αυτό το κέρδος; Κατ’ ελάχιστον, έχει σχέση με την αλήθεια, και πιο συγκεκριμένα, με τις αλήθεια-αρχές. Αν καταλαβαίνεις, και μπορείς να ακολουθήσεις και να κάνεις πράξη τις αλήθεια-αρχές που πρέπει να ακολουθεί κανείς όταν χειρίζεται διάφορα ζητήματα και διάφορους ανθρώπους, και τις μετατρέψεις σε αρχές και πρότυπα της συμπεριφοράς σου, τότε μιλάμε για αληθινό κέρδος. Όταν αυτές οι αλήθεια-αρχές μετατρέπονται στις αρχές και στα κριτήρια που οφείλεις να ακολουθείς στη συμπεριφορά σου, τότε γίνονται μέρος της ζωής σου. Και όταν εμπεδώσεις μέσα σου αυτήν την πτυχή της αλήθειας, αυτή γίνεται η ζωή σου, και τότε είναι που αναπτύσσεται η ζωή σου. Αν δεν έχεις καταλάβει ακόμα τις αλήθεια-αρχές που σχετίζονται με τέτοιου είδους ζητήματα, και αν ακόμα δεν ξέρεις πώς να τα χειριστείς όταν σου συμβαίνουν, τότε, από την άποψη αυτή, δεν έχεις κερδίσει την αλήθεια. Είναι σαφές πως αυτή η πτυχή της αλήθειας δεν είναι η ζωή σου, και πως η ζωή σου δεν έχει αναπτυχθεί. Δεν έχει κανένα νόημα να είσαι καλός στα λόγια· έτσι κι αλλιώς, όλα είναι δόγματα. Μπορείς να το υπολογίσεις αυτό; (Ναι, μπορώ.) Έχετε κάνει πρόοδο αυτό το διάστημα; (Όχι, δεν έχω κάνει.) Το μόνο που έκανες είναι να συνοψίσεις κάποιες εμπειρίες με την ανθρώπινη θέληση και με το μυαλό σου, όπως για παράδειγμα να πεις: «Αυτήν τη φορά έμαθα ποια πράγματα θα πάψω να λέω ή να κάνω, ποια πράγματα θα κάνω περισσότερο και ποια λιγότερο, και ποια δεν θα κάνω σε καμία περίπτωση». Είναι αυτό ένδειξη προόδου στη ζωή σου; (Όχι, δεν είναι.) Αυτό είναι ένδειξη ότι έχεις ελάχιστη πνευματική κατανόηση. Το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να συνοψίζεις κανόνες, λόγια και συνθήματα, τα οποία δεν έχουν καμία σχέση με την αλήθεια. Αυτό δεν κάνετε; (Ναι.) Κάθε φορά που βιώνεις κάποια εμπειρία, ύστερα από οποιοδήποτε σημαντικό γεγονός, επιπλήττεις τον εαυτό σου και λες: «Αμάν, από δω και στο εξής θα πρέπει να το κάνω με αυτόν ή τον άλλον τρόπο». Την επόμενη φορά, όμως, όταν συμβαίνει κάτι παρόμοιο και πάλι αποτυγχάνεις, απογοητεύεσαι και λες: «Γιατί είμαι έτσι;» Θυμώνεις με τον εαυτό σου επειδή θεωρείς πως δεν κατάφερες να ανταποκριθείς στις προσδοκίες σου. Χρησιμεύει πουθενά αυτό; Ο λόγος δεν είναι ότι δεν κατάφερες να ανταποκριθείς στις προσδοκίες σου, ή ότι είσαι ανόητος ή ότι ο Θεός ενορχήστρωσε τις λάθος συνθήκες, ούτε φυσικά ότι ο Θεός μεταχειρίζεται άδικα τους ανθρώπους. Ο λόγος είναι ότι δεν επιδιώκεις και δεν αναζητάς την αλήθεια, δεν ενεργείς σύμφωνα με τα λόγια του Θεού και δεν ακούς τα λόγια Του. Βάζεις παντού την ανθρώπινη βούληση· εσύ είσαι ο κύριος του εαυτού σου και δεν επιτρέπεις στα λόγια του Θεού να πάρουν τον έλεγχο. Θα προτιμούσες να ακούς άλλους ανθρώπους, παρά τα λόγια του Θεού. Έτσι δεν είναι; (Ναι, πράγματι.) Νομίζεις ότι αν συγκεντρώσεις κάποιες εμπειρίες και διδάγματα από ένα μεμονωμένο γεγονός ή μια συγκεκριμένη περίσταση, αυτό σημαίνει ότι έκανες πρόοδο; Αν έχεις κάνει στ’ αλήθεια πρόοδο, τότε την επόμενη φορά που θα σε δοκιμάσει ο Θεός, θα μπορέσεις να υπερασπιστείς το όνομά Του, να προστατέψεις τα συμφέροντα και το έργο του οίκου Του, να φροντίσεις να κυλήσει ομαλά όλο το έργο και να μην υπάρξει καμία αναστάτωση και κανένα εμπόδιο. Θα φροντίσεις να παραμείνει αμόλυντο και άσπιλο το όνομα του Θεού, να μην υποστούν απώλειες οι αδελφοί και οι αδελφές σου στην ανάπτυξη της ζωής τους, καθώς και να προφυλαχθούν οι προσφορές του Θεού. Αν συμβεί αυτό, σημαίνει ότι έχεις σημειώσει πρόοδο, ότι είσαι κατάλληλος για χρήση και ότι διαθέτεις ζωή-είσοδο. Προς το παρόν, δεν έχετε φτάσει ακόμα σ’ εκείνο το σημείο· ο εγκέφαλός σας, αν και μικρός, είναι γεμάτος με πολλά πράγματα, δεν είστε απλοί. Μπορεί να έχεις μεν την ειλικρίνεια να δαπανήσεις εαυτόν για τον Θεό και την επιθυμία να εγκαταλείψεις και να παρατήσεις τα πάντα για χάρη Του. Όταν, όμως, σου συμβαίνουν διάφορα ζητήματα, δεν μπορείς να επαναστατήσεις ενάντια σε αυτά που λαχταράς, τις προθέσεις και τα σχέδιά σου. Όσο πιο πολύ συναντούν διάφορες δυσκολίες ο οίκος και το έργο του Θεού, τόσο πιο πολύ κάνεις πίσω εσύ, τόσο πιο αόρατος γίνεσαι και τόσο πιο απίθανο είναι να ορθώσεις το ανάστημά σου και να αναλάβεις αυτό το έργο, για να διαφυλάξεις τα συμφέροντα του οίκου του Θεού και το έργο Του. Άρα, πού πήγε η ειλικρίνειά σου να δαπανήσεις εαυτόν για τον Θεό; Γιατί είναι τόσο εύθραυστη και τρωτή αυτή η ελάχιστη ειλικρίνειά σου; Πού πήγε η ελάχιστη προθυμία σου να προσφέρεις και να εγκαταλείψεις τα πάντα για τον Θεό; Γιατί δεν κατάφερε να παραμείνει σταθερή; Τι είναι αυτό που την κάνει τόσο τρωτή; Τι επιβεβαιώνει αυτό; Το γεγονός ότι δεν έχεις αληθινό, αλλά αξιοθρήνητα μικρό ανάστημα, και ότι ακόμα κι ένας μικρός δαίμονας μπορεί εύκολα να σε μπερδέψει. Με την παραμικρή διακοπή, εσύ θα πήγαινες να ακολουθήσεις αυτόν τον μικρό δαίμονα. Ακόμα κι αν έχεις κάποιο ανάστημα, αυτό εξαντλείται στην εμπειρία σου σχετικά με κάποια επιφανειακά ζητήματα που δεν συνδέονται με τα συμφέροντά σου. Και πάλι ίσα-ίσα που μπορείς να προστατέψεις τα συμφέροντα του οίκου του Θεού και να κάνεις λίγα μικροπράγματα που πιστεύεις ότι μπορείς να πετύχεις και βρίσκονται στο πλαίσιο των ικανοτήτων σου. Όταν στ’ αλήθεια πρέπει να παραμείνεις σταθερός στη μαρτυρία σου, όταν η εκκλησία αντιμετωπίζει διωγμούς και τις ενοχλήσεις που προκαλούν οι κακοί άνθρωποι και οι αντίχριστοι, εσύ πού είσαι; Τι κάνεις; Τι σκέφτεσαι; Αυτό απεικονίζει ξεκάθαρα το πρόβλημα, σωστά; Έστω ότι υπάρχει κάποιος αντίχριστος που, ενώ εκτελεί το καθήκον του, εξαπατά όσους βρίσκονται πάνω και κάτω απ’ αυτόν και λειτουργεί απερίσκεπτα, διαταράσσει και αναστατώνει το έργο της εκκλησίας, κατασπαταλά τις προσφορές και παραπλανά τους αδελφούς και τις αδελφές για να τον ακολουθήσουν. Αν εσύ μετά απ’ όλα αυτά όχι μόνο δεν μπορείς να τον διακρίνεις, να τον εμποδίσεις ή να τον καταγγείλεις, αλλά μάλιστα τον συντροφεύεις και βοηθάς να πετύχει αυτός ο αντίχριστος τα αποτελέσματα που θέλει όταν τα κάνει όλα αυτά, τότε πες Μου, ποιο το αποτέλεσμα της ελάχιστης αποφασιστικότητας που έχεις να δαπανήσεις τον εαυτό σου για τον Θεό; Αυτό δεν είναι το αληθινό σου ανάστημα; Όταν έρχονται να αναστατώσουν και να καταστρέψουν το έργο του οίκου του Θεού αντίχριστοι, κακοί άνθρωποι και ένα σωρό δύσπιστοι, ειδικά όταν σπιλώνουν την εκκλησία και ντροπιάζουν το όνομα του Θεού, εσύ τι κάνεις; Έχεις ορθώσει το ανάστημά σου για να μιλήσεις και να υπερασπιστείς το έργο του οίκου του Θεού; Έχεις ορθώσει το ανάστημά σου για να σταματήσεις ή να περιορίσεις αυτά που κάνουν; Όχι μόνο δεν έχεις σηκώσει ανάστημα να σταματήσεις αυτούς τους αντίχριστους, αλλά μάλιστα τους συνόδεψες κι εσύ όταν έπρατταν το κακό, τους βοήθησες και τους έκανες πλάτες, ενεργώντας ως εργαλείο και ως μπράβος τους. Επίσης, όταν κάποιος γράφει ένα γράμμα για να ενημερώσει για ένα πρόβλημα που αφορά τους αντίχριστους, εσύ το βάζεις στο συρτάρι και αποφασίζεις να μη χειριστείς το ζήτημα. Έτσι, σ’ αυτήν την κρίσιμη στιγμή, είχε κανένα αποτέλεσμα η απόφαση και η επιθυμία σου να παρατήσεις τα πάντα για να δαπανήσεις ειλικρινά εαυτόν για τον Θεό; Αν δεν είχε κανένα αποτέλεσμα, τότε είναι προφανές πως αυτή η δήθεν επιθυμία και απόφασή σου δεν αποτελούν το αληθινό σου ανάστημα, δεν είναι αυτά που έχεις κερδίσει μετά από τόσα χρόνια πίστης στον Θεό. Αυτά δεν παίρνουν τη θέση της αλήθειας· δεν είναι ούτε η αλήθεια ούτε η ζωή-είσοδος. Δεν συμβολίζουν ότι κάποιος έχει τη ζωή, δεν είναι παρά ευσεβής πόθος, λαχτάρα και επιθυμία των ανθρώπων για κάτι όμορφο —δεν έχουν καμία σχέση με την αλήθεια. Πρέπει, λοιπόν, να ξυπνήσετε και να διακρίνετε ξεκάθαρα το αληθινό σας ανάστημα. Μη νομίζετε απλώς και μόνο επειδή έχετε κάποιο επίπεδο και έχετε εγκαταλείψει τόσα πράγματα, όπως τη μόρφωση, την καριέρα, την οικογένεια, τον γάμο και τις σαρκικές προοπτικές, ότι έχετε και σπουδαίο ανάστημα. Κάποιοι άνθρωποι, μάλιστα, είναι επικεφαλής ή εργάτες από την πρώτη στιγμή που έθεσαν τα θεμέλια της πίστης τους στον Θεό. Με τα χρόνια, έχουν συγκεντρώσει κάποιες εμπειρίες και κάποια διδάγματα, κι έτσι μπορούν να κηρύξουν κάποια λόγια και δόγματα. Αυτό τους κάνει να πιστεύουν ότι έχουν μεγαλύτερο ανάστημα απ’ τους άλλους, ότι έχουν ζωή-είσοδο, ότι είναι πυλώνες και στηρίγματα μέσα στον οίκο του Θεού και ότι αυτούς θα οδηγήσει στην τελείωση ο Θεός. Αυτό είναι λάθος. Μη νομίζετε ότι είστε καλοί —απέχετε ακόμα πολύ από αυτό! Ούτε καν να διακρίνετε τους αντίχριστους δεν μπορείτε· δεν έχετε αληθινό ανάστημα. Μολονότι υπηρετείς εδώ και πολλά χρόνια ως επικεφαλής ή εργάτης, δεν είσαι κατάλληλος για να αξιοποιηθείς σε κανέναν τομέα, δεν μπορείς να κάνεις και πολύ αληθινό έργο, γι’ αυτό και μετά βίας χρησιμοποιείστε. Δεν έχεις και πολύ ταλέντο. Αν κάποιος από σας έχει πνεύμα σύμφωνα με το οποίο θέλει να εργάζεται σκληρά και αντέχει στις δυσκολίες, το πολύ-πολύ να θεωρηθεί δουλευταράς. Δεν είστε κατάλληλοι. Κάποιοι άνθρωποι γίνονται επικεφαλής ή εργάτες μόνο και μόνο επειδή έχουν ενθουσιασμό, μόρφωση και κάποιο επίπεδο. Επίσης, σε κάποιες εκκλησίες δεν βρίσκουν τον ιδανικό άνθρωπο για να γίνει επικεφαλής, οπότε οι συγκεκριμένοι άνθρωποι παίρνουν προαγωγή ως εξαίρεση στον κανόνα και εκπαιδεύονται. Μεταξύ αυτών των ανθρώπων, κάποιοι σιγά-σιγά αντικαταστάθηκαν και αποκλείστηκαν κατά τη φάση που εκτέθηκαν τα διάφορα είδη ανθρώπων. Παρόλο που ακόμα και τώρα παραμένουν κάποιοι που συνέχισαν να ακολουθούν, αυτοί συνεχίζουν να μην μπορούν να διακρίνουν τίποτα. Ο λόγος που κατάφεραν να παραμείνουν είναι ότι δεν έχουν κάνει τίποτα κακό. Επίσης, το γεγονός ότι μπορούν να κάνουν κάποιο έργο οφείλεται πλήρως στις διευθετήσεις του έργου από τον Άνωθεν, σε συνδυασμό με άμεση καθοδήγηση, επίβλεψη, διερεύνηση, παρακολούθηση και έλεγχο, κλάδεμα. Δεν σημαίνει ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι κατάλληλοι. Ο λόγος γι’ αυτό είναι ότι πολλές φορές λατρεύετε τους άλλους ανθρώπους, τους ακολουθείτε, παραστρατείτε, κάνετε πράγματα που είναι λάθος και μπερδεύεστε από διάφορες αιρέσεις και πλάνες, με αποτέλεσμα να χάνετε την αίσθηση του προσανατολισμού σας και στο τέλος να μην ξέρετε σε ποιον πιστεύετε στ’ αλήθεια. Αυτό είναι το αληθινό σας ανάστημα. Θα σας αδικούσα αν έλεγα ότι δεν έχετε καμία απολύτως ζωή-είσοδο. Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι έχετε πολύ περιορισμένες εμπειρίες. Μόνο αν σας κλαδέψουν και σας πειθαρχήσουν σοβαρά, θα έχετε κάποια είσοδο. Όσον αφορά ζητήματα, όμως, που σχετίζονται με σημαντικές αρχές, κυρίως σε περιπτώσεις που αντιμετωπίζετε αντίχριστους, ψευδείς επικεφαλής που παραπλανούν ανθρώπους και προκαλούν ενοχλήσεις, δεν έχετε να δείξετε τίποτε, δεν έχετε καμία μαρτυρία. Όσον αφορά τις εμπειρίες ζωής σας και τη ζωή-είσοδο, οι εμπειρίες σας είναι πολύ επιφανειακές και δεν κατανοείτε ειλικρινά τον Θεό. Ούτε από αυτήν την άποψη δεν έχετε κάτι να επιδείξετε. Σε ό,τι αφορά το πραγματικό εκκλησιαστικό έργο, δεν ξέρετε πώς να συναναστρέφεστε σχετικά με την αλήθεια και πώς να λύνετε προβλήματα· ούτε εδώ έχετε κάτι να επιδείξετε. Ως προς αυτές τις πτυχές, λοιπόν, δεν έχετε τίποτα να επιδείξετε οι ίδιοι. Άρα, δεν είστε κατάλληλοι για τον ρόλο του επικεφαλής και του εργάτη. Από την άλλη, ως απλοί πιστοί, οι περισσότεροι από σας έχετε κάποια ζωή-είσοδο, αν και είναι ελάχιστη και υστερεί όσον αφορά την αλήθεια-πραγματικότητα. Τώρα μένει να φανεί αν μπορείτε να αντέξετε τις δοκιμασίες. Μόνο όταν εμφανιστούν πραγματικά μεγάλες δοκιμασίες, σοβαροί πειρασμοί ή σοβαρή και άμεση παίδευση και κρίση από τον Θεό, θα δοκιμαστείς και θα φανεί αν έχεις πραγματικό ανάστημα και την αλήθεια-πραγματικότητα. Αν μπορείς να παραμείνεις σταθερός στη μαρτυρία σου, αν περάσεις τις εξετάσεις και αν πληροίς τις απαιτήσεις του Θεού, τότε θα αποκαλυφθεί το αληθινό σου ανάστημα. Για την ώρα, είναι νωρίς ακόμα να λες ότι έχεις ανάστημα. Δεν έχετε κανένα αληθινό ανάστημα όσον αφορά τον ρόλο του επικεφαλής και του εργάτη. Όταν εμφανίζονται κάποια ζητήματα, νιώθετε κάποια σύγχυση. Όταν έρχεστε αντιμέτωποι με τις διαταραχές που προκαλούν οι κακοί άνθρωποι ή οι αντίχριστοι, σας νικούν. Μόνοι σας δεν μπορείτε να ολοκληρώσετε κανένα σημαντικό έργο· για να φέρετε εις πέρας τη δουλειά, χρειάζεστε πάντα κάποιον να σας επιβλέπει, να σας καθοδηγεί και να συνεργάζεται μαζί σας. Με άλλα λόγια, δεν είστε ικανοί να κυβερνήσετε το πλοίο. Είτε είστε πρωταγωνιστές είτε έχετε υποστηρικτικό ρόλο, δεν μπορείτε να αναλάβετε ούτε να ολοκληρώσετε μόνοι σας μια εργασία· είστε απελπιστικά ανίκανοι να τελειώσετε σωστά μια εργασία, αν δεν σας επιβλέπει και δεν σας φροντίσει ο Άνωθεν. Εάν, τελικά, η αξιολόγηση του έργου σας δείξει ότι τα έχετε πάει καλά σε όλες τις πτυχές, ότι έχετε κάνει κάθε κομμάτι του έργου σας με την καρδιά σας, ότι τα έχετε κάνει όλα σωστά και τα έχετε χειριστεί κατάλληλα και σύμφωνα με τις αλήθεια-αρχές, και ότι εργαστήκατε αφού κατανοήσατε ξεκάθαρα την αλήθεια και αναζητήσατε τις αλήθεια-αρχές, με αποτέλεσμα να μπορείτε να λύσετε διάφορα προβλήματα και να κάνετε καλά το έργο σας, τότε είστε κατάλληλοι. Μέχρι στιγμής, όμως, αν κρίνουμε με βάση όλα όσα έχετε βιώσει, δεν είστε κατάλληλοι. Το κύριο πρόβλημα όσον αφορά το πόσο κατάλληλοι είστε είναι ότι δεν μπορείτε να ολοκληρώσετε μόνοι σας τα καθήκοντα που σας έχουν ανατεθεί —μία πτυχή είναι αυτή. Η άλλη πτυχή είναι ότι, αν δεν σας εποπτεύει ο Άνωθεν, τότε μπορεί να κάνετε τους ανθρώπους να παραστρατήσουν ή να εγκαταλείψουν το ορθό μονοπάτι. Δεν μπορείτε να τους οδηγήσετε ενώπιον του Θεού ούτε να οδηγήσετε τους αδελφούς και τις αδελφές της εκκλησίας στην αλήθεια-πραγματικότητα ή στον σωστό δρόμο της πίστης στον Θεό, προκειμένου να μπορέσει όλος ο εκλεκτός λαός του Θεού να επιτελέσει το καθήκον του. Τίποτα απ’ όλα αυτά δεν μπορείς να κάνεις. Αν για κάποιο διάστημα δεν σας διερευνήσει ο Άνωθεν, τότε πάντοτε υπάρχουν πολλές παρεκκλίσεις και πολλά σφάλματα στο πλαίσιο του έργου που έχετε αναλάβει, καθώς και κάθε είδους προβλήματα, μικρά και μεγάλα· και αν δεν διορθώσει, δεν επιβλέψει ή δεν χειριστεί προσωπικά ο Άνωθεν αυτές τις παρεκκλίσεις, τότε ποιος ξέρει πόσο θα διαιωνιστούν ή πότε θα πάψουν να υπάρχουν. Αυτό είναι το αληθινό σας ανάστημα και γι’ αυτό λέω ότι είστε πραγματικά ακατάλληλοι. Σας αρέσει να το ακούτε αυτό; Δεν γίνεστε αρνητικοί όταν το ακούτε αυτό; (Θεέ μου, μέσα μας νιώθουμε πολύ άβολα, αλλά αυτά για τα οποία συναναστρέφεσαι είναι όντως γεγονός. Δεν έχουμε ούτε ανάστημα ούτε την αλήθεια-πραγματικότητα. Όταν έρθουν οι αντίχριστοι, δεν θα μπορέσουμε να τους διακρίνουμε.) Πρέπει να σας υποδείξω αυτά τα πράγματα· αν δεν το κάνω, θα νιώθετε συνεχώς αδικημένοι και θα νομίζετε ότι δεν έχετε καλή μεταχείριση. Δεν καταλαβαίνετε την αλήθεια· το μόνο που ξέρετε είναι να μιλάτε για κάποια λόγια και δόγματα. Στις συναθροίσεις, τις πιο πολλές φορές δεν ετοιμάζετε πλέον ούτε καν ένα προσχέδιο για να μιλήσετε σχετικά με το δόγμα, δεν νιώθετε πια άγχος που θα μιλήσετε σε τόσο κόσμο, και αυτό σας κάνει νομίζετε ότι έχετε ανάστημα. Αν έχεις ανάστημα, τότε γιατί δεν είσαι κατάλληλος; Για ποιον λόγο δεν μπορείς να συναναστραφείς σχετικά με την αλήθεια και να αντιμετωπίσεις τα ζητήματα; Το μόνο που ξέρεις είναι να μιλάς για λόγια και δόγματα, ώστε να κερδίσεις την έγκριση των αδελφών σου. Κάτι τέτοιο ούτε τον Θεό ικανοποιεί ούτε εσένα καθιστά κατάλληλο. Το ότι μπορείς και μιλάς γι’ αυτά τα λόγια και τα δόγματα δεν λύνει κανένα υπαρκτό πρόβλημα. Ο Θεός οργανώνει μια μικρή περίσταση που σε εκθέτει, και αποδεικνύεται ξεκάθαρα το πόσο μικρό ανάστημα έχεις, το ότι δεν καταλαβαίνεις καθόλου την αλήθεια και ότι δεν μπορείς να διακρίνεις τίποτα· φανερώνεται, επίσης, ότι είσαι φτωχός, αξιολύπητος, τυφλός και ανίδεος. Έτσι δεν είναι; (Ναι.) Καλό θα είναι να τα δεχτείτε αυτά τα πράγματα· αν δεν μπορείτε να τα δεχτείτε, αφιερώστε χρόνο και σκεφτείτε τα. Σκεφτείτε αυτά που σας λέω. Είναι λογικά, βασίζονται στην πραγματικότητα; Ισχύουν για σας; Ακόμα κι αν ισχύουν όντως για σας, μη γίνετε αρνητικοί, γιατί η αρνητικότητα δεν θα σας βοηθήσει να λύσετε κανένα πρόβλημα. Ως πιστός στον Θεό, αν θέλεις να εκτελέσεις το καθήκον σου και να γίνεις επικεφαλής ή εργάτης, τότε δεν γίνεται να παραιτείσαι όποτε συναντάς αναποδιές και αποτυχίες. Πρέπει να ξανασηκώνεσαι και να συνεχίζεις να προχωράς μπροστά. Πρέπει να επικεντρώνεσαι στο να εφοδιαστείς με συγκεκριμένες πτυχές της αλήθειας στους τομείς όπου υστερείς ή παρουσιάζεις κάποιες ελλείψεις και αντιμετωπίζεις σοβαρά προβλήματα. Η αρνητικότητα και η απραξία δεν πρόκειται να λύσουν τίποτα. Όταν συμβαίνουν διάφορα ζητήματα, πάψε να αναφέρεις λόγια και δόγματα, όπως και διάφορα αντικειμενικά λογικά επιχειρήματα —δεν πρόκειται να σε βοηθήσουν αυτά. Όταν σε δοκιμάζει ο Θεός και λες: «Την περίοδο εκείνη, δεν ήμουν πολύ καλά στην υγεία μου, ήμουν νέος και δεν είχα και πολλή γαλήνη γύρω μου», υπάρχει περίπτωση να σε ακούσει; Ο Θεός θα σε ρωτήσει το εξής: «Άκουσες την αλήθεια όταν σε συναναστράφηκαν σχετικά μ’ αυτήν;» Αν πεις: «Ναι, την άκουσα», τότε θα σε ρωτήσει: «Έχεις τις ρυθμίσεις του έργου που έχουν δοθεί;» Τότε θα πεις: «Ναι, τις έχω», κι Εκείνος θα συνεχίσει: «Τότε, γιατί δεν τις ακολούθησες; Γιατί απέτυχες παταγωδώς; Γιατί δεν παρέμεινες σταθερός στη μαρτυρία σου;» Όποιον αντικειμενικό λόγο κι αν εκφράσεις, δεν στέκει. Δεν τον νοιάζουν τον Θεό οι δικαιολογίες ή τα επιχειρήματά σου. Δεν κοιτάει πόσα δόγματα μπορείς να εκφράσεις ή πόσο καλά μπορείς να υπερασπιστείς τον εαυτό σου. Αυτό που θέλει ο Θεός είναι το αληθινό σου ανάστημα, καθώς και να προοδεύσεις στη ζωή σου. Μην ξεχνάς ποιος είσαι και τι είσαι ενώπιον του Θεού, ανεξάρτητα από το πότε θα γίνεις επικεφαλής, σε τι επίπεδο ή πόσο υψηλό κύρος θα αποκτήσεις. Όσα δόγματα κι αν εκφράσεις, όσο κι αν έχεις ασκηθεί στο να τα εκφράζεις, ό,τι κι αν έχεις κάνει και όσες συνεισφορές κι αν έχεις προσφέρει στον οίκο του Θεού, τίποτα από αυτά δεν αποδεικνύει ότι έχεις αληθινό ανάστημα ή ότι έχεις ζωή. Αληθινό ανάστημα έχεις όταν εισέρχεσαι στην αλήθεια-πραγματικότητα, όταν καταλαβαίνεις τις αλήθεια-αρχές, όταν παραμένεις σταθερός στη μαρτυρία σου κάθε φορά που έρχεσαι αντιμέτωπος με ζητήματα, όταν μπορείς να ολοκληρώνεις εργασίες μόνος σου και όταν είσαι κατάλληλος για χρήση. Ωραία, ας ολοκληρώσουμε στο σημείο αυτό τη συγκεκριμένη συζήτηση και ας περάσουμε στο βασικό θέμα της συναναστροφής μας.

Πού είχαμε σταματήσει τη συναναστροφή μας στην προηγούμενη συνάθροιση; (Στην προηγούμενη συνάθροιση, Θεέ μου, συναναστράφηκες σχετικά με την «εγκατάλειψη των φορτίων που προέρχονται από την οικογένεια». Ένα μέρος του ζητήματος είναι η εγκατάλειψη των προσδοκιών που έχει κάποιος για τους απογόνους του. Μας το εξήγησες αυτό, Θεέ μου, σε δύο στάδια. Το πρώτο αφορούσε τη συμπεριφορά των γονιών όσο τα παιδιά τους είναι ανήλικα, και το άλλο αφορούσε τη συμπεριφορά τους όταν τα παιδιά έχουν ενηλικιωθεί. Άσχετα με την ηλικία των παιδιών, είτε είναι ενήλικα είτε ανήλικα, η αλήθεια είναι πως η συμπεριφορά και οι πράξεις των γονιών δεν συμφωνούν με την κυριαρχία και τις ρυθμίσεις του Θεού. Οι γονείς θέλουν συνεχώς να ελέγχουν τη μοίρα των παιδιών τους και να ανακατεύονται στη ζωή τους, όμως το μονοπάτι που θα επιλέξουν τα παιδιά τους και οι επιδιώξεις τους δεν είναι κάτι που μπορούν να καθορίσουν οι γονείς τους. Η μοίρα καθενός δεν είναι κάτι που μπορούν να ελέγξουν οι γονείς του. Επίσης, Θεέ μου, μας έδειξες τη σωστή οπτική από την οποία πρέπει να βλέπουμε τα ζητήματα. Σε όποιο στάδιο ζωής κι αν είναι ένα παιδί, οι γονείς φτάνει να εκπληρώσουν τις ευθύνες τους· τα υπόλοιπα έχουν να κάνουν με την υποταγή στην κυριαρχία, στις ρυθμίσεις και στον προκαθορισμό του Θεού.) Την προηγούμενη φορά, συναναστραφήκαμε σχετικά με το γεγονός ότι οι άνθρωποι πρέπει να εγκαταλείψουν τις προσδοκίες που έχουν ως γονείς για τους απογόνους τους. Εννοείται ότι αυτές τις προσδοκίες τις καθοδηγεί η ανθρώπινη θέληση και οι ανθρώπινες ιδεοληψίες που δεν συμφωνούν με το γεγονός ότι ο Θεός ρυθμίζει τη μοίρα των ανθρώπων. Αυτές οι προσδοκίες δεν αποτελούν μέρος της ευθύνης των ανθρώπων· πρέπει να τις εγκαταλείψουν. Όσο μεγάλες προσδοκίες κι αν έχουν οι γονείς για τα παιδιά τους και όσο ορθές και εύστοχες κι αν τις θεωρούν, από τη στιγμή που οι συγκεκριμένες προσδοκίες εναντιώνονται στην αλήθεια που λέει ότι ο Θεός είναι κυρίαρχος της ανθρώπινης μοίρας, τότε οι άνθρωποι πρέπει να τις εγκαταλείψουν. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι εκτός των άλλων αρνητικές· δεν είναι ούτε σωστές ούτε θετικές. Πάνε κόντρα στις ευθύνες που έχουν οι γονείς, υπερβαίνουν αυτό το πλαίσιο και αποτελούν εξωπραγματικές προσδοκίες και απαιτήσεις που έρχονται σε αντίθεση με την ανθρώπινη φύση. Την προηγούμενη φορά, συναναστραφήκαμε σχετικά με τη μη κανονική διαγωγή και τις μη κανονικές πράξεις, καθώς και με κάποιες ακραίες συμπεριφορές που εκδηλώνουν οι γονείς απέναντι στα ανήλικα παιδιά τους. Αυτά προκαλούν ένα σωρό αρνητικές επιρροές και πιέσεις, διαλύουν τη σωματική, ψυχική και πνευματική ευεξία των μικρών παιδιών. Όλα αυτά δείχνουν ότι όσα κάνουν οι γονείς είναι άστοχα και ακατάλληλα. Πρόκειται για σκέψεις και πράξεις που οφείλουν να εγκαταλείψουν όσοι επιδιώκουν την αλήθεια, διότι, από την οπτική της ανθρώπινης φύσης, όλα αυτά αποτελούν έναν σκληρό και απάνθρωπο τρόπο με τον οποίο καταστρέφουν τη σωματική και διανοητική ευεξία ενός παιδιού. Άρα, αυτό που οφείλουν να κάνουν οι γονείς για τα παιδιά τους όταν αυτά δεν έχουν φτάσει ακόμα στην ενηλικίωση είναι να εκπληρώνουν τις ευθύνες τους, κι όχι να σχεδιάζουν, να ελέγχουν, να ενορχηστρώνουν ή να αποφασίζουν για το μέλλον και για τη μοίρα τους. Δεν αναφέραμε την προηγούμενη φορά δύο σημαντικές πτυχές των ευθυνών που εκπληρώνουν οι γονείς απέναντι στα παιδιά τους όταν αυτά είναι ακόμα ανήλικα; (Ναι, αναφέραμε.) Εάν πραγματοποιηθούν αυτές οι δύο πτυχές, τότε έχεις εκπληρώσει τις ευθύνες σου. Αν δεν πραγματοποιηθούν, τότε ακόμη και αν μεγαλώσεις τα παιδιά σου ώστε να γίνουν καλλιτέχνες ή άνθρωποι με κάποιο ταλέντο, δεν έχεις εκπληρώσει την ευθύνη σου. Όση προσπάθεια και αν καταβάλλουν οι γονείς για τα παιδιά τους, είτε ασπρίσουν τα μαλλιά τους να απ’ την ανησυχία, είτε εξαντληθούν μέχρι να αρρωστήσουν, όσο υψηλό κι αν είναι το τίμημα που πληρώνουν, όσο κι αν αφιερώνουν την καρδιά τους και ξοδεύουν τα λεφτά τους, τίποτα απ’ όλα αυτά δεν σημαίνει ότι εκπληρώνουν τις ευθύνες τους. Άρα, τι εννοώ όταν λέω πως οι γονείς οφείλουν να εκπληρώνουν τις ευθύνες τους απέναντι στα ανήλικα παιδιά τους; Ποιες είναι οι δύο βασικές πτυχές; Ποιος τις θυμάται; (Την τελευταία φορά, Θεέ μου, συναναστράφηκες σχετικά με δύο ευθύνες. Η πρώτη είναι να φροντίζει ο γονιός για τη σωματική υγεία του παιδιού και η άλλη είναι να το καθοδηγεί, να το διαπαιδαγωγεί και να το βοηθά όσον αφορά την ψυχική του υγεία.) Είναι πολύ απλό. Στην πραγματικότητα, είναι εύκολο να φροντίσεις για τη σωματική υγεία ενός παιδιού· απλώς πρόσεχέ το να μη χτυπάει και να μην κάνει πολλές μελανιές, καθώς και να μην τρώει αυτά που δεν πρέπει. Μην κάνεις τίποτα που θα επιδράσει αρνητικά στην ανάπτυξή του και, όσο αυτό είναι δυνατόν για έναν γονιό, φρόντισε να έχει αρκετό φαγητό, να τρώει καλά και υγιεινά, να κοιμάται σωστά, να μην αρρωσταίνει ή να αρρωσταίνει ελάχιστες φορές, και όταν αρρωσταίνει, να του λαμβάνει εγκαίρως θεραπεία. Οι περισσότεροι γονείς μπορούν να ανταποκριθούν σ’ αυτά τα πρότυπα; (Ναι.) Αυτά μπορούν να τα καταφέρουν οι άνθρωποι· τα καθήκοντα που δίνει στους ανθρώπους ο Θεός είναι εύκολα. Εφόσον ακόμα και τα ζώα μπορούν να ανταποκριθούν σ’ αυτά τα πρότυπα, δεν είναι οι άνθρωποι χειρότεροι κι απ’ τα ζώα αν δεν μπορούν να τα εκπληρώσουν; (Ναι, ισχύει.) Αν αυτά τα πράγματα μπορούν να τα πετύχουν ακόμα και τα ζώα, αλλά όχι οι άνθρωποι, τότε είναι πραγματικά αξιολύπητοι. Αυτήν την ευθύνη έχουν οι γονείς ως προς τη σωματική υγεία των παιδιών τους. Όσον αφορά την ψυχική τους υγεία, είναι κι αυτή μια ευθύνη στην οποία πρέπει να ανταποκριθούν οι γονείς που μεγαλώνουν μικρά παιδιά. Εφόσον τα παιδιά είναι σωματικά υγιή, οι γονείς οφείλουν να καλλιεργήσουν και την ψυχική τους υγεία και την υγεία των σκέψεών τους. Πρέπει να μεριμνούν ώστε τα παιδιά να σκέφτονται τα προβλήματα με θετικούς, ενεργητικούς και αισιόδοξους τρόπους και κατευθύνσεις. Έτσι, θα ζήσουν μια καλύτερη ζωή και δεν θα γίνουν άνθρωποι ακραίοι, επιρρεπείς σε στρεβλώσεις ή εχθρικοί. Τι άλλο; Πρέπει να μεγαλώσουν τα παιδιά τους ώστε να γίνουν άνθρωποι κανονικοί, υγιείς και ευτυχισμένοι. Ας πούμε, όταν αρχίζουν τα παιδιά να καταλαβαίνουν τι λένε οι γονείς τους και μπορούν να κάνουν απλές, κανονικές κουβέντες μαζί τους, και μόλις αρχίσουν να ενδιαφέρονται για καινούργια πράγματα, εκείνοι μπορούν να τους διηγούνται ιστορίες από τη Βίβλο ή να τους λένε απλές ιστορίες σχετικές με τη συμπεριφορά, ώστε να τα καθοδηγήσουν. Έτσι, τα παιδιά θα καταλάβουν τι σημαίνει συμπεριφορά και τι πρέπει να κάνουν για να είναι καλά παιδιά και καλοί άνθρωποι. Αυτό αποτελεί μια μορφή ψυχικής καθοδήγησης των παιδιών. Δεν πρέπει οι γονείς να τους λένε μόνο να βγάλουν πολλά λεφτά ή να γίνουν υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι όταν μεγαλώσουν, για να αποκτήσουν άφθονα πλούτη, να μην υποφέρουν ούτε να αναγκαστούν να κάνουν σκληρή χειρωνακτική δουλειά, αλλά και να αποκτήσουν την εξουσία και το κύρος να διατάζουν τους άλλους. Δεν πρέπει να εμφυσούν τέτοια αρνητικά πράγματα στα παιδιά τους. Πρέπει, αντίθετα, να μοιράζονται μαζί τους θετικά πράγματα ή να τους λένε ιστορίες κατάλληλες για την ηλικία τους που να περιέχουν θετικά παιδαγωγικά μηνύματα. Για παράδειγμα, να τα μαθαίνουν να μη λένε ψέματα και να μην είναι ψεύτες, να τους δώσουν να καταλάβουν ότι αν κάποιος λέει ψέματα, πρέπει να υποστεί τις συνέπειες, να τους εξηγήσουν τη δική τους στάση σχετικά με τα ψέματα και να τους υπογραμμίσουν ότι όσα παιδιά λένε ψέματα είναι κακά παιδιά και δεν τα συμπαθεί κανένας. Αν μη τι άλλο, πρέπει να μάθουν στα παιδιά τους να είναι ειλικρινή. Επίσης, δεν πρέπει να τα αφήνουν να αναπτύξουν ακραίες ή ριζοσπαστικές ιδέες. Και πώς μπορεί κανείς να το προλάβει αυτό; Πρέπει οι γονείς να μάθουν στα παιδιά τους να δείχνουν ανεκτικότητα απέναντι στους άλλους, να είναι υπομονετικά και να συγχωρούν, να μην έχουν πείσμα και εγωισμό όποτε συμβαίνουν διάφορα πράγματα, και να τους μάθουν να είναι ευγενικοί και να έχουν αρμονικές σχέσεις με τους άλλους· αν έρθουν αντιμέτωποι με πονηρούς ή κακούς ανθρώπους που θέλουν να τους κάνουν κακό, πρέπει να μάθουν να αποχωρούν, και όχι να προσεγγίζουν την κατάσταση με συγκρούσεις και βία. Δεν πρέπει οι γονείς να φυτεύουν στο μυαλό των μικρών παιδιών τους σπόρους ή σκέψεις που σχετίζονται με τη βία. Πρέπει να ξεκαθαρίζουν ότι δεν εκτιμούν τη βία και ότι όσα παιδιά είναι επιρρεπή στη βία δεν είναι καλά παιδιά. Όποιος έχει βίαιες τάσεις, μπορεί να καταλήξει εγκληματίας και να υποστεί κοινωνική απομόνωση και τιμωρία σύμφωνα με τον νόμο. Όσοι έχουν βίαιες τάσεις δεν είναι καλοί άνθρωποι, δεν τους εκτιμάει κανείς. Μια άλλη πτυχή είναι ότι οι γονείς οφείλουν να διαπαιδαγωγούν τα παιδιά τους ώστε να γίνουν αυτάρκη. Δεν πρέπει απλώς να περιμένουν να τους δώσει κάποιος φαγητό και ρούχα· πρέπει να μάθουν να κάνουν μόνα τους ό,τι μπορούν ή ξέρουν να κάνουν, για να μη γίνουν τεμπέληδες. Οι γονείς πρέπει να καθοδηγούν τα παιδιά τους με διάφορους τρόπους, ώστε εκείνα να καταλάβουν αυτά τα θετικά και ορθά ζητήματα. Και βέβαια, όταν βλέπουν αρνητικά πράγματα να συμβαίνουν ή να δημιουργούνται, πρέπει απλώς να πληροφορούν τα παιδιά τους ότι μια τέτοια συμπεριφορά δεν είναι σωστή, ότι τα καλά παιδιά δεν το κάνουν αυτό, ότι και στους ίδιους δεν αρέσει αυτή η συμπεριφορά και ότι όσα παιδιά το κάνουν αυτό μπορεί αργότερα να μπλέξουν με τιμωρίες και ποινές από τον νόμο, και με σκληρές συνέπειες. Με λίγα λόγια, οι γονείς οφείλουν να μεταδώσουν στα παιδιά τους τις πιο απλές και θεμελιώδεις αρχές σύμφωνα με τις οποίες να συμπεριφέρονται και να ενεργούν. Αν μη τι άλλο, όσο ακόμα τα παιδιά είναι ανήλικα, πρέπει να μάθουν να κάνουν πράξη τη διάκριση, να ξεχωρίζουν το καλό από το κακό, να ξέρουν ποιες πράξεις προσδιορίζουν έναν καλό άνθρωπο σε σχέση με έναν κακό άνθρωπο, ποια πράγματα δείχνουν τη διαγωγή ενός καλού ανθρώπου και ποιες πράξεις θεωρούνται κακές και αποτελούν τη διαγωγή ενός μοχθηρού ανθρώπου. Αυτά είναι τα πιο βασικά πράγματα που πρέπει να μάθουν τα παιδιά. Επίσης, πρέπει να καταλάβουν ότι κάποιες συμπεριφορές οι άλλοι τις σιχαίνονται, όπως για παράδειγμα την κλοπή ή το να παίρνουν τα πράγματα των άλλων χωρίς την άδειά τους, να χρησιμοποιούν τα πράγματα των άλλων χωρίς την έγκρισή τους, να διαδίδουν κουτσομπολιά και να σπέρνουν διχόνοια ανάμεσα στους ανθρώπους. Όλες αυτές και άλλες παρόμοιες πράξεις είναι ενδεικτικές της διαγωγής ενός μοχθηρού ανθρώπου, είναι πράγματα αρνητικά και δεν αρέσουν στον Θεό. Όσο μεγαλώνουν λιγάκι τα παιδιά, πρέπει να μαθαίνουν να μην κάνουν τίποτα με πείσμα, να μη χάνουν γρήγορα το ενδιαφέρον τους, να μην είναι παρορμητικά ούτε απερίσκεπτα. Πρέπει να σκέφτονται τις συνέπειες πριν κάνουν οτιδήποτε, και αν ξέρουν ότι μπορεί οι συνέπειες αυτές να είναι αρνητικές ή καταστροφικές, τότε θα πρέπει να συγκρατούνται, να μην ξεμυαλίζονται από τα κέρδη ή τις επιθυμίες. Και οι γονείς πρέπει να διαπαιδαγωγούν τα παιδιά τους σχετικά με τα χαρακτηριστικά λόγια και τις πράξεις των μοχθηρών ανθρώπων, κι έτσι να τους δώσουν τη βασική εικόνα ενός κακού ανθρώπου και κάποια πρότυπα με τα οποία θα μπορούν να τους αξιολογούν. Πρέπει να μάθουν να μην εμπιστεύονται πολύ εύκολα τους ξένους ή όσα τους υπόσχονται, αλλά και να μη δέχονται πράγματα από αγνώστους ανεπιφύλακτα. Πρέπει όλα αυτά τα πράγματα να τα μάθει ένα παιδί, αφού ο κόσμος και η κοινωνία είναι μέσα στην κακία και στις παγίδες. Δεν πρέπει τα παιδιά να εμπιστεύονται κανέναν επιπόλαια· πρέπει να μάθουν να διακρίνουν τους πονηρούς και τους κακούς ανθρώπους, να είναι προσεκτικά και να μένουν μακριά απ’ τους κακούς ανθρώπους, για να μην τα παγιδέψουν και τα εξαπατήσουν. Σχετικά με αυτά τα θεμελιώδη μαθήματα, οι γονείς οφείλουν να καθοδηγήσουν και να κατευθύνουν τα παιδιά τους από μια θετική οπτική γωνία όσο αυτά είναι ακόμα μικρά. Κατά την περίοδο της ανατροφής των παιδιών τους, απ’ τη μία, οι γονείς πρέπει να προσπαθούν να φροντίσουν να μεγαλώσουν υγιή και δυνατά παιδιά, και από την άλλη, να ενισχύσουν την υγιή πνευματική τους ανάπτυξη. Και ποιες είναι οι ενδείξεις ενός υγιούς μυαλού; Ότι το άτομο έχει τη σωστή οπτική για τη ζωή και μπορεί να ακολουθήσει το ορθό μονοπάτι. Ακόμα κι αν δεν πιστεύει στον Θεό, δεν παύει να αποφεύγει στα παιδικά του χρόνια τις κακές τάσεις. Αν οι γονείς παρατηρήσουν στα παιδιά τους την παραμικρή παρέκκλιση, πρέπει να ελέγξουν και να διορθώσουν αμέσως τη συμπεριφορά των παιδιών, και να τα καθοδηγήσουν σωστά. Για παράδειγμα, αν τα παιδιά κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής τους εκτεθούν σε κάποια πράγματα που αποτελούν μέρος των πονηρών τάσεων ή σε κάποια ψευδή επιχειρήματα ή σκέψεις και απόψεις, τότε αν δεν έχουν διάκριση, μπορεί να τις ακολουθήσουν ή να τις μιμηθούν. Οι γονείς πρέπει να εντοπίζουν αυτά τα ζητήματα νωρίς, να τα διορθώνουν αμέσως και να καθοδηγούν με ακρίβεια. Και αυτό δική τους ευθύνη είναι. Με λίγα λόγια, στόχος είναι να έχουν τα παιδιά μια θεμελιώδη, θετική και σωστή κατεύθυνση για να αναπτύξουν τις σκέψεις και τη συμπεριφορά τους, για το πώς να μεταχειρίζονται τους άλλους και πώς να αντιλαμβάνονται τους διάφορους ανθρώπους, τα γεγονότα και τα πράγματα, έτσι ώστε να αναπτυχθούν προς μια εποικοδομητική και όχι προς μια πονηρή κατεύθυνση. Οι άπιστοι, για παράδειγμα, λένε συχνά: «Η ζωή και ο θάνατος είναι προκαθορισμένα· τον πλούτο και τη δόξα τα αποφασίζει ο Ουρανός». Το πόσο θα πονέσει κανείς ή πόσες απολαύσεις θα βιώσει στη ζωή του είναι προκαθορισμένο από τον Θεό και δεν είναι δυνατόν να το αλλάξουν οι άνθρωποι. Απ’ τη μία, οι γονείς πρέπει να πληροφορούν τα παιδιά τους γι’ αυτά τα αντικειμενικά γεγονότα, και απ’ την άλλη, να τους μάθουν ότι η ζωή δεν αφορά μόνο τις σωματικές ανάγκες και ασφαλώς δεν έχει να κάνει με την ευχαρίστηση. Υπάρχουν πιο σημαντικά πράγματα που πρέπει να κάνουν οι άνθρωποι σ’ αυτήν τη ζωή από το να τρώνε, να πίνουν και να διασκεδάζουν· πρέπει να πιστεύουν στον Θεό, να επιδιώκουν την αλήθεια και τη σωτηρία απ’ Αυτόν. Αν οι άνθρωποι ζουν μόνο για τις απολαύσεις, το φαγητό, το ποτό και την ευχαρίστηση της σάρκας, τότε είναι σαν ζόμπι και η ζωή τους δεν έχει καμία αξία. Δεν δημιουργούν καμία αξία που να είναι θετική και να έχει νόημα, και δεν αξίζουν να ζουν, ούτε καν αξίζουν να είναι άνθρωποι. Ακόμα κι αν ένα παιδί δεν πιστεύει στον Θεό, ας είναι τουλάχιστον καλός άνθρωπος και ας κάνει το καθήκον του. Αν, βέβαια, το επιλέξει ο Θεός και αυτό θέλει μεγαλώνοντας να συμμετάσχει στην εκκλησιαστική ζωή και να κάνει το καθήκον του, τότε ακόμα καλύτερα. Όποιοι γονείς έχουν τέτοια παιδιά οφείλουν ακόμα περισσότερο να εκπληρώνουν τις ευθύνες τους απέναντι σ’ αυτά πριν ενηλικιωθούν, με βάση τις αρχές με τις οποίες έχει νουθετήσει ο Θεός τους ανθρώπους. Αν δεν γνωρίζεις αν τα παιδιά σου θα πιστέψουν ή αν θα τα επιλέξει ο Θεός, το λιγότερο που έχεις να κάνεις είναι να εκπληρώσεις τις ευθύνες σου απέναντί τους στα χρόνια που διαπλάθονται. Ακόμα και να μην τα ξέρεις ή να μην τα καταλαβαίνεις αυτά τα πράγματα, και πάλι πρέπει να εκπληρώνεις αυτές τις ευθύνες. Πρέπει, όσο μπορείς, να εκπληρώνεις τις υποχρεώσεις και τις ευθύνες σου, να μαθαίνεις στα παιδιά σου τις θετικές σκέψεις και τα θετικά πράγματα που ήδη γνωρίζεις. Πρέπει στη χειρότερη, να φροντίσεις να ακολουθήσει εποικοδομητική κατεύθυνση η πνευματική τους ανάπτυξη, και να είναι το μυαλό τους καθαρό και υγιές. Μην τα βάζεις να μάθουν από πολύ μικρά ένα σωρό δεξιότητες και γνώσεις λόγω των προσδοκιών σου, της καλλιέργειας ή ακόμα και της καταπίεσης που τους ασκείς. Και πολύ πιο σοβαρό είναι το γεγονός ότι κάποιοι γονείς συνοδεύουν τα παιδιά τους όταν εκείνα συμμετέχουν σε διάφορες επιδείξεις ταλέντων και σε ακαδημαϊκούς ή αθλητικούς διαγωνισμούς· ακολουθούν τις κοινωνικές τάσεις και πηγαίνουν σε διάφορες εκδηλώσεις, όπως συνεντεύξεις Τύπου, παρουσιάσεις και συναντήσεις για μελέτη, και συμμετέχουν σε κάθε λογής διαγωνισμούς και σε ομιλίες τελετών απονομής βραβείων, και ούτω καθεξής. Αυτοί οι άνθρωποι οφείλουν, τουλάχιστον, ως γονείς να μην αφήσουν τα παιδιά τους να ακολουθήσουν τα βήματά τους και να κάνουν τα ίδια. Αν τα πηγαίνουν τα παιδιά σε τέτοιες δραστηριότητες, κατά μία έννοια, είναι ξεκάθαρο ότι δεν έχουν ανταποκριθεί στις ευθύνες τους ως γονείς. Από μια άλλη άποψη, τα οδηγούν ευθέως σε ένα μονοπάτι χωρίς επιστροφή και δεν τα αφήνουν να αναπτυχθούν νοητικά με τρόπο εποικοδομητικό. Πού έχουν οδηγήσει τα παιδιά τους αυτοί οι γονείς; Τα έχουν οδηγήσει στις πονηρές τάσεις. Δεν πρέπει να το κάνουν αυτό οι γονείς. Οι γονείς, επίσης, όσον αφορά το μελλοντικό μονοπάτι και τη δουλειά που θα επιλέξουν τα παιδιά τους, δεν πρέπει να τους εμφυσήσουν πράγματα όπως: «Κοίτα τον τάδε, είναι πιανίστας και άρχισε να παίζει πιάνο από τεσσάρων ή πέντε ετών. Δεν έπαιζε καθόλου σαν παιδί, δεν είχε φίλους ούτε παιχνίδια, έκανε κάθε μέρα εξάσκηση στο πιάνο. Οι γονείς του τον πήγαιναν σε μαθήματα πιάνου, του είχαν διάφορους δασκάλους και τον έγραφαν σε διαγωνισμούς πιάνου. Κοίτα πόσο διάσημος είναι τώρα, καλοταϊσμένος, καλοντυμένος, όπου κι αν πάει, τον περιβάλλει μια αύρα φωτός και όλοι τον σέβονται». Προωθεί μια τέτοια διαπαιδαγώγηση την υγιή ανάπτυξη του μυαλού ενός παιδιού; (Όχι, δεν την προωθεί.) Τι είδους διαπαιδαγώγηση είναι, τότε; Είναι η διαπαιδαγώγηση του διαβόλου. Κάνει ζημιά σε κάθε νεανικό μυαλό μια τέτοια διαπαιδαγώγηση. Ενθαρρύνει το παιδί να φιλοδοξεί να αποκτήσει φήμη, αίγλη, δόξα, θέσεις και απολαύσεις. Το κάνει να λαχταρά και να επιδιώκει από μικρό παιδί όλα αυτά τα πράγματα, πράγμα που του προκαλεί άγχος, έντονη αγωνία και ανησυχία, και μάλιστα το κάνει να φτάσει μέχρι το σημείο να πληρώσει κάθε τίμημα για να τα αποκτήσει. Ξυπνάει νωρίς και εργάζεται μέχρι αργά για να διαβάσει τα μαθήματά του και να μάθει διάφορες δεξιότητες, κι έτσι χάνει τα πολύτιμα παιδικά του χρόνια και τα ανταλλάσσει με αυτά τα πράγματα. Τα ανήλικα παιδιά δεν μπορούν να αντισταθούν σ’ αυτά που προωθούν οι πονηρές τάσεις, ή να τα διακρίνουν. Οι γονείς, λοιπόν, ως προστάτες των ανήλικων παιδιών τους, πρέπει να εκπληρώσουν αυτήν την ευθύνη και να τα βοηθήσουν να διακρίνουν και να αντισταθούν στις διάφορες απόψεις που προέρχονται από τις πονηρές τάσεις του κόσμου και απ’ όλα τα αρνητικά πράγματα. Πρέπει να τους προσφέρουν θετική καθοδήγηση και εκπαίδευση. Ασφαλώς, ο καθένας έχει τις δικές του φιλοδοξίες και κάποια μικρά παιδιά μπορεί να θέλουν να επιδιώξουν συγκεκριμένα πράγματα, ακόμη και αν οι γονείς τους δεν τα ενθαρρύνουν. Ας επιθυμούν ό,τι θέλουν· οι γονείς πρέπει να εκπληρώσουν τις ευθύνες τους. Ως γονιός, έχεις την υποχρέωση και την ευθύνη να ελέγχεις τις σκέψεις των παιδιών σου και να τα καθοδηγείς προς μια θετική και εποικοδομητική κατεύθυνση. Τώρα, το αν θα επιλέξουν όταν μεγαλώσουν να σε ακούσουν ή αν θα θελήσουν να κάνουν πράξη αυτά που τους έμαθες είναι αποκλειστικά δική τους απόφαση, κι εσύ δεν μπορείς να ανακατευτείς σ’ αυτήν ούτε να την ελέγξεις. Με λίγα λόγια, στα χρόνια της διάπλασης των παιδιών τους, οι γονείς έχουν την ευθύνη και την υποχρέωση να εμφυσήσουν στο μυαλό τους διάφορες υγιείς, σωστές και θετικές σκέψεις και απόψεις, καθώς και στόχους ζωής. Αυτήν την ευθύνη έχουν οι γονείς.

Κάποιοι γονείς λένε: «Δεν ξέρω καν πώς να διαπαιδαγωγήσω τα παιδιά μου. Από παιδί ήμουν μπερδεμένος, έκανα ό,τι μου λέγανε οι γονείς μου και δεν μπορούσα να ξεχωρίσω το σωστό απ’ το λάθος. Ακόμη και τώρα, δεν ξέρω πώς να μεγαλώσω παιδιά». Μην ανησυχείς που δεν ξέρεις· δεν είναι αναγκαστικά κακό. Το χειρότερο είναι να ξέρεις, αλλά να μην το κάνεις πράξη, κι έτσι να συνεχίζεις να διαπαιδαγωγείς τα παιδιά σου με μοναδικό στόχο να διακριθούν και να λες: «Εγώ πια είμαι άχρηστος, αλλά τα παιδιά μου θέλω να με ξεπεράσουν. Η νεότερη γενιά απολαμβάνει το φως της μεγαλύτερης, και πρέπει να την ξεπεράσει. Εγώ σήμερα είμαι τμηματάρχης· αυτό σημαίνει ότι το παιδί μου πρέπει να γίνει δήμαρχος, κυβερνήτης ή ακόμη και να αναρριχηθεί στα ανώτερα κλιμάκια της κυβέρνησης ή να γίνει πρόεδρος». Δεν χρειάζεται να πει κανείς τίποτε άλλο σ’ αυτούς τους ανθρώπους. Δεν ασχολούμαστε μ’ αυτούς. Η ευθύνη που λέμε εμείς ότι έχουν οι γονείς είναι θετική, ενεργητική και έχει σχέση με την αλήθεια. Για όσους από εσάς επιδιώκουν την αλήθεια, αν θέλεις να εκπληρώσεις την ευθύνη που έχεις απέναντι στα παιδιά σου, αλλά δεν είσαι σίγουρος πώς να το κάνεις, τότε ξεκίνα να μαθαίνεις απ’ την αρχή· εύκολο είναι. Το να διδάξεις τους ενήλικες δεν είναι εύκολο, αλλά το να διδάξεις τα παιδιά είναι, σωστά; Μάθε κι εσύ και δίδαξε ταυτόχρονα· δίδαξε αυτά που μόλις έμαθες. Εύκολο δεν είναι; Εύκολο είναι να διαπαιδαγωγήσεις τα παιδιά σου. Και ακόμη καλύτερο είναι το να εκπληρώνεις την ευθύνη σου σχετικά με την ψυχική τους υγεία. Ακόμη και να μην μπορείς να το κάνεις τέλεια, είναι καλύτερο από το να μην τα διαπαιδαγωγήσεις καθόλου. Τα παιδιά είναι μικρά και αφελή. Αν τα αφήσεις να αντλούν τις πληροφορίες τους απ’ την τηλεόραση και από άλλες παρόμοιες πηγές, να επιδιώκουν ό,τι θέλουν, και να σκέφτονται και να πράττουν όπως θέλουν χωρίς διαπαιδαγώγηση και χωρίς κανόνες, τότε δεν έχεις ανταποκριθεί στην ευθύνη σου ως γονιός. Απέτυχες στο καθήκον σου, δεν έχεις εκπληρώσει την ευθύνη και την υποχρέωσή σου. Για να εκπληρώσουν την ευθύνη τους απέναντι στα παιδιά τους, οι γονείς δεν πρέπει να είναι παθητικοί· πρέπει, αντίθετα, να μελετήσουν ενεργά για να αποκτήσουν κάποιες γνώσεις που μπορούν να τους βοηθήσουν στην καλλιέργεια της ψυχικής υγείας των παιδιών τους, ή κάποιες θεμελιώδεις αρχές που έχουν σχέση με την αλήθεια, ξεκινώντας από την αρχή. Πρέπει να τα κάνουν όλα αυτά οι γονείς. Έτσι εκπληρώνουν την ευθύνη τους. Εννοείται πως όσα μάθεις δεν θα τα μάθεις άσκοπα. Ενώ μαθαίνεις και ταυτόχρονα διαπαιδαγωγείς τα παιδιά σου, θα κερδίσεις κάτι κι εσύ. Διότι, όσο μαθαίνεις στα παιδιά σου πώς να αναπτύξουν την ψυχική τους υγεία προς μια εποικοδομητική κατεύθυνση, ως ενήλικας, θα έλθεις αναγκαστικά σε επαφή με κάποιες θετικές ιδέες και θα μάθεις γι’ αυτές. Κι όταν προσεγγίσεις σχολαστικά και σοβαρά αυτές τις θετικές ιδέες ή τις αρχές και τα κριτήρια συμπεριφοράς και δράσης, θα κερδίσεις κάτι χωρίς να το καταλάβεις —δεν θα τα κάνεις άσκοπα όλα αυτά. Την ευθύνη σου για τα παιδιά σου δεν την εκπληρώνεις για χάρη κάποιου άλλου· πρέπει να την εκπληρώνεις επειδή έχεις σχέση μαζί τους, τόσο συναισθηματική όσο και συγγενική. Ακόμη κι αν, αφού το κάνεις αυτό, τα παιδιά σου ενεργούν ή συμπεριφέρονται με τρόπο που δεν καλύπτει τις προσδοκίες σου, τουλάχιστον έχεις κερδίσει κάτι. Ξέρεις τι σημαίνει να διαπαιδαγωγείς τα παιδιά σου και να εκπληρώνεις την ευθύνη σου απέναντί τους. Το καθήκον σου το έχεις κάνει. Τα μονοπάτια που θα αποφασίσουν αργότερα να ακολουθήσουν τα παιδιά σου, πώς θα αποφασίσουν να συμπεριφέρονται και ποια μοίρα τα περιμένει στη ζωή τους δεν σε αφορούν πια. Όταν ενηλικιωθούν τα παιδιά σου, το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να κάτσεις και να παρατηρείς τη ζωή και τη μοίρα τους να εξελίσσεται. Έχεις απαλλαγεί απ’ την υποχρέωση ή την ευθύνη να συμμετάσχεις. Αν δεν τους προσέφερες καθοδήγηση, διαπαιδαγώγηση και όρια σε κάποια ζητήματα όταν έπρεπε κι όταν ήταν ακόμη ανήλικα, τότε μπορεί να το μετανιώσεις όταν, τώρα που ενηλικιώθηκαν, λένε ή κάνουν αναπάντεχα πράγματα, ή εκδηλώνουν σκέψεις και συμπεριφορές που δεν τις περίμενες. Για παράδειγμα, όταν ήταν μικρά, εσύ συνέχεια τους έλεγες το εξής για να τα διαπαιδαγωγήσεις: «Στρώσου στο διάβασμα, πήγαινε στο πανεπιστήμιο, κάνε μεταπτυχιακό ή διδακτορικό, βρες μια καλή δουλειά, βρες ένα κατάλληλο άτομο να παντρευτείς και να κάνεις οικογένεια, και θα ζήσεις καλά». Από τη διαπαιδαγώγησή σου, την ενθάρρυνση και τις διάφορες πιέσεις σου, τα παιδιά έζησαν τη ζωή και ακολούθησαν τον δρόμο που τους όρισες, πέτυχαν αυτά που προσδοκούσες, όπως ακριβώς ήθελες, και τώρα δεν μπορούν να το αλλάξουν. Tώρα που η πίστη σου σε έχει κάνει να καταλάβεις κάποιες αλήθειες και τις προθέσεις του Θεού, έχεις αποκτήσει τις ορθές σκέψεις και απόψεις. Αν προσπαθήσεις να τους πεις να πάψουν να επιδιώκουν αυτά τα πράγματα, τότε εκείνα να αντιδράσουν και να σου πουν: «Αυτό ακριβώς δεν ήθελες να κάνω; Αυτά δεν μου έμαθες όταν ήμουν μικρός; Αυτά δεν απαιτούσες από μένα; Γιατί τώρα με εμποδίζεις; Μήπως αυτό που κάνω είναι λάθος; Έχω καταφέρει αυτά τα πράγματα και τώρα μπορώ να τα απολαύσω· θα πρέπει να νιώθεις χαρά, ικανοποίηση και υπερηφάνεια για μένα, έτσι δεν είναι;» Πώς θα ένιωθες αν το άκουγες αυτό; Θα έπρεπε να χαίρεσαι ή να κλαις; Δεν θα μετάνιωνες; (Ναι.) Δεν μπορείς πλέον να τα φέρεις πίσω. Αν δεν τα είχες διαπαιδαγωγήσει έτσι όταν ήταν μικρά, αν τους είχες προσφέρει χαρούμενα παιδικά χρόνια δίχως καμία πίεση, δίχως να τα μάθεις να ξεχωρίζουν απ’ τους άλλους, να αποκτήσουν κάποιο υψηλό αξίωμα ή να βγάλουν πολλά λεφτά, ή να επιδιώξουν φήμη, κέρδος και θέση, αν τα είχες αφήσει απλώς να είναι καλοί, συνηθισμένοι άνθρωποι, και αν δεν απαιτούσες να βγάλουν πολλά λεφτά, να χαρούν τόσα πράγματα ή να σου δώσουν πίσω τόσα, και αν απλώς τους ζητούσες να είναι υγιή και ευτυχισμένα, να είναι απλοί και ευτυχισμένοι άνθρωποι, τότε ίσως να δέχονταν κάποιες από τις σκέψεις και τις απόψεις που έχεις από τότε που πίστεψες στον Θεό. Αν ήταν έτσι, τώρα ίσως να ήταν ευτυχισμένη η ζωή τους, με λιγότερη πίεση απ’ τη ζωή και την κοινωνία. Δεν θα είχαν αποκτήσει φήμη και κέρδη, αλλά τουλάχιστον θα ένιωθαν στην καρδιά τους ευτυχισμένα, ήσυχα και γαλήνια. Όμως, την εποχή που μεγάλωναν, η επανειλημμένη παρότρυνση και προτροπή σου, η πίεση σου, τα οδήγησε να επιδιώκουν ανελέητα τη γνώση, τα λεφτά, τη φήμη και το κέρδος. Τελικά, απέκτησαν φήμη, κέρδος και κύρος, η ζωή τους έγινε καλύτερη, ευχαριστήθηκαν περισσότερα και έβγαλαν πιο πολλά λεφτά, αλλά η ζωή τους είναι εξοντωτική. Κάθε φορά που τα βλέπεις, το βλέμμα τους δείχνει μεγάλη κούραση. Μόνο όταν γυρίσουν σπίτι τους, σ’ εσένα, θα τολμήσουν να βγάλουν το προσωπείο τους και να παραδεχτούν πως είναι κουρασμένα και χρειάζονται ξεκούραση. Μόλις, όμως, βγουν έξω, δεν είναι πια τα ίδια άτομα —φοράνε ξανά το προσωπείο τους. Βλέπεις πόσο κουρασμένη και θλιβερή είναι η έκφρασή τους και τα λυπάσαι, αλλά δεν μπορείς να τα φέρεις πίσω. Δεν μπορούν πλέον να γυρίσουν. Πώς έγινε αυτό; Δεν συνδέεται με το πώς τα μεγάλωσες; (Ναι.) Όλα αυτά δεν τα γνώριζαν απ’ τη φύση τους ούτε τα επιδίωκαν από μικρά· συνδέονται ξεκάθαρα με το πώς τα μεγάλωσες εσύ. Δεν αναστατώνεσαι όταν βλέπεις το πρόσωπό τους, όταν βλέπεις τη ζωή τους σ’ αυτήν την κατάσταση; (Ναι.) Είσαι, όμως, ανήμπορος· το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να μετανιώνεις και να λυπάσαι. Μπορεί να νιώθεις ότι ο Σατανάς έχει πάρει το παιδί σου μια και καλή, ότι δεν θα μπορέσει να γυρίσει πίσω και ότι είσαι ανίσχυρος να το σώσεις. Ο λόγος γι’ αυτό είναι ότι δεν εκπλήρωσες την ευθύνη σου ως γονιός. Εσύ του έκανες κακό, το έκανες να παραστρατήσει με τη λανθασμένη ιδεολογική σου διαπαιδαγώγηση και καθοδήγηση. Δεν γίνεται να γυρίσει ποτέ, και στο τέλος το μόνο που σου απομένει είναι οι τύψεις. Παρακολουθείς ανήμπορος το παιδί σου να υποφέρει, να διαφθείρεται από αυτήν τη μοχθηρή κοινωνία, να φορτώνεται τις πιέσεις της ζωής, και δεν μπορείς να το βοηθήσεις με κανέναν τρόπο. Το μόνο που μπορείς να πεις είναι: «Να έρχεσαι πιο συχνά στο σπίτι για να σου φτιάχνω ωραίο φαγητό». Και τι προβλήματα θα λυθούν με ένα φαγητό; Τίποτα δεν λύνεται. Οι σκέψεις του παιδιού έχουν ήδη ωριμάσει και σχηματιστεί, και δεν θέλει να εγκαταλείψει τη φήμη και τη θέση που έχει αποκτήσει. Το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να προχωρήσει εμπρός και να μη γυρίσει πίσω. Αυτό το ολέθριο αποτέλεσμα προκαλεί η λανθασμένη καθοδήγηση από τους γονείς και το γεγονός ότι εμφυσούν στα παιδιά τους λανθασμένες ιδέες όταν εκείνα είναι ακόμα μικρά. Εκείνα τα χρόνια, λοιπόν, οι γονείς πρέπει να εκπληρώνουν την ευθύνη τους, να καθοδηγούν την ψυχική υγεία των παιδιών τους, αλλά και να οδηγούν τις σκέψεις και τις πράξεις τους προς μια εποικοδομητική κατεύθυνση. Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Μπορεί να λες: «Δεν ξέρω πολλά πράγματα για τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών». Δεν μπορείς, όμως, έστω να εκπληρώσεις την ευθύνη που σου αναλογεί; Αν αντιλαμβάνεσαι πραγματικά τον κόσμο και την κοινωνία αυτή, αν συνειδητοποιείς στ’ αλήθεια τι είναι η φήμη και το κέρδος, αν μπορείς αληθινά να εγκαταλείψεις την επίγεια φήμη και το κέρδος, τότε πρέπει να προστατέψεις τα παιδιά σου και να μην τα αφήσεις να δεχτούν πολύ γρήγορα αυτές τις λανθασμένες ιδέες που προέρχονται από την κοινωνία όσο είναι μικρά. Κάποια παιδιά, για παράδειγμα, όταν ξεκινάνε το γυμνάσιο, αρχίζουν να παρατηρούν διάφορα πράγματα, όπως πόσα δισεκατομμύρια δολάρια έχει ένας συγκεκριμένος μεγιστάνας που ασχολείται με επιχειρήσεις, τι πολυτελή αυτοκίνητα έχει ο πιο πλούσιος άνθρωπος της περιοχής, τι θέση έχει κάποιος άλλος, πόσα λεφτά έχει, πόσα αυτοκίνητα έχει στο σπίτι του και τι πράγματα απολαμβάνει. Αρχίζουν και αναρωτιούνται στο μυαλό τους: «Τώρα είμαι στο γυμνάσιο. Κι αν μετά το πανεπιστήμιο δεν βρω καλή δουλειά; Αν δεν βρω δουλειά και δεν έχω λεφτά, πώς θα αγοράσω βίλα και πολυτελή αυτοκίνητα; Πώς θα μπορέσω να ξεχωρίσω χωρίς λεφτά;» Αρχίζουν να ανησυχούν και να ζηλεύουν τους ανθρώπους στην κοινωνία που έχουν γόητρο, πολυτελή και χλιδάτη ζωή. Όταν συνειδητοποιούν αυτά τα πράγματα, τα παιδιά αρχίζουν να εισπράττουν από την κοινωνία διάφορες πληροφορίες, γεγονότα και φαινόμενα, και αρχίζει το νεανικό τους μυαλό να πιέζεται και να αγχώνεται, αρχίζουν να ανησυχούν και να κάνουν σχέδια για το μέλλον τους. Στην περίπτωση αυτή, δεν θα έπρεπε οι γονείς να εκπληρώσουν την ευθύνη τους και να παρηγορήσουν και να καθοδηγήσουν τα παιδιά τους, ώστε να καταλάβουν πώς να βλέπουν και να χειρίζονται σωστά τα συγκεκριμένα ζητήματα; Πρέπει να φροντίσουν να μην μπλέξουν με τέτοια πράγματα τα παιδιά τους από όταν είναι μικρά, έτσι ώστε να μπορέσουν να διαμορφώσουν τη σωστή οπτική απέναντι σ’ αυτά. Πείτε Μου, πώς θα πρέπει να προσεγγίζουν τα ζητήματα αυτά οι γονείς με τα παιδιά τους; Από πολύ μικρά δεν εκτίθενται στις μέρες μας τα παιδιά στις διάφορες πτυχές της κοινωνίας; (Ναι.) Δεν ξέρουν στις μέρες μας πάρα πολλά πράγματα για τους τραγουδιστές, τους κινηματογραφικούς σταρ, τους σταρ του αθλητισμού, αλλά και για τους διάσημους του διαδικτύου, τους μεγαλοεπιχειρηματίες, τους πλούσιους και τους πολυεκατομμυριούχους; Δεν ξέρουν πόσα λεφτά βγάζουν, τι φοράνε, τι τους ευχαριστεί, πόσα πολυτελή αυτοκίνητα έχουν και ούτω καθεξής; (Ναι.) Οι γονείς, λοιπόν, σε μια τόσο σύνθετη κοινωνία, θα πρέπει να εκπληρώνουν τη γονική ευθύνη τους, να προστατεύουν τα παιδιά τους και να τα εφοδιάζουν με υγιές μυαλό. Όταν τα παιδιά μάθουν γι’ αυτά τα ζητήματα ή όταν ακούσουν και δεχτούν οποιεσδήποτε μη υγιείς πληροφορίες, τότε οι γονείς θα πρέπει να τους μάθουν να διαμορφώνουν τις σωστές σκέψεις και απόψεις, ώστε να απομακρυνθούν εγκαίρως απ’ αυτά. Είναι τουλάχιστον υποχρεωμένοι να τους μεταδώσουν το εξής απλό δόγμα: «Είσαι ακόμα νέος και σ’ αυτήν την ηλικία, υποχρέωσή σου είναι να διαβάζεις και να μαθαίνεις αυτά που πρέπει. Δεν υπάρχει λόγος να σκέφτεσαι άλλα πράγματα· δεν χρειάζεται να σε απασχολεί πόσα λεφτά θα βγάζεις ή τι θα αγοράσεις· αυτά είναι για όταν μεγαλώσεις. Για την ώρα, ασχολήσου με τα μαθήματά σου, κάνε αυτά που σου βάζουν οι καθηγητές σου για το σπίτι και κανόνισε όσα αφορούν τη δική σου ζωή. Δεν είναι ανάγκη να σκέφτεσαι πολύ τίποτε άλλο. Θα τα σκεφτείς όταν ενταχθείς στην κοινωνία και έρθεις σε επαφή μ’ αυτά. Όσα γίνονται στην κοινωνία αυτήν τη στιγμή απασχολούν τους ενήλικες. Εσύ δεν είσαι ενήλικας, άρα τα συγκεκριμένα πράγματα δεν θα πρέπει ούτε να τα σκέφτεσαι ούτε να συμμετέχεις σ’ αυτά. Τώρα ασχολήσου με τα του σχολείου σου και άκου τι σου λέμε. Εμείς ως ενήλικες ξέρουμε περισσότερα από σένα, γι’ αυτό και πρέπει να μας ακούς, ό,τι κι αν σου λέμε. Αν μάθεις γι’ αυτά τα ζητήματα που υπάρχουν στην κοινωνία, τα ακολουθήσεις και τα αντιγράψεις, τότε αυτό δεν θα ωφελήσει ούτε το διάβασμά σου ούτε τα μαθήματά σου· μπορεί να επηρεάσει τη μαθησιακή σου πορεία. Tι άνθρωπος θα γίνεις στο μέλλον ή τι δουλειά θα κάνεις είναι πράγματα που πρέπει να τα σκεφτείς αργότερα. Αυτήν την περίοδο, καθήκον σου είναι να αφοσιωθείς στα μαθήματά σου. Αν δεν είσαι άριστος, τότε δεν θα έχεις επιτυχία στην εκπαίδευσή σου και δεν θα είσαι καλό παιδί. Μη σκέφτεσαι τίποτε άλλο· τα υπόλοιπα δεν σε αφορούν, θα τα καταλάβεις όταν μεγαλώσεις». Αυτό δεν είναι το πιο θεμελιώδες δόγμα που θα πρέπει να αντιληφθούν οι άνθρωποι; (Ναι.) Μάθετε στα παιδιά το εξής: «Το καθήκον που έχεις αυτήν τη στιγμή είναι να διαβάζεις, όχι να τρως, να πίνεις και να διασκεδάζεις. Αν δεν διαβάσεις, τότε θα χαραμίσεις τον χρόνο σου και θα παραμελήσεις την εκπαίδευσή σου. Όλα εκείνα τα πράγματα της κοινωνίας που έχουν σχέση με το φαγητό, το ποτό, τη διασκέδαση και με διάφορα άλλα ζητήματα αφορούν τους ενήλικες. Οι ανήλικοι δεν πρέπει να ασχολούνται με τέτοιες δραστηριότητες». Είναι εύκολο να τα δεχτούν τα παιδιά αυτά τα λόγια; (Ναι.) Δεν είναι ότι τους στερείς το δικαίωμα να μάθουν γι’ αυτά τα ζητήματα ή να τα ζηλέψουν. Την ίδια στιγμή, τους επισημαίνεις τι πρέπει να κάνουν. Καλός δεν είναι αυτός ο τρόπος διαπαιδαγώγησης; (Ναι.) Είναι απλή αυτή η πρακτική; (Ναι.) Πρέπει οι γονείς να μάθουν να το κάνουν αυτό και, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων τους, να μελετήσουν πώς να διαπαιδαγωγούν και να προσέχουν τα ανήλικα παιδιά τους ανάλογα με τις ικανότητες, τις συνθήκες και το επίπεδό τους· είναι υποχρεωμένοι να εκπληρώνουν την ευθύνη τους απέναντι στα παιδιά τους και να κάνουν όλα όσα αναφέραμε όσο το δυνατόν καλύτερα. Δεν υπάρχουν αυστηρά ή απόλυτα πρότυπα· υπάρχει διαφορά από άτομο σε άτομο. Καθένας έχει διαφορετικές οικογενειακές συνθήκες και διαφορετικό επίπεδο. Καθένας, λοιπόν, σε ό,τι αφορά το πώς εκπληρώνει την ευθύνη της διαπαιδαγώγησης των παιδιών του, έχει τις δικές του μεθόδους. Να κάνεις ό,τι λειτουργεί πιο αποδοτικά, ό,τι φέρνει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Να προσαρμόζεσαι ανάλογα με την προσωπικότητα, την ηλικία και το φύλο των παιδιών σου. Κάποια μπορεί να χρειάζονται να είσαι λίγο πιο αυστηρός, άλλα μπορεί να θέλουν πιο ήπια προσέγγιση. Κάποια μπορεί να τα ωφελήσει ένα ύφος πιο απαιτητικό, ενώ άλλα μπορεί να προκόψουν μέσα σε ένα περιβάλλον πιο ήρεμο. Ανάλογα με την κατάσταση του κάθε παιδιού, οι γονείς πρέπει να προσαρμόζουν τις μεθόδους τους. Όπως και να ’χει, απώτερος στόχος είναι η διασφάλιση της ψυχικής υγείας των παιδιών, η καθοδήγησή τους προς μια εποικοδομητική κατεύθυνση όσον αφορά τόσο τις σκέψεις τους, όσο και τα κριτήρια με τα οποία ενεργούν. Μην τους επιβάλλεις τίποτα που πάει κόντρα στην ανθρώπινη φύση, στους νόμους της φυσικής ανάπτυξης ή που ξεπερνάει όσα μπορούν να πετύχουν ανάλογα με την ηλικία ή το επίπεδό τους. Όταν καταφέρουν να τα κάνουν όλα αυτά οι γονείς, τότε έχουν ήδη εκπληρώσει την ευθύνη τους. Είναι δύσκολο να το πετύχεις αυτό; Δεν είναι κάτι πολύπλοκο.

Οι προσδοκίες που έχουν οι γονείς από τα παιδιά τους εμπεριέχουν δύο πτυχές. Η μία έχει σχέση με τις προσδοκίες που έχουν όταν τα παιδιά τους είναι ακόμα ανήλικα, και η άλλη με τις προσδοκίες τους όταν εκείνα ενηλικιωθούν. Στην προηγούμενη συναναστροφή μας αναφέρθηκα με λίγα λόγια στις προσδοκίες των γονιών όταν τα παιδιά έχουν ενηλικιωθεί. Σχετικά με τι συναναστραφήκαμε; (Θεέ μου, την προηγούμενη φορά συναναστραφήκαμε σχετικά με το ότι οι γονείς ευελπιστούν τα ενήλικα παιδιά τους να έχουν μια επιτυχημένη καριέρα, ένα καλό εργασιακό περιβάλλον και να κάνουν έναν ευτυχισμένο και πετυχημένο γάμο.) Ναι, περίπου σχετικά μ’ αυτά συναναστραφήκαμε. Αφού μεγαλώσουν οι γονείς τα παιδιά τους, αυτά ενηλικιώνονται και έχουν να αντιμετωπίσουν διάφορες συνθήκες σχετικά με τη δουλειά, την καριέρα, τον γάμο, την οικογένεια και τη ζωή τους ως ανεξάρτητα άτομα, ακόμη και με το πώς να μεγαλώσουν τα δικά τους παιδιά. Θα φύγουν από τον πατέρα και τη μητέρα τους, και θα ανεξαρτητοποιηθούν, ενώ κάθε πρόβλημα που μπορεί να συναντήσουν στη ζωή τους θα το αντιμετωπίσουν μόνα τους. Οι γονείς, εφόσον πλέον τα παιδιά τους έχουν μεγαλώσει, δεν έχουν πια καμία ευθύνη να φροντίζουν για την υγεία τους ούτε να εμπλέκονται άμεσα στη ζωή, στη δουλειά, στον γάμο, στην οικογένειά τους και ούτω καθεξής. Βέβαια, αφού υπάρχουν οι συναισθηματικοί και οικογενειακοί δεσμοί, οι γονείς μπορούν να φροντίζουν τα παιδιά τους επιφανειακά, να τους δίνουν πού και πού συμβουλές, να προσφέρουν κάποιες προτάσεις ή κάποια βοήθεια ως πιο έμπειροι ή να τους προσφέρουν για λίγο τη φροντίδα που χρειάζονται. Με δυο λόγια, όταν τα παιδιά ενηλικιωθούν, οι γονείς έχουν εκπληρώσει κατά το μεγαλύτερο μέρος τις ευθύνες τους απέναντί τους. Γι’ αυτό, κάποιες απ’ τις προσδοκίες που μπορεί να έχουν οι γονείς από τα ενήλικα παιδιά τους, τουλάχιστον όπως το βλέπω Εγώ, είναι περιττές. Γιατί είναι περιττές; Γιατί, ό,τι κι αν προσδοκούν οι γονείς να γίνουν τα παιδιά τους, όπως κι αν προσδοκούν να εξελιχθεί ο γάμος, η οικογένεια, η δουλειά ή η καριέρα τους, είτε γίνουν πλούσια είτε φτωχά, ή όποιες κι αν είναι οι προσδοκίες των γονιών, δεν είναι τίποτα παραπάνω από προσδοκίες· τα παιδιά τους, ως ενήλικες, έχουν τελικά τη ζωή τους στα χέρια τους. Εννοείται ότι, στο κάτω κάτω της γραφής, ο Θεός έχει καθορίσει τη μοίρα όλης της ζωής του γιου ή της κόρης τους, όπως και το αν θα γίνουν τελικά φτωχοί ή πλούσιοι. Οι γονείς δεν έχουν καμία ευθύνη και καμία υποχρέωση να εποπτεύουν αυτά τα ζητήματα αλλά και κανένα δικαίωμα να ανακατεύονται. Οι προσδοκίες των γονιών, λοιπόν, δεν είναι παρά μόνο ένας ευσεβής πόθος που στηρίζεται στη στοργή τους. Κανένας γονιός δεν θέλει να δει το παιδί του φτωχό, ανύπαντρο, χωρισμένο, να έχει οικογένεια προβληματική ή να αντιμετωπίζει δυσκολίες στην εργασία του. Κανείς δεν προσδοκά αυτά τα πράγματα από το παιδί του· όλοι περιμένουν αναμφίβολα το βέλτιστο για τα παιδιά τους. Πώς πρέπει, όμως, να προσεγγίζουν οι γονείς μια κατάσταση όπου οι προσδοκίες τους συγκρούονται με τη ζωή που έχουν στην πραγματικότητα τα παιδιά τους ή η πραγματικότητα είναι αντίθετη με τις προσδοκίες τους; Αυτό είναι το θέμα σχετικά με το οποίο πρέπει να συναναστραφούμε. Σχετικά με τη στάση που πρέπει να τηρεί κανείς απέναντι στα ενήλικα παιδιά του, το μόνο που μπορεί να κάνει, εκτός από το να τους δίνει σιωπηλές ευλογίες και να έχει προσδοκίες από αυτά, είναι να αφήνει τα πράγματα να έρθουν όπως έρχονται, άσχετα με το εισόδημα των παιδιών τους, με τη μοίρα ή τη ζωή τους. Κανένας γονιός δεν μπορεί να αλλάξει ούτε να ελέγξει τίποτα από αυτά. Ναι μεν γέννησες και μεγάλωσες τα παιδιά σου, αλλά, όπως έχουμε συζητήσει και στο παρελθόν, οι γονείς δεν είναι οι κύριοι της μοίρας των παιδιών τους. Οι γονείς συλλαμβάνουν και γεννάνε το υλικό σώμα των παιδιών τους και τα μεγαλώνουν μέχρι να ενηλικιωθούν. Τη μοίρα, όμως, που θα έχουν τα παιδιά τους δεν τη δίνουν, δεν τη διαλέγουν και ασφαλώς δεν την αποφασίζουν οι γονείς τους. Το γεγονός ότι θέλεις τα παιδιά σου να τα πάνε καλά σημαίνει ότι όντως αυτό θα γίνει; Το ότι δεν θέλεις να βιώσουν δυστυχία, κακοτυχία και κάθε λογής δυσάρεστα γεγονότα σημαίνει ότι θα μπορέσουν να τα αποφύγουν; Ό,τι κι αν αντιμετωπίζουν τα παιδιά σου, τίποτα απ’ όλα αυτά δεν εξαρτάται από την ανθρώπινη βούληση ούτε καθορίζεται από τις δικές σου ανάγκες ή προσδοκίες. Τι σου λέει, λοιπόν, αυτό; Εφόσον τα παιδιά είναι πλέον ενήλικες, εφόσον μπορούν να φροντίσουν τον εαυτό τους, να έχουν τις δικές τους σκέψεις, τις δικές τους απόψεις για τα πράγματα, τις δικές τους αρχές συμπεριφοράς και τις δικές τους απόψεις για τη ζωή, και εφόσον δεν τα επηρεάζουν, δεν τα εξουσιάζουν, δεν τα περιορίζουν και δεν τα διαχειρίζονται πλέον οι γονείς τους, τότε είναι πραγματικά ενήλικες. Τι σημαίνει ότι έχουν γίνει ενήλικες; Σημαίνει ότι οι γονείς τους πρέπει να τα εγκαταλείψουν. Στον γραπτό λόγο, αυτό λέγεται «εγκατάλειψη», γιατί επιτρέπει στα παιδιά να εξερευνήσουν μόνα τους και να ακολουθήσουν το δικό τους μονοπάτι στη ζωή. Και στον προφορικό λόγο τι λέμε; «Να κάνουν πέρα». Κοινώς, οι γονείς πρέπει να πάψουν να δίνουν εντολές στα ενήλικα παιδιά τους και να τους λένε τα εξής πράγματα: «Να ψάξεις για τέτοια δουλειά, να δουλέψεις στον τάδε κλάδο. Μην το κάνεις αυτό, είναι πολύ επικίνδυνο!» Είναι σωστό να δίνουν οι γονείς εντολές στα παιδιά τους όταν αυτά είναι ενήλικα; (Όχι, δεν είναι.) Θέλουν συνεχώς να ελέγχουν και να επιβλέπουν τη ζωή, τη δουλειά, το γάμο και την οικογένεια των ενήλικων παιδιών τους, ενώ αν δεν ξέρουν κάτι ή αν δεν μπορούν να το ελέγξουν, τότε αγχώνονται, ανησυχούν, φοβούνται, αναστατώνονται και λένε: «Κι αν ο γιος μου δεν το σκεφτεί με προσοχή το θέμα; Λες να μπλέξει και με τον νόμο; Δεν έχω λεφτά για μηνύσεις! Αν του κάνουν μήνυση και δεν έχει λεφτά, θα καταλήξει άραγε στη φυλακή; Αν πάει φυλακή, μήπως τον κατηγορήσουν ψευδώς κακοί άνθρωποι και τον βάλουν μέσα για οκτώ με δέκα χρόνια; Θα τον παρατήσει η γυναίκα του; Ποιος θα αναλάβει τα παιδιά;» Όσο το σκέφτονται, τόσο περισσότερο ανησυχούν. «Η κόρη μου δεν τα πάει καλά με τη δουλειά της. Την κακομεταχειρίζονται συνεχώς, ενώ και ο εργοδότης της δεν είναι καλός απέναντί της. Τι να κάνουμε; Να της βρούμε άλλη δουλειά; Μήπως να βάλουμε μέσο, να κάνουμε διασυνδέσεις, να δώσουμε κάποια χρήματα για να της βρούμε δουλειά σε κρατική υπηρεσία, κάπου που δεν θα κάνει πολλά ως δημόσιος υπάλληλος; Ακόμα κι αν δεν έχει πολύ μεγάλο μισθό, τουλάχιστον δεν θα την κακομεταχειρίζονται. Όταν ήταν μικρή, εμείς ούτε που αντέχαμε να τη χτυπήσουμε και την είχαμε σαν πριγκίπισσα· και τώρα, την εκφοβίζουν οι άλλοι. Τι πρέπει να κάνουμε;» Ανησυχούν τόσο πολύ που δεν μπορούν ούτε να φάνε ούτε να κοιμηθούν και βγάζουν φουσκάλες στο στόμα απ’ το άγχος. Όποτε συμβεί κάτι στα παιδιά τους, αγχώνονται και το παίρνουν κατάκαρδα. Θέλουν να ανακατεύονται στα πάντα, να παρεμβαίνουν παντού. Κάθε φορά που τα παιδιά τους αρρωσταίνουν ή συναντούν καμιά δυσκολία, πονάνε και δυστυχούν, και λένε: «Το μόνο που θέλω είναι να είσαι εσύ καλά. Γιατί δεν είσαι καλά; Θέλω όλα να σου πηγαίνουν ρολόι, όλα να γίνονται έτσι όπως τα θες, όπως τα σχεδιάζεις να πάνε. Θέλω να είσαι επιτυχημένος, όχι να έχεις κακοτυχία, να σε εξαπατούν ή να σε παγιδεύουν και να μπλέκεις με τον νόμο!» Μερικά παιδιά παίρνουν δάνειο για σπίτι και η υποθήκη μπορεί να κρατήσει τριάντα ή ακόμη και πενήντα χρόνια. Τότε, οι γονείς αρχίζουν να ανησυχούν και λένε το εξής: «Πότε θα πληρωθούν όλα αυτά τα δάνεια; Δεν σε έχει κάνει σκλάβο η τράπεζα; Στα δικά μας χρόνια δεν χρειαζόταν να πάρουμε δάνειο για να αγοράσουμε σπίτι. Ζούσαμε σε διαμερίσματα που μας παραχωρούσε η εταιρεία όπου δουλεύαμε, και πληρώναμε μερικά δολάρια τον μήνα για ενοίκιο. Δεν μας άγχωνε καθόλου το πού θα μείνουμε. Στις μέρες μας, τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα για τους νέους, δεν είναι καθόλου εύκολα. Είναι αναγκασμένοι να πάρουν στεγαστικό δάνειο· ναι μεν ζουν καλά, αλλά δουλεύουν κάθε μέρα τόσο σκληρά —είναι εξαντλημένοι! Πολλές φορές, ξενυχτάνε για να δουλέψουν υπερωρίες, δεν τρώνε ούτε κοιμούνται τις σωστές ώρες και παίρνουν φαγητό συνέχεια απ’ έξω. Και το στομάχι τους υποφέρει και η γενικότερη υγεία τους. Γι’ αυτό, πρέπει να μαγειρεύω για το παιδί μου και να του καθαρίζω το σπίτι. Πρέπει να του συγυρίζω, γιατί δεν έχει χρόνο —η ζωή του είναι άνω-κάτω. Είμαι γριά γυναίκα και έχω φάει τα ψωμιά μου, δεν μπορώ να κάνω πολλά πράγματα, μα θα του κάνω την καθαρίστρια. Αν βάλει κανονική καθαρίστρια, θα αναγκαστεί να χαλάσει λεφτά, και μπορεί και να μην είναι αξιόπιστη. Γι’ αυτό, θα γίνω εγώ η καθαρίστριά του, τζάμπα». Γίνεται, λοιπόν, υπηρέτρια, καθαρίζει κάθε μέρα το σπίτι των παιδιών της, συμμαζεύει, μαγειρεύει όταν είναι ώρα για φαΐ, ψωνίζει λαχανικά και δημητριακά και αναλαμβάνει αμέτρητες ευθύνες. Από γονιός, λοιπόν, μετατρέπεται σε υπηρέτρια, σε καθαρίστρια. Όταν τα παιδιά γυρνάνε σπίτι και δεν έχουν όρεξη, εκείνη αναγκάζεται να παρατηρεί τις εκφράσεις τους και να μιλάει επιφυλακτικά, μέχρι να γίνουν και πάλι χαρούμενα τα παιδιά της· μόνο τότε μπορεί να είναι χαρούμενη. Όταν τα παιδιά της είναι χαρούμενα, είναι κι αυτή χαρούμενη, ενώ όταν είναι ανήσυχα, ανησυχεί κι αυτή. Αξίζει μια τέτοια ζωή; Είναι λες και έχεις χάσει τον εαυτό σου.

Είναι δυνατόν να αναλάβουν οι γονείς το κόστος για τη μοίρα των παιδιών τους; Τα παιδιά είναι διατεθειμένα, προκειμένου να επιδιώξουν τη φήμη, το κέρδος και τις κοσμικές απολαύσεις, να αντέξουν όποιες δυσχέρειες κι αν συναντήσουν στον δρόμο τους. Επίσης, ως ενήλικες, δεν πρέπει να αντιμετωπίζουν οποιεσδήποτε δυσχέρειες χρειάζεται προκειμένου να επιβιώσουν οι ίδιοι; Πέρα από τις απολαύσεις, πρέπει να είναι προετοιμασμένα και να υποφέρουν· φυσιολογικό είναι. Οι γονείς τους έχουν εκπληρώσει τις ευθύνες που είχαν απέναντί τους, οπότε δεν θα πρέπει να πληρώσουν εκείνοι τα σπασμένα, ό,τι κι αν είναι αυτό που θέλουν να απολαύσουν τα παιδιά τους. Όσο καλή ζωή κι αν θέλουν οι γονείς να έχουν τα παιδιά τους, αν εκείνα επιθυμούν να απολαύσουν ωραία πράγματα, τότε πρέπει να επωμιστούν τα ίδια όλη την πίεση και την ταλαιπωρία, κι όχι οι γονείς τους. Άρα, αν οι γονείς θέλουν να κάνουν συνεχώς τα πάντα για τα παιδιά τους, να επωμίζονται το κόστος των δυσχερειών τους και να μετατρέπονται με τη θέλησή τους σε σκλάβους τους, δεν είναι αυτό υπερβολικό; Δεν χρειάζεται, γιατί ξεπερνάει αυτά που θα έπρεπε να περιμένει κανείς από τους γονείς. Ένας άλλος σημαντικός λόγος για τον οποίο δεν χρειάζεται είναι πως, ό,τι κι αν κάνεις και όσα κι αν κάνεις για τα παιδιά σου, δεν μπορείς ούτε τη μοίρα τους να αλλάξεις ούτε τον πόνο τους να απαλύνεις. Κάθε άνθρωπος που προσπαθεί να επιβιώσει στην κοινωνία, είτε επιδιώκει τη φήμη και το κέρδος είτε βαδίζει στο ορθό μονοπάτι της ζωής, πρέπει ως ενήλικας να αναλάβει την ευθύνη για τα θέλω του και τα ιδανικά του, και να πληρώνει μόνος του γι’ αυτά. Δεν πρέπει να αναλάβει κανένας τίποτα στη θέση του· ούτε καν οι γονείς του, αυτοί που τον γέννησαν και τον μεγάλωσαν, οι πιο κοντινοί του άνθρωποι, δεν είναι υποχρεωμένοι να τον πληρώνουν ή να μοιράζονται τα βάσανά του. Απ’ την άποψη αυτήν, οι γονείς δεν διαφέρουν καθόλου, αφού δεν μπορούν να αλλάξουν απολύτως τίποτα. Άρα, όλα όσα κάνεις για τα παιδιά σου είναι μάταια. Αφού, λοιπόν, είναι μάταια, πρέπει να πάψεις να τα κάνεις. Παρότι οι γονείς ίσως είναι μεγάλοι σε ηλικία και ήδη έχουν εκπληρώσει τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις τους προς τα παιδιά τους, παρότι τα παιδιά τους βλέπουν οτιδήποτε κάνουν οι ίδιοι ως ασήμαντο, εκείνοι θα πρέπει να διατηρούν την αξιοπρέπειά τους, τις επιδιώξεις τους και την αποστολή που έχουν να εκπληρώσουν. Πρέπει την ενέργεια και τον χρόνο που σου απομένει στη ζωή σου, ως πιστός στον Θεό, που επιδιώκει την αλήθεια και τη σωτηρία, να τα αφιερώνεις στην εκτέλεση του καθήκοντός σου και σε αυτά που σου έχει αναθέσει ο Θεός· δεν υπάρχει λόγος να αφιερώνεις καθόλου χρόνο στα παιδιά σου. Δεν ανήκει στα παιδιά σου η ζωή σου, και δεν πρέπει να την αναλώνεις για χάρη της δικής τους ζωής ή επιβίωσης, ούτε για να ικανοποιήσεις τις προσδοκίες που έχεις απ’ αυτά. Αντίθετα, να την αφιερώνεις στο καθήκον σου και στο έργο που σου έχει εμπιστευτεί ο Θεός, καθώς και στην αποστολή που πρέπει να εκπληρώσεις ως δημιούργημα. Εδώ έγκειται η αξία και το νόημα της ζωής σας. Αν θέλεις να χάσεις την αξιοπρέπειά σου και να γίνεις σκλάβος των παιδιών σου, να αγχώνεσαι και να κάνεις τα πάντα για αυτά, με σκοπό να ικανοποιήσεις τις προσδοκίες που έχεις από αυτά, τότε όλα αυτά δεν έχουν νόημα και αξία, δεν θα μνημονευτούν. Αν επιμείνεις στην ίδια πρακτική και δεν εγκαταλείψεις αυτές τις ιδέες και τις ενέργειες, τότε αυτό σημαίνει απλά και μόνο ότι δεν επιδιώκεις την αλήθεια, δεν είσαι κατάλληλο δημιούργημα και είσαι πολύ επαναστατικός. Δεν εκτιμάς ούτε τη ζωή ούτε τον χρόνο που σου έδωσε ο Θεός. Αν χαραμίζεις τη ζωή και τον χρόνο σου μόνο για τη σάρκα και για τα συναισθήματά σου, και όχι για το καθήκον που σου έχει αναθέσει ο Θεός, τότε η ζωή σου είναι άσκοπη και δεν έχει αξία. Δεν σου αξίζει να ζεις ούτε να απολαμβάνεις τη ζωή που σου έχει χαρίσει ο Θεός ούτε να χαίρεσαι όλα όσα σου έχει δώσει. Ο Θεός σού έδωσε παιδιά μόνο και μόνο για να απολαύσεις τη διαδικασία της ανατροφής τους, και από εκεί να αποκομίσεις, ως γονιός, εμπειρία ζωής και γνώσεις· επίσης, ήθελε να σε κάνει να βιώσεις κάτι ξεχωριστό και ιδιαίτερο στη ζωή του ανθρώπου, και μετά να αφήσεις τους απογόνους σου να πολλαπλασιαστούν. […] Φυσικά, το έκανε και για να εκπληρωθεί η ευθύνη του δημιουργήματος ως γονέα. Πρόκειται για την ευθύνη που όρισε ο Θεός να εκπληρώσεις προς την επόμενη γενιά, καθώς και για τον ρόλο που διαδραματίζεις ως γονιός για την επόμενη γενιά. Από μια άποψη, βιώνεις αυτήν την ξεχωριστή διαδικασία του να μεγαλώνεις παιδιά, και από μια άλλη, παίζεις ρόλο στην αναπαραγωγή της επόμενης γενιάς. Μετά το πέρας αυτής της υποχρέωσης, και από τη στιγμή που θα ενηλικιωθούν τα παιδιά σου, είτε αυτά σημειώσουν μεγάλες επιτυχίες είτε παραμείνουν απλοί, συνηθισμένοι και απλοϊκοί άνθρωποι, κάτι τέτοιο δεν έχει την παραμικρή σχέση μ’ εσένα, αφού δεν καθορίζεις εσύ τη μοίρα τους ούτε την επιλέγεις, ούτε φυσικά τους την έδωσες εσύ —ο Θεός την έχει ορίσει. Εφόσον ο Θεός την έχει ορίσει, εσύ δεν πρέπει να ανακατεύεσαι ούτε να χώνεις τη μύτη σου στη ζωή ή στην επιβίωσή τους. Οι συνήθειές τους, το καθημερινό τους πρόγραμμα και η στάση που υιοθετούν απέναντι στη ζωή, οποιεσδήποτε στρατηγικές επιβίωσης, απόψεις για τη ζωή ή οποιαδήποτε στάση έχουν προς τον κόσμο —όλα αυτά είναι δικές τους επιλογές και δεν έχουν καμία σχέση μ’ εσένα. Εσύ δεν έχεις καμία υποχρέωση να διορθώσεις τα παιδιά σου ή να υποστείς τα οποιαδήποτε βάσανα για χάρη τους, για να φροντίσεις να είναι ευτυχισμένα κάθε μέρα. Είναι άσκοπα όλα αυτά. Τη μοίρα του κάθε ανθρώπου την καθορίζει ο Θεός· άρα, όσον αφορά τις ευλογίες ή τον πόνο που θα νιώσουν στη ζωή τους, το τι είδους οικογένεια θα κάνουν, το πώς θα είναι ο γάμος τους και το τι παιδιά θα κάνουν, τις εμπειρίες που θα βιώσουν στην κοινωνία και τα γεγονότα που θα συμβούν στη ζωή τους, ούτε τα ίδια τα παιδιά δεν μπορούν να τα προβλέψουν ή να τα αλλάξουν όλα αυτά, πόσο μάλλον οι γονείς. Αν, λοιπόν, τα παιδιά συναντήσουν τυχόν δυσκολίες, οι γονείς πρέπει να τα βοηθάνε θετικά και ενεργά, αν έχουν τη δυνατότητα. Αν δεν την έχουν, τότε καλύτερα ας χαλαρώσουν και ας εξετάσουν τα ζητήματα αυτά από την οπτική των δημιουργημάτων· και τα παιδιά τους πρέπει να τα μεταχειρίζονται εξίσου ως δημιουργήματα. Όσο πόνο βιώνεις εσύ, πρέπει να τον βιώσουν και τα παιδιά σου· τη ζωή που ζεις εσύ, πρέπει να τη ζήσουν κι εκείνα· την εμπειρία της ανατροφής μικρών παιδιών που έχεις περάσει εσύ, θα την περάσουν κι εκείνα· τις διακυμάνσεις, την απάτη και την εξαπάτηση που βιώνεις μέσα στην κοινωνία και μεταξύ των ανθρώπων, τα συναισθηματικά μπλεξίματα και τις διαπροσωπικές συγκρούσεις, αλλά και κάθε τι παρόμοιο που έχεις βιώσει εσύ, θα το βιώσουν κι εκείνα. Όλα τους είναι, όπως κι εσύ, διεφθαρμένοι άνθρωποι, όλα τους παρασύρονται από τα ρεύματα του κακού και όλα τα έχει διαφθείρει ο Σατανάς· ούτε εσύ μπορείς να γλιτώσεις απ’ αυτό, ούτε κι εκείνα μπορούν να ξεφύγουν. Είναι, λοιπόν, αυταπάτη και ανόητη σαν ιδέα το να θες να τα βοηθήσεις να γλιτώσουν απ’ όλα τα βάσανα και να απολαύσουν όλες τις ευλογίες του κόσμου. Όσο τεράστια φτερά κι αν έχει ένας αετός, δεν είναι δυνατόν να προστατέψουν το μικρό αετόπουλο για όλη του τη ζωή. Θα φτάσει κι αυτό κάποια στιγμή στο σημείο όπου θα πρέπει να ενηλικιωθεί και να πετάξει μόνο του. Μόλις αποφασίσει το μικρό αετόπουλο να πετάξει μόνο του, κανείς δεν ξέρει πού μπορεί να φτάσει στον ουρανό του ή πού θα αποφασίσει να πετάξει. Άρα, η πιο ορθολογική στάση που θα μπορούσαν να τηρήσουν οι γονείς μόλις ενηλικιωθούν τα παιδιά τους είναι να τα εγκαταλείψουν, να τα αφήσουν να βιώσουν μόνα τους τη ζωή, να τους επιτρέψουν να ζήσουν αυτόνομα και να αντιμετωπίσουν, να διαχειριστούν και να λύσουν μόνα τους τις διάφορες δυσκολίες που θα τους παρουσιαστούν στη ζωή. Αν σου ζητήσουν να τα βοηθήσεις και έχεις τα μέσα και τη δυνατότητα, τότε εννοείται πως μπορείς να τους δώσεις ένα χεράκι και να τους προσφέρεις την απαραίτητη βοήθεια. Προϋπόθεση, όμως, είναι οποιαδήποτε βοήθεια κι αν τους δώσεις, είτε οικονομική είτε ψυχολογική, να είναι προσωρινή και να μην επιφέρει ουσιαστικές αλλαγές. Πρέπει να ακολουθήσουν το δικό τους μονοπάτι στη ζωή, κι εσύ δεν έχεις καμία υποχρέωση να επωμιστείς καμία απ’ τις υποθέσεις τους ή τις συνέπειές της. Αυτήν τη στάση πρέπει να τηρούν οι γονείς απέναντι στα παιδιά τους μόλις ενηλικιωθούν.

Αφού καταλάβαμε ποια στάση πρέπει να τηρούν οι γονείς απέναντι στα ενήλικα παιδιά τους, μήπως πρέπει να εγκαταλείψουν και τις προσδοκίες που έχουν από αυτά; Κάποιοι ανίδεοι γονείς δεν καταλαβαίνουν ούτε τη ζωή ούτε τη μοίρα, δεν αναγνωρίζουν την κυριαρχία του Θεού και όσον αφορά τα παιδιά τους κάνουν συνέχεια πράγματα που χαρακτηρίζονται από άγνοια. Ας πούμε, όταν ανεξαρτητοποιηθούν τα παιδιά τους, μπορεί να βρεθούν αντιμέτωπα με κάποιες ιδιαίτερες συνθήκες, κάποιες δυσχέρειες ή κάποια σοβαρά γεγονότα· κάποια αρρωσταίνουν, άλλα έχουν νομικά προβλήματα, άλλα παίρνουν διαζύγιο, άλλα πέφτουν θύματα εξαπάτησης και απάτης, ενώ άλλα πέφτουν θύματα απαγωγής, κακοποίησης και άγριου ξυλοδαρμού ή έρχονται αντιμέτωπα με τον θάνατο. Κάποια πέφτουν στα ναρκωτικά, και ούτω καθεξής. Όταν υπάρχουν τέτοιες ιδιαίτερες και σοβαρές συνθήκες, τι πρέπει να κάνουν οι γονείς; Ποια είναι η κλασική αντίδραση των περισσότερων; Κάνουν αυτό που οφείλουν να κάνουν ως δημιουργήματα που έχουν την ταυτότητα των γονιών; Πολύ σπάνια αντιδρούν, μόλις ακούσουν μια τέτοια είδηση, όπως θα αντιδρούσαν αν συνέβαινε το ίδιο σε κάποιον ξένο. Οι περισσότεροι γονείς ξενυχτάνε μέχρι να ασπρίσουν τα μαλλιά τους, χάνουν τον ύπνο τους κάθε νύχτα που περνάει, την ημέρα δεν έχουν όρεξη να φάνε, βασανίζουν το μυαλό τους, και μάλιστα κάποιοι κλαίνε γοερά, μέχρι να κοκκινίσουν τα μάτια τους και να στερέψουν τα δάκρυά τους. Προσεύχονται με μεγάλη θέρμη στον Θεό να λάβει υπόψη την πίστη τους και να προστατέψει τα παιδιά τους, να τους δώσει την εύνοιά Του και την ευλογία Του, να τα ελεήσει και να τους σώσει τη ζωή. Σε μια τέτοια κατάσταση, εκτίθενται οι ανθρώπινες αδυναμίες, οι ευαισθησίες και τα συναισθήματά τους ως γονείς απέναντι στα παιδιά τους. Και τι άλλο αποκαλύπτεται; Ή επαναστατικότητά τους εναντίον του Θεού. Ικετεύουν τον Θεό, προσεύχονται σ’ Αυτόν και Τον παρακαλάνε να προστατέψει τα παιδιά τους απ’ τη συμφορά. Ακόμα και αν γίνει μια καταστροφή, προσεύχονται να μην πεθάνουν τα παιδιά τους, να γλιτώσουν απ’ τον κίνδυνο, να μην πάθουν τίποτα απ’ τους κακούς ανθρώπους, να μη χειροτερέψει αλλά να βελτιωθεί η υγεία τους και ούτω καθεξής. Για ποιο ακριβώς πράγμα προσεύχονται στην πραγματικότητα; (Θεέ μου, με αυτές τις προσευχές προβάλλουν τις απαιτήσεις τους προς τον Θεό, ενώ έχουν και μια υπόνοια παραπόνου.) Από μια άποψη, το μαρτύριο των παιδιών τους τους προκαλεί μεγάλη δυσαρέσκεια και παραπονιούνται πως ο Θεός δεν έπρεπε να αφήσει να πάθουν τέτοια πράγματα τα παιδιά τους. Αυτή η δυσαρέσκεια συνδυάζεται με το παράπονο, και ζητάνε απ’ τον Θεό να αλλάξει γνώμη, να μην κάνει αυτά τα πράγματα, να βγάλει τα παιδιά τους απ’ τον κίνδυνο, να τα προσέχει, να τα γιατρέψει απ’ την αρρώστια τους, να τα βοηθήσει με τα νομικά τους προβλήματα, να προλάβει την οποιαδήποτε συμφορά που προκύπτει, και ούτω καθεξής —με λίγα λόγια, Του ζητάνε να τα κάνει όλα να πάνε ρολόι. Όταν προσεύχονται έτσι, από τη μία εκφράζουν παράπονα προς τον Θεό, και από την άλλη έχουν απαιτήσεις από Εκείνον. Αυτό δεν αποτελεί εκδήλωση επαναστατικότητας; (Ναι.) Υπονοούν ότι αυτά που κάνει ο Θεός δεν είναι σωστά και καλά, ότι ο Θεός δεν θα έπρεπε να δρα κατ’ αυτόν τον τρόπο. Επειδή το ζήτημα αφορά τα παιδιά τους και επειδή οι ίδιοι είναι πιστοί, θεωρούν ότι ο Θεός δεν θα έπρεπε να αφήσει να πάθουν τέτοια πράγματα τα παιδιά τους. Τα δικά τους παιδιά διαφέρουν από τα άλλα· πρέπει να δέχονται ιδιαίτερες ευλογίες απ’ τον Θεό. Επειδή οι ίδιοι πιστεύουν στον Θεό, Αυτός πρέπει να ευλογήσει τα παιδιά τους, και αν δεν το κάνει, τότε δυσφορούν, κλαίνε, ξεσπούν και δεν θέλουν πια να Τον ακολουθούν. Αν το παιδί τους πεθάνει, θεωρούν ότι και οι ίδιοι δεν μπορούν να συνεχίσουν να ζουν. Αυτό το συναίσθημα έχουν στο μυαλό τους; (Ναι.) Αυτό δεν αποτελεί ένα είδος διαμαρτυρίας εναντίον του Θεού; (Ναι.) Είναι διαμαρτυρία εναντίον του Θεού. Είναι σαν σκυλιά που απαιτούν φαγητό στην ώρα τους, και αν αυτό καθυστερήσει έστω και ελάχιστα, ξεσπούν. Πιάνουν το μπολ με το στόμα και το χτυπάνε στο πάτωμα —δεν είναι παράλογο αυτό; (Ναι.) Κάποιες φορές, αν δώσεις στα σκυλιά κρέας για δυο μέρες σερί, αλλά κάπου-κάπου περάσει μια μέρα χωρίς να φάνε κρέας, τότε αυτά με το ζωώδες ένστικτό τους μπορεί να πετάξουν το φαγητό στο πάτωμα ή να αρπάξουν το μπολ στο στόμα και να το κοπανήσουν στο πάτωμα, για να σου δώσουν να καταλάβεις ότι θέλουν κρέας, ότι πιστεύουν πως αυτό πρέπει να τους δώσεις και πως είναι απαράδεκτο αν δεν τους το δώσεις. Και οι άνθρωποι μπορούν να γίνουν το ίδιο παράλογοι. Όταν έχουν προβλήματα τα παιδιά τους, παραπονιούνται στον Θεό, Του προβάλλουν απαιτήσεις και διαμαρτύρονται εναντίον Του. Μήπως αυτή δεν είναι πάνω-κάτω η συμπεριφορά που έχουν τα ζώα; (Ναι.) Τα ζώα δεν καταλαβαίνουν την αλήθεια, τα δήθεν δόγματα των ανθρώπων, ούτε τα ανθρώπινα συναισθήματα. Είναι σχετικά κατανοητό να ξεσπάνε ή να συμπεριφέρονται άσχημα. Οι άνθρωποι, όμως, όταν διαμαρτύρονται έτσι εναντίον του Θεού, συμπεριφέρονται λογικά; Γίνεται να συγχωρεθούν; Όταν δουν ένα ζώο να έχει τέτοια συμπεριφορά, οι άνθρωποι θα πουν το εξής: «Ο μικρούλης έχει πολλά νεύρα. Ακόμη και να διαμαρτύρεται ξέρει· είναι πολύ έξυπνος. Τελικά δεν πρέπει να τον υποτιμάμε». Τους φαίνεται διασκεδαστικό και πιστεύουν ότι το συγκεκριμένο ζώο δεν είναι χαζούλι. Όταν, λοιπόν, ένα ζώο ξεσπάει, οι άνθρωποι το εκτιμούν περισσότερο. Αν κάποιος διαμαρτυρόταν κατά του Θεού, μήπως θα έπρεπε κι ο Θεός να τον εκτιμήσει με τον ίδιο τρόπο και να πει: «Αυτός ο τύπος έχει απαιτήσεις· δεν είναι χαζούλης!» Θα σε εκτιμούσε άραγε ο Θεός με τον ίδιο τρόπο; (Όχι.) Πώς ορίζει, λοιπόν, ο Θεός αυτήν τη συμπεριφορά; Δεν είναι επανάσταση; (Είναι.) Οι άνθρωποι που πιστεύουν στον Θεό δεν γνωρίζουν ότι αυτή η συμπεριφορά είναι λάθος; Δεν έχει περάσει προ πολλού η εποχή του ρητού που λέει «Η πίστη ενός ανθρώπου στον Κύριο αποφέρει ευλογίες σε όλη την οικογένεια»; (Ναι, έχει περάσει.) Τότε, γιατί συνεχίζουν ακόμα να νηστεύουν και να προσεύχονται κατ’ αυτόν τον τρόπο οι άνθρωποι, παρακαλώντας χωρίς ίχνος ντροπής τον Θεό να προστατέψει και να ευλογήσει τα παιδιά τους; Γιατί τολμάνε ακόμα να διαμαρτύρονται και να συγκρούονται με τον Θεό, λέγοντας: «Αν δεν το κάνεις έτσι, τότε θα συνεχίσω να προσεύχομαι· θα νηστέψω!» Τι σημαίνει η νηστεία; Σημαίνει απεργία πείνας, πράγμα που κατά μία άλλη έννοια σημαίνει ότι συμπεριφέρεται κανείς ξεδιάντροπα και ξεσπάει. Οι άνθρωποι, όταν φέρονται ξεδιάντροπα μπροστά στους άλλους ανθρώπους, μπορεί να χτυπιούνται και να λένε: «Αχ, πάει το παιδί μου· δεν τη θέλω τη ζωή, δεν μπορώ να συνεχίσω!» Ενώπιον του Θεού, όμως, δεν κάνουν έτσι· μιλάνε πολύ κομψά και λένε: «Θεέ μου, Σε ικετεύω να προστατέψεις το παιδί μου και να το γιατρέψεις απ’ την αρρώστια του. Θεέ μου, Εσύ είσαι ο σπουδαίος γιατρός που σώζεις τους ανθρώπους· μπορείς να κάνεις τα πάντα. Σε ικετεύω να το προσέχεις και να το προστατεύεις. Το Πνεύμα Σου βρίσκεται παντού, είσαι δίκαιος, είσαι Θεός που ελεεί τους ανθρώπους. Τους νοιάζεσαι και τους αγαπάς». Και τι εννοούν μ’ αυτά; Δεν λένε κάτι λάθος, απλώς δεν είναι η κατάλληλη ώρα να πει κανείς τέτοια πράγματα. Υπονοείς ότι αν ο Θεός δεν σώσει και δεν προστατέψει το παιδί σου, αν δεν ικανοποιήσει τις επιθυμίες σου, τότε δεν είναι στοργικός, δεν δείχνει αγάπη ούτε έλεος και στην τελική δεν είναι Θεός. Δεν ισχύει αυτό; Δεν είναι ξεδιάντροπος όποιος συμπεριφέρεται έτσι; (Ναι.) Όσοι συμπεριφέρονται ξεδιάντροπα τιμούν τον Θεό ως μέγα; Έχουν μήπως θεοφοβούμενη καρδιά; (Όχι.) Όσοι ενεργούν ξεδιάντροπα είναι σαν τους αλήτες· δεν έχουν θεοφοβούμενη καρδιά. Τολμάνε να συγκρουστούν με τον Θεό και να διαμαρτυρηθούν εναντίον Του, φτάνουν μέχρι και να ενεργήσουν παράλογα. Δεν πάνε έτσι γυρεύοντας να πεθάνουν; (Ναι.) Για ποιον λόγο να είναι τόσο ξεχωριστά τα παιδιά σου; Όταν ο Θεός ενορχηστρώνει ή κυβερνά τη μοίρα ενός άλλου ανθρώπου, δεν σε πειράζει, αρκεί να μην αφορά εσένα. Πιστεύεις, όμως, ότι δεν θα έπρεπε να κυβερνά τη μοίρα των παιδιών σου; Όπως το βλέπει ο Θεός, όλη η ανθρωπότητα βρίσκεται υπό την κυριαρχία Του, κανένας δεν μπορεί να ξεφύγει απ’ την κυριαρχία και τις ρυθμίσεις που έχουν ορίσει τα χέρια Του. Γιατί θα έπρεπε να αποτελούν εξαίρεση τα παιδιά σου; Ο ίδιος ο Θεός ορίζει και σχεδιάζει την κυριαρχία Του. Είναι σωστό να θες να την αλλάξεις; (Όχι, δεν είναι.) Δεν είναι σωστό. Άρα, οι άνθρωποι πρέπει να μην κάνουν ανοησίες ή παράλογα πράγματα. Όλα όσα κάνει ο Θεός βασίζονται σε αίτια και αποτελέσματα από προηγούμενες ζωές —εσύ τι σχέση έχεις μ’ αυτό; Αν αντιστέκεσαι στην κυριαρχία του Θεού, πας γυρεύοντας να πεθάνεις. Αν δεν θες να συμβούν στα παιδιά σου αυτά τα πράγματα, σε οδηγεί η στοργή και όχι η δικαιοσύνη, το έλεος ή η καλοσύνη —οφείλεται μόνο στην επίδραση της στοργής σου. Η στοργή είναι εκπρόσωπος του εγωισμού. Δεν υπάρχει λόγος να αναδείξεις αυτήν τη στοργή σου· ούτε στον εαυτό σου δεν μπορείς να το δικαιολογήσεις, αλλά παρ’ όλα αυτά το χρησιμοποιείς για να εκβιάσεις τον Θεό. Κάποιοι, μάλιστα, λένε το εξής: «Το παιδί μου είναι άρρωστο. Αν πεθάνει, δεν θα μπορέσω να συνεχίσω να ζω!» Αλήθεια, έχεις τα κότσια να πεθάνεις; Για δοκίμασέ το! Είναι ειλικρινής η πίστη τέτοιων ανθρώπων; Αν πεθάνει το παιδί σου, όντως θα σταματήσεις να πιστεύεις στον Θεό; Τι μπορεί να αλλάξει ο θάνατός του; Αν δεν πιστεύεις εσύ στον Θεό, δεν πρόκειται να αλλάξει ούτε η ταυτότητα του Θεού ούτε η θέση Του. Ο Θεός παραμένει Θεός. Δεν τον κάνει Θεό η πίστη σου ούτε και παύει να είναι Θεός επειδή εσύ δεν πιστεύεις σ’ Αυτόν. Ακόμη και ολόκληρη η ανθρωπότητα να μην πίστευε σ’ Αυτόν, δεν θα άλλαζε η ταυτότητα και η ουσία Του. Δεν θα άλλαζε η θέση Του. Θα είναι για πάντα κυρίαρχος της μοίρας όλης της ανθρωπότητας και του σύμπαν κόσμου. Δεν έχει να κάνει με το αν πιστεύεις ή δεν πιστεύεις εσύ. Αν πιστεύεις, θα έχεις εύνοια. Αν δεν πιστεύεις, τότε δεν θα έχεις την ευκαιρία να σωθείς, οπότε δεν θα σωθείς. Επειδή αγαπάς και προστατεύεις τα παιδιά σου, και νιώθεις στοργή προς αυτά, δεν μπορείς να τα εγκαταλείψεις και δεν αφήνεις τον Θεό να κάνει τίποτα. Είναι λογικό αυτό; Συνάδει με την αλήθεια, την ηθική ή την ανθρώπινη φύση; Δεν συνάδει με τίποτα, ούτε καν με την ηθική, σωστά; Δεν τα αγαπάς τα παιδιά σου, τα προφυλάσσεις· σε επηρεάζει η στοργή σου. Φτάνεις μέχρι το σημείο να πεις ότι αν πεθάνει το παιδί σου, εσύ δεν πρόκειται να συνεχίσεις να ζεις. Αφού, λοιπόν, είσαι τόσο ανεύθυνος απέναντι στην ίδια σου τη ζωή και δεν εκτιμάς τη ζωή που σου χάρισε ο Θεός, τότε αν θέλεις να ζεις για τα παιδιά σου, πήγαινε και πέθανε μαζί τους. Αν κολλήσουν κάποια αρρώστια, εσύ να πας γρήγορα να κολλήσεις την ίδια αρρώστια και να πεθάνετε μαζί· ή απλώς βρες ένα σχοινί να κρεμαστείς, εύκολο δεν είναι; Μετά τον θάνατο, θα είσαι το ίδιο είδος με τα παιδιά σου; Θα συνεχίσετε να έχετε την ίδια σαρκική σχέση; Θα συνεχίσετε να νιώθετε στοργή ο ένας για τον άλλον; Όταν γυρίσεις στον άλλο κόσμο, θα αλλάξεις. Έτσι δεν είναι; (Ναι.) Σε τι βασίζονται οι άνθρωποι για να κρίνουν αν ένα πράγμα είναι καλό ή κακό, ή ποια είναι η φύση του, όταν το βλέπουν με τα μάτια τους; Βασίζονται στις σκέψεις τους. Αν κοιτάξουν μόνο με τα μάτια τους, τότε δεν βλέπουν πιο πέρα από τον υλικό κόσμο· δεν διακρίνουν το πνευματικό βασίλειο. Τι θα σκεφτούν, λοιπόν, με το μυαλό τους; «Σ’ αυτόν τον κόσμο, αυτοί που με γέννησαν και με μεγάλωσαν είναι οι πιο κοντινοί και οι πιο αγαπημένοι μου άνθρωποι. Κι εγώ τους αγαπώ τους ανθρώπους που με γέννησαν και με μεγάλωσαν. Πάντοτε, το παιδί μου είναι ο πιο κοντινός μου άνθρωπος και αυτό αγαπάω πιο πολύ». Μέχρι εκεί φτάνει το εύρος του μυαλού τους και οι ορίζοντές τους· τόσο «ευρύ» είναι το νοητικό τους επίπεδο. Είναι ή δεν είναι ανοησία αυτό που λένε; (Είναι ανοησία.) Δεν είναι παιδιάστικο; (Ναι.) Πολύ παιδιάστικο! Η σχέση εξ αίματος που έχεις με τα παιδιά σου υφίσταται μόνο σ’ αυτήν τη ζωή· και στην προηγούμενη ζωή τους, τι σχέση είχαν μ’ εσένα; Όταν πεθάνουν, πού θα πάνε; Όταν πεθάνουν, το σώμα τους αφήνει την τελευταία του πνοή, η ψυχή τους αποχωρεί, και σε αποχαιρετάνε μία και καλή. Πλέον δεν θα σε αναγνωρίζουν, δεν πρόκειται να μείνουν ούτε για ένα δευτερόλεπτο, απλώς θα γυρίσουν στον άλλο κόσμο. Και όταν γυρίσουν στον άλλο κόσμο, εσύ κλαις, σου λείπουν, νιώθεις θλίψη και βασανίζεσαι· λες: «Αχ, το παιδί μου χάθηκε, δεν θα το ξαναδώ ποτέ!» Έχει καμιά επίγνωση ένας νεκρός; Δεν σε γνωρίζει, δεν του λείπεις καθόλου. Από τη στιγμή που φεύγει από το σώμα του, γίνεται αμέσως ένας τρίτος, δεν έχει πια καμία σχέση μ’ εσένα. Πώς σε βλέπει, δηλαδή; Λέει το εξής: «Για ποιον κλαίνε αυτή η ηλικιωμένη κυρία και αυτός ο ηλικιωμένος κύριος; Α, κλαίνε για ένα σώμα. Νιώθω ότι μόλις αποχωρίστηκα αυτό το σώμα. Τώρα δεν νιώθω τόσο βάρος και δεν πονάω πια απ’ την αρρώστια —είμαι ελεύθερος». Αυτό νιώθει. Μόλις πεθάνει και αποχωριστεί το σώμα του, θα συνεχίσει να υπάρχει στον άλλο κόσμο και θα έχει διαφορετική μορφή, δεν θα έχει πια καμία σχέση μαζί σου. Εσύ εδώ κλαις και τον λαχταράς, βασανίζεσαι για χάρη του, αλλά εκείνος δεν νιώθει και δεν καταλαβαίνει τίποτα. Μπορεί μετά από πολλά χρόνια, μια σύμπτωση να τον κάνει συνάδελφο ή συμπατριώτη σου, ή μπορεί να ζει μακριά από σένα. Ναι μεν θα ζείτε στον ίδιο κόσμο, αλλά θα είστε δύο διαφορετικοί άνθρωποι που δεν θα έχουν καμία σχέση μεταξύ τους. Ακόμη και στην περίπτωση που κάποιοι άνθρωποι βρεθούν σε ειδικές συνθήκες ή ακούσουν συγκεκριμένα λόγια και αναγνωρίσουν ποιοι ήταν στην προηγούμενη ζωή τους, δεν θα νιώσουν τίποτε όταν σε δουν, αλλά ούτε κι εσύ. Ακόμα κι αν ήταν στην προηγούμενη ζωή του παιδί σου, τώρα δεν νιώθεις το παραμικρό γι’ αυτόν τον άνθρωπο· σκέφτεσαι μόνο το παιδί σου που πέθανε. Ούτε και αυτός νιώθει τίποτα για σένα. Έχει δικούς του γονείς, δική του οικογένεια και διαφορετικό επώνυμο —δεν έχει την παραμικρή σχέση μαζί σου. Εσένα όμως ακόμα σου λείπει. Τι είναι αυτό που σου λείπει; Σου λείπει μόνο το υλικό σώμα και το όνομα που κάποτε είχε συγγενική σχέση μαζί σου· δεν είναι παρά μια εικόνα, μια σκιά που αιωρείται στις σκέψεις και στο μυαλό σου· δεν έχει ουσιαστική αξία. Έχει πια μετενσαρκωθεί, έχει μεταμορφωθεί σε άνθρωπο ή σε κάποιο άλλο έμβιο ον· δεν έχει καμία σχέση μαζί σου. Είναι, λοιπόν, σκέτη άγνοια αυτό που λένε κάποιοι γονείς: «Αν πεθάνει το παιδί μου, τότε ούτε εγώ θα συνεχίσω να ζω!» Το παιδί σου έφτασε στο τέλος της ζωής του. Γιατί, όμως, θα πρέπει κι εσύ να σταματήσεις να ζεις; Για ποιον λόγο μιλάς τόσο ανεύθυνα; Η ζωή του παιδιού σου έφτασε στο τέλος της, ο Θεός τού έκοψε το νήμα, και τώρα έχει άλλο έργο· εσένα τι σε νοιάζει; Αν έχεις κι εσύ άλλο έργο, τότε ο Θεός θα κόψει και το δικό σου νήμα. Ακόμα, όμως, δεν έχεις, οπότε πρέπει να συνεχίσεις να ζεις. Δεν γίνεται να πεθάνεις αν σε θέλει ζωντανό ο Θεός. Είτε το ζήτημα αφορά τους γονείς είτε τα παιδιά ή οποιονδήποτε άλλο συγγενή ή κάποιον με τον οποίο έχει κανείς σχέση εξ αίματος στη ζωή του, όσον αφορά τη στοργή, οι άνθρωποι θα πρέπει να βλέπουν και να καταλαβαίνουν τα πράγματα ως εξής: Ως προς τη στοργή που έχουν οι άνθρωποι μεταξύ τους, αν υπάρχει σχέση συγγένειας εξ αίματος, τότε αρκεί καθένας να εκπληρώνει την ευθύνη του. Εκτός από το να εκπληρώνει την ευθύνη του, δεν έχει ούτε την υποχρέωση ούτε και την ικανότητα να αλλάξει το οτιδήποτε. Είναι, λοιπόν, ανεύθυνο εκ μέρους των γονιών να λένε: «Αν χάσουμε τα παιδιά μας, αν αναγκαστούμε ως γονείς να θάψουμε τα ίδια μας τα παιδιά, τότε δεν πρόκειται να συνεχίσουμε να ζούμε». Αν όντως θάψει ένας γονιός το παιδί του, το μόνο που μπορεί να πει κανείς είναι ότι τελείωσε ο χρόνος του σ’ αυτόν τον κόσμο και ότι έπρεπε να φύγει. Οι γονείς του, όμως, παραμένουν ακόμη εδώ, γι’ αυτό πρέπει να συνεχίσουν να ζουν καλά. Εννοείται πως είναι φυσιολογικό για τους ανθρώπους με βάση την ανθρώπινη φύση τους να σκέφτονται τα παιδιά τους· δεν πρέπει, όμως, να χαραμίζουν τον χρόνο που τους απομένει και να νοσταλγούν όλη την ώρα τα παιδιά τους. Αυτό είναι ανοησία. Οι άνθρωποι, λοιπόν, όταν αντιμετωπίζουν αυτό το θέμα, θα πρέπει από τη μια να αναλάβουν την ευθύνη για τη δική τους ζωή και από την άλλη, να καταλάβουν πλήρως τις συγγενικές σχέσεις. Η σχέση που υπάρχει στ’ αλήθεια μεταξύ των ανθρώπων δεν βασίζεται σε δεσμούς της σάρκας και του αίματος, Αντίθετα, είναι μια σχέση μεταξύ δύο έμβιων όντων που δημιούργησε ο Θεός. Μια τέτοια σχέση δεν εμπεριέχει δεσμούς της σάρκας και του αίματος· πρόκειται μόνο για μια σχέση μεταξύ δύο ανεξάρτητων έμβιων όντων. Αν το εξετάσετε απ’ αυτήν την οπτική, τότε οφείλετε ως γονείς, όταν έχουν τα παιδιά σας την ατυχία να αρρωστήσουν ή όταν απειλείται η ζωή τους, να αντιμετωπίσετε αυτά τα ζητήματα σωστά. Μη σας κάνουν οι συμφορές ή ο θάνατος των παιδιών σας να εγκαταλείψετε τον χρόνο που σας απομένει, το μονοπάτι που πρέπει να βαδίσετε ή τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις που οφείλετε να εκπληρώσετε. Αντιμετωπίστε το ζήτημα σωστά. Αν έχεις σωστές σκέψεις και απόψεις, και αν διακρίνεις αυτά τα πράγματα, τότε γρήγορα θα ξεπεράσεις την απελπισία, τον καημό και τη λαχτάρα. Αν, όμως, δεν μπορέσεις να τα διακρίνεις; Τότε, μια τέτοια κατάσταση μπορεί να σε στοιχειώνει μια ζωή, μέχρι να πεθάνεις. Αν, από την άλλη, καταφέρεις να διακρίνεις αυτήν την περίσταση, τότε αυτή η περίοδος της ζωής σου δεν θα διαρκέσει πολύ. Δεν πρόκειται να κρατήσει για πάντα ούτε και θα σε συνοδεύει ως τα τελευταία χρόνια της ζωής σου. Αν διακρίνεις την κατάσταση αυτήν, τότε θα μπορέσεις να εγκαταλείψεις ένα μέρος της, και αυτό είναι καλό για σένα. Αν, όμως, δεν μπορέσεις να διακρίνεις τους συγγενικούς δεσμούς που έχεις με τα παιδιά σου, τότε δεν θα μπορέσεις να τους εγκαταλείψεις, και το συγκεκριμένο ζήτημα θα είναι πολύ σκληρό για σένα. Δεν υπάρχει γονιός που να μην έχει συναισθήματα όταν πεθαίνουν τα παιδιά του. Όλοι οι γονείς, όταν αναγκαστούν να θάψουν τα παιδιά τους ή όταν δουν τα παιδιά τους να αντιμετωπίζουν μια άσχημη κατάσταση, όλη τους τη ζωή θα τα σκέφτονται και θα ανησυχούν γι’ αυτά, εγκλωβισμένοι στον πόνο. Κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει απ’ αυτό· είναι μια ουλή και ένα ανεξίτηλο σημάδι στην ψυχή. Δεν είναι εύκολο να εγκαταλείψουν οι άνθρωποι αυτό το συναισθηματικό δέσιμο όσο ζουν με σάρκα και οστά, και γι’ αυτό υποφέρουν εξαιτίας του. Αν, όμως, καταφέρεις να διακρίνεις αυτό το συναισθηματικό δέσιμο με τα παιδιά σου, τότε η έντασή του θα μειωθεί πολύ. Εννοείται πως θα υποφέρεις, αλλά πολύ λιγότερο· δεν γίνεται να μην υποφέρεις καθόλου, όμως το μαρτύριό σου θα ελαττωθεί σημαντικά. Αν δεν καταφέρεις να διακρίνεις το ζήτημα, τότε θα αντιμετωπίσεις πολύ σκληρές καταστάσεις. Αν τα καταφέρεις, τότε όλη αυτή η κατάσταση θα είναι μια ιδιαίτερη εμπειρία που σου προκάλεσε σοβαρό συναισθηματικό τραύμα, και σε έκανε να εκτιμήσεις και να κατανοήσεις βαθύτερα τη ζωή, τους συγγενικούς δεσμούς και την ανθρώπινη φύση, κάνοντας την εμπειρία της ζωής σου πιο πλούσια. Κανένας, βέβαια, δεν θέλει να εμπλουτιστεί με αυτόν τον τρόπο η ζωή του. Κανείς δεν θέλει να αντιμετωπίσει κάτι τέτοιο. Αν, όμως, συμβεί κάτι σαν κι αυτό, τότε πρέπει να το αντιμετωπίσεις σωστά. Για να μην είσαι σκληρός με τον εαυτό σου, πρέπει να εγκαταλείψεις τις παραδοσιακές, σάπιες και λανθασμένες σκέψεις και απόψεις που είχες μέχρι τώρα. Πρέπει να αντιμετωπίζεις σωστά τους συναισθηματικούς και συγγενικούς σου δεσμούς, και να έχεις τη σωστή οπτική απέναντι στον θάνατο των παιδιών σου. Μόλις το καταλάβεις αυτό πραγματικά, τότε θα μπορέσεις να εγκαταλείψεις τελείως αυτό το ζήτημα, και θα πάψει πλέον να σε βασανίζει. Με καταλαβαίνεις, έτσι; (Ναι, Σε καταλαβαίνω.)

Κάποιοι λένε το εξής: «Τα παιδιά είναι περιουσία που έδωσε ο Θεός στους γονείς, άρα ισοδυναμούν με προσωπική ιδιοκτησία των γονιών». Είναι σωστή αυτή η δήλωση; (Όχι.) Μόλις το ακούσουν αυτό, κάποιοι γονείς λένε το εξής: «Η δήλωση αυτή είναι σωστή. Δεν μας ανήκει τίποτε άλλο, παρά μόνο τα παιδιά μας, αυτά είναι η σάρκα μας και το αίμα μας. Τα παιδιά μας είναι ό,τι πολυτιμότερο έχουμε». Είναι σωστή αυτή η δήλωση; (Όχι.) Γιατί είναι λανθασμένη; Εξηγήστε, παρακαλώ, το σκεπτικό σας. Είναι σωστό να αντιμετωπίζει κανείς τα παιδιά ως ιδιοκτησία του; (Όχι, δεν είναι σωστό.) Γιατί δεν είναι; (Γιατί η ιδιοκτησία ανήκει σε έναν άνθρωπο και όχι στους άλλους. Η σχέση, όμως, μεταξύ των παιδιών και των γονιών τους δεν είναι στην ουσία τίποτα παραπάνω από μια σαρκική σχέση. Η ανθρώπινη ζωή πηγάζει απ’ τον Θεό, είναι η πνοή που έχει δώσει ο Θεός. Όποιος νομίζει ότι έχει δώσει ο ίδιος ζωή στα παιδιά του έχει λανθασμένη οπτική και θέση, ενώ εκτός των άλλων, δεν πιστεύει καθόλου στην κυριαρχία και στις ρυθμίσεις του Θεού.) Έτσι δεν είναι; Εκτός από τη σαρκική σχέση που τους συνδέει, στα μάτια του Θεού, τα παιδιά και οι γονείς έχουν ανεξάρτητες ζωές. Ούτε ανήκουν ο ένας στον άλλον ούτε έχουν κάποια ιεραρχική σχέση. Εννοείται ότι δεν έχουν σε καμία περίπτωση σχέση ιδιοκτησίας εκατέρωθεν. Ο Θεός τούς δίνει τις ζωές τους και Αυτός είναι κυρίαρχος της μοίρας τους. Απλώς οι γονείς γεννάνε τα παιδιά, είναι μεγαλύτεροι απ’ αυτά και εκείνα είναι μικρότερα απ’ τους γονείς τους· αυτή η σχέση, όμως, αυτό το επιφανειακό φαινόμενο, κάνει τους ανθρώπους να πιστεύουν πως τα παιδιά είναι αξεσουάρ και ιδιοκτησία των γονιών τους. Έτσι δεν εξετάζει κανείς το θέμα από τη ρίζα του· αντίθετα, το εξετάζει μόνο λαμβάνοντας υπόψη το επιφανειακό επίπεδο, τη σάρκα και τα συναισθήματά του. Είναι, λοιπόν, λάθος να εξετάζει κανείς το ζήτημα μ’ αυτόν τον τρόπο, είναι λανθασμένη αυτή η οπτική. Σωστά; (Ναι.) Τα παιδιά, λοιπόν, δεν είναι αξεσουάρ ούτε ιδιοκτησία των γονιών τους, αλλά ανεξάρτητοι άνθρωποι. Όποιες κι αν είναι οι προσδοκίες που έχουν οι γονείς από τα παιδιά τους αφότου εκείνα ενηλικιωθούν, πρέπει να παραμείνουν στο μυαλό τους ως ιδέες —δεν γίνεται να πραγματοποιηθούν. Είναι φυσικό πως, ακόμη κι αν έχουν οι γονείς προσδοκίες από τα ενήλικα παιδιά τους, δεν είναι σωστό να προσπαθήσουν να τις υλοποιήσουν ούτε να τις χρησιμοποιήσουν για να εκπληρώσουν τις υποσχέσεις τους, να κάνουν θυσίες ή να πληρώσουν οποιοδήποτε τίμημα γι’ αυτές. Άρα, τι πρέπει να κάνουν οι γονείς; Να πάρουν την απόφαση να εγκαταλείψουν τα ενήλικα παιδιά τους όταν αυτά έχουν αρχίσει να ζουν αυτόνομα και μπορούν να επιβιώσουν. Μόνο αν τα εγκαταλείψουν, θα τους δείξουν πραγματικό σεβασμό και θα αναλάβουν την ευθύνη απέναντί τους. Το να επιβάλλονται συνεχώς στα παιδιά τους, να τα ελέγχουν ή να θέλουν να ανακατεύονται και να εμπλέκονται στη ζωή και στην επιβίωσή τους είναι μια συμπεριφορά παράλογη που δείχνει άγνοια, κι επιπλέον, παιδαριώδης πρακτική. Όσο μεγάλες προσδοκίες κι αν έχουν από τα παιδιά τους, εκείνοι δεν μπορούν να αλλάξουν τίποτα και οι προσδοκίες τους δεν μπορούν να γίνουν πραγματικότητα. Άρα, ένδειξη σοφίας από μέρους των γονιών είναι να εγκαταλείψουν όλες τις προσδοκίες τους, είτε είναι ρεαλιστικές είτε όχι, να αποκτήσουν σωστή οπτική και στάση με την οποία θα προσεγγίζουν τη σχέση τους με τα παιδιά τους, αλλά και καθετί κάνουν εκείνα ή οτιδήποτε τους συμβαίνει όταν είναι ενήλικα. Σε αυτήν την αρχή πρέπει να βασιστούν. Είναι σωστή; (Ναι, σωστή είναι.) Αν μπορείς να την εφαρμόσεις, αυτό σημαίνει ότι αποδέχεσαι αυτές τις αλήθειες. Αν δεν μπορείς, και συνεχίζεις να ενεργείς όπως θέλεις, θεωρώντας ότι το πιο σπουδαίο και σημαντικό πράγμα στον κόσμο είναι η αγάπη για την οικογένεια, λες κι εσύ μπορείς να εποπτεύσεις τη μοίρα των παιδιών σου και να την κρατάς στα χέρια σου, τότε για δοκίμασε το και θα δεις ποιο θα είναι το τελικό αποτέλεσμα. Εννοείται πως μόνο σε οδυνηρή ήττα μπορεί να καταλήξει· δεν θα έχει κανένα καλό αποτέλεσμα.

Εκτός από το ότι έχουν αυτές τις προσδοκίες από τα ενήλικα παιδιά τους, όλοι οι γονείς στον κόσμο έχουν και μια κοινή απαίτηση απ’ αυτά: θέλουν τα παιδιά τους να είναι ευσεβή απέναντί τους και να τους συμπεριφέρονται καλά. Σε κάποιες εθνοτικές ομάδες και περιοχές, βέβαια, ισχύουν πιο συγκεκριμένες απαιτήσεις από τα παιδιά. Για παράδειγμα, έχουν την υποχρέωση, εκτός από το να δείχνουν ευσέβεια απέναντι στους γονείς τους, να τους φροντίσουν κιόλας μέχρι να πεθάνουν και να οργανώσουν την κηδεία τους, να ζήσουν μαζί τους αφότου ενηλικιωθούν και να αναλάβουν την ευθύνη να τους ζήσουν. Και αυτή είναι η τελευταία πτυχή των απαιτήσεων απ’ τους γονείς προς τα παιδιά που θα συζητήσουμε τώρα. Οι γονείς απαιτούν από τα παιδιά τους να τους δείξουν ευσέβεια και να τους φροντίζουν στα γεράματά τους. Αυτή δεν είναι η αρχική πρόθεση όλων των γονιών όταν αποκτούν παιδιά; Αυτή δεν είναι η βασική απαίτηση από τα παιδιά τους; (Ναι.) Ρωτάνε τα παιδιά τους όταν είναι ακόμα μικρά και δεν καταλαβαίνουν: «Όταν μεγαλώσεις και βγάζεις λεφτά, για ποιον θα τα χαλάς; Θα τα χαλάς για τη μαμά και τον μπαμπά;» «Ναι». «Θα τα χαλάς για τους παππούδες από τη μεριά του μπαμπά;» «Ναι». «Θα τα χαλάς για τους παππούδες από τη μεριά της μαμάς;» «Ναι». Πόσα λεφτά μπορεί να βγάλει συνολικά ένα παιδί; Είναι υποχρεωμένο να συντηρεί τους γονείς του, τους παππούδες του και από τις δύο πλευρές, ακόμη και τους μακρινούς συγγενείς του. Για πείτε Μου, δεν είναι βαρύ αυτό το φορτίο για ένα παιδί, δεν είναι ατυχία; (Ναι.) Τα παιδιά μιλάνε μεν με τον αθώο και αφελή τρόπο που μιλάνε τα παιδιά, και δεν ξέρουν τι στ’ αλήθεια λένε. Κάτι τέτοιο, όμως, αντανακλά μια συγκεκριμένη πραγματικότητα, ότι δηλαδή οι γονείς μεγαλώνουν τα παιδιά τους με έναν συγκεκριμένο σκοπό, ο οποίος όμως δεν είναι ούτε αγνός ούτε απλός. Αρχίζουν από τότε που τα παιδιά είναι ακόμα πολύ μικρά να τους προβάλλουν απαιτήσεις και να τα δοκιμάζουν διαρκώς, ρωτώντας τα: «Όταν μεγαλώσεις, θα συντηρείς τη μαμά και τον μπαμπά;» «Ναι». «Θα συντηρείς τη γιαγιά και τον παππού απ’ τη μεριά του μπαμπά;» «Ναι». «Θα συντηρείς τη γιαγιά και τον παππού απ’ τη μεριά της μαμάς;» «Ναι». «Ποιον αγαπάς περισσότερο;» «Αγαπώ περισσότερο τη μαμά». Τότε ο μπαμπάς ζηλεύει: «Και τον μπαμπά;» «Αγαπώ περισσότερο τον μπαμπά». Η μαμά ζηλεύει κι αυτή: «Ποιον αγαπάς πραγματικά περισσότερο;» «Και τη μαμά και τον μπαμπά». Τότε και οι δύο γονείς είναι ικανοποιημένοι. Πασχίζουν για να κάνουν τα παιδιά τους ευσεβή απέναντί τους, από τη στιγμή που αρχίζουν να μιλάνε, και ελπίζουν να τους συμπεριφερθούν καλά όταν μεγαλώσουν. Αν και αυτά τα μικρά παιδιά δεν είναι σε θέση να εκφράζονται καθαρά και δεν καταλαβαίνουν και πολλά, και πάλι οι γονείς θέλουν να τους δίνουν μια υπόσχεση. Παράλληλα, θέλουν και να δουν το δικό τους μέλλον στα παιδιά τους, ελπίζοντας να μη μεγαλώσουν παιδιά αχάριστα, αλλά ευσεβή παιδιά τα οποία θα αναλάβουν την ευθύνη γι’ αυτούς και, κυρίως, παιδιά στα οποία θα μπορούν να βασιστούν και θα τους στηρίξουν στα γεράματά τους. Παρότι τα ρωτούν αυτά από τότε που είναι μικρά τα παιδιά τους, δεν είναι απλά ερωτήματα. Είναι αποκλειστικά απαιτήσεις και ελπίδες που πηγάζουν από τα βάθη της καρδιάς των γονιών αυτών, απαιτήσεις και ελπίδες απολύτως αληθινές. Μόλις, λοιπόν, αρχίσουν τα παιδιά να καταλαβαίνουν κάποια πράγματα, οι γονείς ελπίζουν ότι εκείνα θα τους φροντίζουν όταν είναι άρρωστοι, θα κάθονται στο προσκεφάλι τους και θα τους περιποιούνται, έστω κι αν αυτό σημαίνει να τους δίνουν απλώς ένα ποτήρι νερό. Αν δεν μπορούν να κάνουν και πολλά πράγματα, δεν μπορούν να βοηθήσουν οικονομικά ή με πιο πρακτικό τρόπο, πρέπει τουλάχιστον να επιδεικνύουν αυτήν την ευσέβεια που ταιριάζει σ’ ένα παιδί. Οι γονείς θέλουν από τον καιρό που τα παιδιά τους είναι μικρά να βλέπουν αυτήν την ευσέβεια και να την επιβεβαιώνουν κάθε τόσο. Όταν, για παράδειγμα, δεν νιώθουν καλά ή κουράζονται απ’ τη δουλειά, κοιτάνε να δουν αν τα παιδιά τους θα τους φέρουν κάτι να πιουν, θα τους φέρουν τα παπούτσια τους, θα τους πλύνουν τα ρούχα ή θα τους φτιάξουν κάτι απλό να φάνε, έστω και μια απλή ομελέτα με ρύζι, ή αν θα τους ρωτήσουν: «Είσαι κουρασμένος; Αν είσαι, τότε θα σου φτιάξω κάτι να φας». Κάποιοι γονείς στις αργίες βγαίνουν έξω και επίτηδες δεν γυρνάνε σπίτι την ώρα του φαγητού για να φτιάξουν κάτι, με σκοπό να δουν αν τα παιδιά τους έχουν μεγαλώσει και έχουν λογικευτεί, αν ξέρουν να τους μαγειρέψουν, αν είναι ευσεβή απέναντί τους και αν τους σκέφτονται, αν μπορούν να μοιραστούν τις δυσκολίες τους ή αν είναι άκαρδα και αχάριστα, κι αν τα μεγάλωσαν τζάμπα. Καθώς εκείνα μεγαλώνουν, και ακόμη και μετά την ενηλικίωσή τους, οι γονείς τους συνεχώς τα δοκιμάζουν και τους κάνουν αδιάκριτες ερωτήσεις, ενώ παράλληλα έχουν συνεχώς απαιτήσεις απ’ αυτά: «Μην είσαι τόσο άκαρδος και αχάριστος. Γιατί ποιον λόγο σε μεγαλώσαμε εμείς, οι γονείς σου; Για να μας προσέξεις όταν γεράσουμε. Τζάμπα σε μεγαλώσαμε; Μην αδιαφορείς για μας. Δεν μας ήταν εύκολο να σε μεγαλώσουμε. Ήταν πολύ κοπιαστικό. Πρέπει να μας σκέφτεσαι κι εμάς και να τα καταλάβεις αυτά τα πράγματα». Κυρίως κατά την περιβόητη φάση της επανάστασης, δηλαδή τη μετάβαση από την εφηβεία στην ενηλικίωση, κάποια παιδιά δεν έχουν ιδιαίτερη λογική ή διάκριση και αδιαφορούν πολλές φορές για τους γονείς τους, προκαλώντας προβλήματα. Οι γονείς κλαίνε, κάνουν φασαρία και γκρινιάζουν στα παιδιά τους: «Δεν ξέρεις τι περάσαμε για να σε φροντίσουμε όταν ήσουν μικρός! Δεν περιμέναμε να γίνεις έτσι όταν μεγαλώσεις, να μην έχεις καμία ευσέβεια προς τους γονείς σου, να μην ξέρεις πώς να μοιράζεσαι μαζί μας το φορτίο για τις δουλειές του σπιτιού ή τις δυσκολίες μας. Δεν ξέρεις πόσο δύσκολα περάσαμε. Δεν είσαι ευσεβές παιδί, είσαι απείθαρχο, δεν είσαι καλός άνθρωπος!» Θυμώνουν στα παιδιά τους όχι μόνο λόγω της ανυπακοής τους ή της ριζοσπαστικής συμπεριφοράς που επιδεικνύουν στις σπουδές τους ή στην καθημερινότητά τους, αλλά και επειδή δεν βλέπουν σ’ αυτά το δικό τους μέλλον. Επιπλέον, βλέπουν ότι στο μέλλον δεν θα τους δείξουν την απαιτούμενη ευσέβεια, ότι ούτε σκέφτονται ούτε λυπούνται τους γονείς τους, ότι δεν έχουν θέση γι’ αυτούς στην καρδιά τους ή, πιο συγκεκριμένα, ότι δεν ξέρουν να είναι ευσεβή απέναντί τους. Οι γονείς τους, λοιπόν, όπως το βλέπουν, δεν μπορούν να εναποθέσουν τις ελπίδες τους σε τέτοια παιδιά. Μπορεί να γίνουν αχάριστα ή απείθαρχα, και οι γονείς τους πληγώνονται, γιατί πιστεύουν ότι όσα έξοδα έκαναν και όσα επένδυσαν για τα παιδιά τους πήγαν στράφι. Επιπλέον, πιστεύουν ότι έκαναν μια ασύμφορη συμφωνία, ότι δεν άξιζε τον κόπο, και μετανιώνουν γι’ αυτό, λυπούνται, στενοχωριούνται και βασανίζονται. Δεν μπορούν, όμως, να πάρουν πίσω όσα ξόδεψαν, και όσο το σκέφτονται αυτό τόσο μετανιώνουν, τόσο πιο πολύ απαιτούν ευσέβεια από τα παιδιά τους, και τους λένε: «Δεν μπορείς να γίνεις λίγο πιο ευσεβής προς τους γονείς σου; Δεν μπορείς να λογικευτείς λίγο; Δεν μπορούμε να βασιστούμε σ’ εσένα όταν μεγαλώσεις;» Ας υποθέσουμε, για παράδειγμα, ότι οι γονείς χρειάζονται λεφτά και, παρ’ όλα αυτά, δεν λένε κουβέντα, αλλά τα παιδιά τους τους φέρνουν αυτά τα λεφτά. Ας υποθέσουμε ότι οι γονείς θέλουν να φάνε κρέας ή οτιδήποτε νόστιμο και θρεπτικό, και, παρ’ όλα αυτά, δεν λένε τίποτα, αλλά τα παιδιά τους τους φέρνουν σπίτι τέτοιο φαγητό. Τα συγκεκριμένα παιδιά σκέφτονται ιδιαίτερα τους γονείς τους —όσο απασχολημένα κι αν είναι με τη δουλειά τους ή όσο μεγάλα οικογενειακά φορτία κι αν έχουν κι αυτά— ποτέ δεν ξεχνάνε τους γονείς τους. Οι γονείς, τότε, θα σκεφτούν ως εξής: «Αχ, μπορώ να βασίζομαι στο παιδί μου, επιτέλους μεγάλωσε, άξιζε και ο κόπος και τα λεφτά που χάλασα για να το μεγαλώσω· τώρα η επένδυσή μας αρχίζει και αποδίδει». Αν, όμως, εκείνα κάνουν κάτι που δεν ανταποκρίνεται απόλυτα στις προσδοκίες τους, τότε το κρίνουν με βάση πόση ευσέβεια τους δείχνουν, τα χαρακτηρίζουν ως μη ευσεβή, αναξιόπιστα και αχάριστα, και λένε ότι τα μεγάλωσαν τζάμπα.

Υπάρχουν και κάποιοι γονείς που ενίοτε είναι απασχολημένοι με τη δουλειά τους ή με άλλες δουλειές και όταν επιστρέφουν στο σπίτι αργά, διαπιστώνουν ότι τα παιδιά τους έφτιαξαν φαγητό και δεν τους φύλαξαν καθόλου. Αυτοί οι νέοι δεν έχουν φτάσει ακόμη στην ηλικία για να το καταλάβουν αυτό, μπορεί να μην το σκέφτονται καν ή να μην το συνηθίζουν, ή κάποιοι απλώς δεν έχουν αυτήν την ανθρώπινη φύση και δεν μπορούν να σκεφτούν ή να νοιαστούν τους άλλους. Ίσως, επίσης, να επηρεάζονται από τους γονείς τους, ή μπορεί να έχουν έμφυτη εγωιστική ανθρώπινη φύση, με αποτέλεσμα να μαγειρεύουν για να φάνε μόνοι τους, ενώ στους γονείς τους ούτε αφήνουν τίποτα ούτε φτιάχνουν μια μερίδα παραπάνω. Κι όταν εκείνοι γυρίσουν σπίτι και το δουν αυτό, το παίρνουν κατάκαρδα και εκνευρίζονται. Για ποιον λόγο εκνευρίζονται; Θεωρούν πως τα παιδιά τους δεν είναι ευσεβή απέναντί τους ούτε λογικά. Κυρίως οι ανύπαντρες μητέρες, όταν βλέπουν τα παιδιά τους να έχουν τέτοια συμπεριφορά, εκνευρίζονται ακόμη περισσότερο. Βάζουν τα κλάματα και αρχίζουν να φωνάζουν: «Νομίζεις ότι μου ήταν εύκολο να σε μεγαλώνω τόσα χρόνια; Ήμουν για σένα ταυτόχρονα πατέρας και μητέρα όλον τον καιρό που σε μεγάλωνα. Δουλεύω τόσο σκληρά, και μόλις γυρίζω σπίτι, δεν μου έχεις ετοιμάσει ούτε ένα πιάτο φαγητό. Ακόμα κι ένα μπολ με χυλό, έστω και κρύο, θα έδειχνε την αγάπη σου για μένα. Πώς είναι δυνατόν να μην το καταλαβαίνεις αυτό στην ηλικία που είσαι;» Ναι μεν τα παιδιά δεν καταλαβαίνουν και δεν έχουν σωστή συμπεριφορά, αλλά κι εσύ, αν δεν είχες αυτές τις προσδοκίες απ’ αυτά, θα θύμωνες τόσο πολύ; Θα το έπαιρνες στα σοβαρά; Θα έκρινες με βάση αυτό την ευσέβεια των παιδιών σου; Ας μη σου μαγειρεύουν αυτά, μπορείς να μαγειρέψεις μόνη σου. Αν δεν είχες αυτά, δεν θα έπρεπε να συνεχίσεις να ζεις; Αφού δεν είναι ευσεβή απέναντί σου, μήπως δεν θα έπρεπε να τα είχες γεννήσει εξαρχής; Αν όντως δεν μάθουν σε όλη τους τη ζωή ποτέ πώς να σε αγαπάνε και να σε φροντίζουν, τότε τι πρέπει να κάνεις; Πρέπει να αντιμετωπίσεις το ζήτημα σωστά ή μήπως πρέπει να θυμώνεις, να στενοχωριέσαι, να νιώθεις τύψεις, και να τσακώνεσαι συνέχεια μαζί τους; Τι πρέπει να κάνεις; Ποιο είναι το σωστό; (Να προσεγγίσω το ζήτημα σωστά.) Γενικά, ακόμα δεν ξέρεις τι να κάνεις. Και τελικά, λες απλώς στους άλλους: «Μην κάνεις παιδιά. Για κάθε παιδί που γεννάς, το μετανιώνεις. Δεν βλέπεις κανένα καλό όταν κάνεις και όταν μεγαλώνεις παιδιά. Όλα γίνονται άκαρδα και αχάριστα όταν μεγαλώνουν! Προτιμότερο είναι να είσαι καλός προς τον εαυτό σου και να μην ελπίζεις σε κανέναν. Κανένας δεν είναι αξιόπιστος! Όλοι λένε ότι μπορεί ο άνθρωπος να βασιστεί στα παιδιά του, αλλά πού μπορείς να βασιστείς; Πιο πολύ αυτά βασίζονται σ’ εσένα. Τους φέρεσαι καλά με χίλιους δυο τρόπους, κι αυτά σε αντάλλαγμα, θεωρούν υπέρτατο καλό το να είναι λίγο πιο ευγενικοί μαζί σου, και ότι αν κάνουν αυτό, σου φέρονται σωστά». Είναι λανθασμένη αυτή η δήλωση; Είναι κάποιου είδους γνώμη, κάποιου είδους σκέψη και άποψη που υπάρχει στην κοινωνία; (Ναι.) «Όλοι λένε ότι αν μεγαλώσεις παιδιά, θα σε γεροκομήσουν. Ούτε ένα πιάτο φαγητό δεν μπορείς εύκολα να τα πείσεις να σου φτιάξουν, πόσο μάλλον να σε φροντίσουν στα γεράματα. Μη βασίζεσαι σ’ αυτό!» Τι δήλωση είναι αυτή; Είναι κάτι παραπάνω από πολλή γκρίνια; (Αυτό είναι.) Από πού προέρχεται αυτή η γκρίνια; Μήπως επειδή οι γονείς έχουν υπερβολικά υψηλές προσδοκίες από τα παιδιά τους; Έχουν συγκεκριμένα πρότυπα και απαιτήσεις από αυτά, απαιτούν να είναι ευσεβή απέναντί τους, να τους νοιάζονται, να υπακούν σε κάθε τους λέξη όταν μεγαλώσουν, και να κάνουν οτιδήποτε είναι αναγκαίο για να δείξουν ευσέβεια και να κάνουν ό,τι οφείλουν ως παιδιά. Μόλις προβάλεις αυτές τις απαιτήσεις και τα πρότυπα, είναι αδύνατο να ανταποκριθούν τα παιδιά σου σ’ αυτά, όσο κι αν προσπαθήσουν, και τότε εσύ θα γκρινιάζεις συνέχεια και θα έχεις ένα κάρο παράπονα. Ό,τι κι αν κάνουν τα παιδιά σου, εσύ θα μετανιώνεις που τα γέννησες, θα θεωρείς τις απώλειες μεγαλύτερες από τα κέρδη σου, και ότι η επένδυση σου δεν έχει αποδώσει τίποτα. Έτσι δεν είναι; (Ναι.) Δεν φταίει γι’ αυτό ότι μεγαλώνεις τα παιδιά σου με λάθος στόχο; (Ναι.) Είναι σωστό ή λάθος να προκαλούνται τέτοιες συνέπειες; (Λάθος.) Είναι λάθος να προκαλούνται τέτοιες συνέπειες, και ξεκάθαρα, λάθος ήταν και ο αρχικός σου στόχος όσον αφορά την ανατροφή των παιδιών. Η ανατροφή των παιδιών συνιστά από μόνη της ευθύνη και υποχρέωση καθενός. Στην αρχή, ήταν ανθρώπινο ένστικτο, ενώ στη συνέχεια μετατράπηκε σε υποχρέωση και ευθύνη. Τα παιδιά δεν χρειάζεται να δείχνουν ευσέβεια απέναντι στους γονείς τους ή να τους φροντίζουν στα γεράματά τους, και φυσικά δεν ισχύει ότι πρέπει κανείς να κάνει παιδιά μόνο με την προϋπόθεση ότι θα είναι ευσεβή. Ο συγκεκριμένος στόχος έχει ακάθαρτη προέλευση, κι έτσι τελικά αναγκάζει τους ανθρώπους να εκφράσουν αυτήν τη λανθασμένη σκέψη και άποψη: «Ποπό, μη μεγαλώνετε παιδιά, ό,τι κι αν κάνετε». Αφού είναι ακάθαρτος ο στόχος, λανθασμένες είναι και οι σκέψεις και οι απόψεις που απορρέουν απ’ αυτόν. Δεν χρειάζεται, λοιπόν, να τις διορθώσει και να τις εγκαταλείψει κανείς; (Ναι.) Με ποιον τρόπο πρέπει να το κάνει αυτό; Ποιος στόχος είναι αγνός; Ποια σκέψη και ποια άποψη είναι σωστή; Πώς, δηλαδή, μπορεί κανείς να χειριστεί σωστά τη σχέση του με τα παιδιά του; Πρώτα απ’ όλα, επιλογή σου είναι να μεγαλώνεις παιδιά, εσύ τα γέννησες επειδή το ήθελες· εκείνα γεννήθηκαν χωρίς να το θέλουν. Εκτός από το καθήκον και την ευθύνη που ανέθεσε ο Θεός στους ανθρώπους να κάνουν απογόνους, και εκτός από το γεγονός ότι καθόρισε ποιοι θα γίνουν γονείς, ο υποκειμενικός λόγος και το σημείο εκκίνησής τους είναι η θέλησή τους να γεννήσουν τα παιδιά τους. Εάν θέλεις να κάνεις παιδιά, τότε θα πρέπει να τα μεγαλώσεις και να τα αναθρέψεις μέχρι να φτάσουν στην ενηλικίωση και να γίνουν ανεξάρτητα. Είσαι πρόθυμος να φέρεις στον κόσμο παιδιά, και έχεις ήδη κερδίσει πολλά οφέλη καθώς τα μεγάλωνες· έχεις ωφεληθεί σημαντικά. Καταρχάς, έχεις περάσει ευχάριστα όσο ζούσες μαζί τους, και έχεις απολαύσει και τη διαδικασία της ανατροφής τους. Η διαδικασία αυτή είχε μεν σκαμπανεβάσματα, αλλά κυρίως χαρακτηριζόταν από την ευτυχία του να συντροφεύεις τα παιδιά σου και να σε συντροφεύουν κι αυτά, πράγμα απαραίτητο για την ανθρώπινη φύση. Τα έχεις απολαύσει όλα αυτά και έχεις ήδη αποκομίσει πολλά οφέλη από τα παιδιά σου, σωστά; Τα παιδιά προσφέρουν στους γονείς τους ευτυχία και συντροφιά, και οι γονείς είναι αυτοί που βλέπουν, αφού πληρώνουν το τίμημα και επενδύουν χρόνο και ενέργεια, αυτά τα μικρά πλασματάκια να εξελίσσονται σταδιακά σε ενήλικες. Ξεκινάνε ως νεαρές και ανίδεες ζωούλες που δεν ξέρουν τίποτα απολύτως, μετά μαθαίνουν σιγά-σιγά να μιλάνε, αρχίζουν και φτιάχνουν προτάσεις, μαθαίνουν να ξεχωρίζουν διάφορα είδη γνώσης, μαθαίνουν να συζητάνε και να επικοινωνούν με τους γονείς τους, καθώς και να βλέπουν τα πράγματα από αμερόληπτη σκοπιά. Αυτή είναι η διαδικασία στην οποία υποβάλλονται οι γονείς, και δεν την αλλάζουν με κανένα άλλο γεγονός ή ρόλο. Οι γονείς έχουν ήδη απολαύσει και αποκτήσει αυτά τα πράγματα από τα παιδιά τους, κάτι που αποτελεί για τους ίδιους μεγάλη παρηγοριά και ανταμοιβή. Η αλήθεια είναι ότι μόνο και μόνο που γέννησες και μεγάλωσες τα παιδιά σου, έχεις κερδίσει ήδη πολλά απ’ αυτά. Όσο για το αν εκείνα θα είναι ευσεβή απέναντί σου, για το αν θα μπορείς να βασιστείς σ’ αυτά μέχρι να πεθάνεις και για το τι μπορείς να κερδίσεις από κείνα, όλα αυτά τα πράγματα εξαρτώνται από το αν είναι στη μοίρα σας να ζήσετε μαζί. Αυτό το καθορίζει ο Θεός. Από μια άλλη άποψη, o Θεός καθορίζει και το περιβάλλον στο οποίο ζουν τα παιδιά σου, τις συνθήκες διαβίωσής τους, το αν έχουν τα μέσα για να σε φροντίσουν, το αν θα είναι καλά στα οικονομικά τους και αν θα τους περισσεύουν λεφτά για να σου προσφέρουν μερικές υλικές απολαύσεις και κάποια υποστήριξη. Επίσης, ο Θεός καθορίζει και το αν θα έχεις υποκειμενικά τη μοίρα να απολαμβάνεις ως γονιός τα υλικά αγαθά, τα λεφτά ή τη συναισθηματική παρηγοριά που σου δίνουν τα παιδιά σου. Έτσι δεν είναι; (Ναι.) Οι άνθρωποι δεν μπορούν να ζητήσουν αυτά τα πράγματα. Βλέπεις, κάποια παιδιά δεν τα συμπαθούν οι γονείς τους και δεν θέλουν να ζήσουν μαζί τους, αλλά ο Θεός έχει ορίσει να ζήσουν μαζί, κι έτσι δεν μπορούν να ταξιδέψουν και να φύγουν μακριά ή να παρατήσουν τους γονείς τους. Είναι αναγκασμένα να μείνουν μια ζωή με τους γονείς τους —όσο και να προσπαθούσες, δεν θα μπορούσες να τα διώξεις. Από την άλλη, κάποια παιδιά έχουν γονείς που θέλουν πολύ να τα έχουν μαζί τους· είναι αχώριστοι, λείπει συνέχεια ο ένας από τον άλλον, αλλά οι συνθήκες τούς αναγκάζουν να μην μπορούν να μείνουν στην ίδια πόλη ή ακόμη και στην ίδια χώρα. Δυσκολεύονται πολύ που βλέπουν ο ένας τον άλλον και μιλάνε πρόσωπο με πρόσωπο· όσο κι αν έχουν εξελιχθεί οι μέθοδοι επικοινωνίας και παρόλο που είναι δυνατή η βιντεοκλήση, διαφέρει από το να ζουν μαζί κάθε μέρα. Τα παιδιά φεύγουν για τον έναν ή τον άλλον λόγο στο εξωτερικό, πάνε για δουλειά ή μετακομίζουν σε κάποιο άλλο μέρος μόλις παντρευτούν και ούτω καθεξής, κι έτσι τα χωρίζει από τους γονείς τους μια τεράστια απόσταση. Δεν μπορούν να συναντηθούν εύκολα, έστω και μια φορά, και το αν θα κάνουν βιντεοκλήση εξαρτάται από τη διαφορά ώρας. Η διαφορά της ώρας και κάποιες άλλες δυσκολίες μπορεί να μην επιτρέπουν στα παιδιά να επικοινωνούν συχνά με τους γονείς τους. Όλες αυτές οι σημαντικές πτυχές με τι συνδέονται; Δεν συνδέονται όλες με όσα καθορίζει ο Θεός; (Ναι.) Όλα αυτά δεν τα καθορίζουν οι υποκειμενικές επιθυμίες είτε του γονιού είτε του παιδιού· κυρίως, τα καθορίζει ο Θεός. Από μια άλλη άποψη, οι γονείς αγωνιούν για το κατά πόσον θα μπορούν στο μέλλον να βασιστούν στα παιδιά τους. Γιατί θες να βασιστείς σ’ αυτά; Για να σου φέρνουν τσάι και νερό; Τι είδους εξάρτηση είναι αυτή; Δεν μπορείς να το φέρεις μόνος σου; Δεν είναι τέλειο να έχεις την υγεία σου, και να μπορείς να κινηθείς και να φροντίσεις τον εαυτό σου, να κάνεις τα πάντα μόνος σου; Για ποιον λόγο να βασίζεσαι στους άλλους για να σε υπηρετούν; Είναι όντως ευτυχία να απολαμβάνεις τη φροντίδα και τη συντροφιά των παιδιών σου, ή το να σε σερβίρουν και στο τραπέζι του φαγητού και αλλού; Όχι απαραίτητα. Αν δεν μπορείς να κινηθείς και υπάρχει όντως ανάγκη να σε εξυπηρετούν τόσο στο τραπέζι όσο και εκτός αυτού, αυτό σε κάνει ευτυχισμένο; Αν μπορούσες να διαλέξεις, θα διάλεγες να έχεις την υγεία σου και να μη χρειάζεται να σε φροντίζουν τα παιδιά σου, ή θα διάλεγες να είσαι κατάκοιτος και να έχεις τα παιδιά σου στο πλάι σου; Ποιο απ’ τα δύο θα διάλεγες; (Να έχω την υγεία μου.) Είναι πολύ καλύτερα να έχεις την υγεία σου. Μπορείς, είτε φτάσεις στα 80, στα 90, είτε ακόμα και στα 100, να συνεχίσεις να φροντίζεις τον εαυτό σου. Αυτό αποτελεί καλή ποιότητα ζωής. Ναι μεν θα γεράσεις, θα γίνει το μυαλό σου λίγο πιο αργό, δεν θα τα θυμάσαι όλα, θα τρως λιγότερο, θα τα κάνεις όλα πιο αργά και όχι το ίδιο καλά, και δεν θα σου είναι τόσο εύκολο να βγαίνεις έξω, αλλά δεν παύει να είναι σπουδαίο το ότι θα μπορείς να φροντίζεις τις βασικές σου ανάγκες. Φτάνει να σε παίρνουν τα παιδιά σου πού και πού κάνα τηλέφωνο για να δουν τι κάνεις ή να έρθουν στο πατρικό τους και να περάσετε μαζί τις γιορτές. Γιατί να απαιτήσεις περισσότερα από κείνα; Συνέχεια βασίζεσαι στα παιδιά σου· μόνο αν γίνουν σκλάβοι σου θα ευχαριστηθείς; Δεν είναι εγωισμός αυτό εκ μέρους σου; Απαιτείς συνέχεια απ’ τα παιδιά σου να είναι ευσεβή απέναντί σου και να μπορείς να βασίζεσαι πάνω τους —να βασιστείς σε τι; Οι γονείς σου βασίζονταν σ’ εσένα; Αν ούτε καν οι γονείς σου δεν βασίζονταν σ’ εσένα, άρα γιατί πιστεύεις ότι εσύ πρέπει να βασίζεσαι στα δικά σου παιδιά; Δεν είναι παράλογο; (Ναι.)

Εφόσον οι γονείς προσδοκούν από τα παιδιά τους ευσέβεια, πρέπει αφενός να ξέρουν ότι τα πάντα τα ενορχηστρώνει και τα καθορίζει ο Θεός. Αφετέρου, οι άνθρωποι πρέπει να έχουν λογική· μόνο και μόνο που κάνουν παιδιά, βιώνουν έμφυτα μια ιδιαίτερη εμπειρία στη ζωή τους. Ήδη έχουν αποκομίσει πολλά οφέλη απ’ τα παιδιά τους και έχουν φτάσει στο σημείο να εκτιμούν τις στενοχώριες και τις χαρές του να είσαι γονιός. Μια τέτοια διαδικασία συνιστά πολύ πλούσια και φυσικά αξέχαστη εμπειρία ζωής γι’ αυτούς, η οποία αντισταθμίζει τις ελλείψεις και την άγνοια που υπάρχει στην ανθρώπινη φύση τους. Έχουν, λοιπόν, ως γονείς κερδίσει ήδη ό,τι ήταν να κερδίσουν επειδή μεγάλωσαν τα παιδιά τους. Υπάρχει, βέβαια, περίπτωση να μην τους φτάνει αυτό. Ίσως απαιτούν απ’ τα παιδιά τους να τους κάνουν τους υπηρέτες ή τους σκλάβους, και περιμένουν να τους ξεπληρώσουν επειδή τα μεγάλωσαν. Έχουν την προσδοκία να τους δείχνουν ευσέβεια, να τους φροντίσουν στα γεράματά τους, να κανονίσουν την κηδεία τους, να τους βάλουν στο φέρετρο και να μην αφήσουν το πτώμα τους να σαπίσει μες στο σπίτι, να κλάψουν γοερά γι’ αυτούς όταν πεθάνουν, να τους πενθήσουν και να τους θρηνήσουν για τρία χρόνια, και ούτω καθεξής. Θέλουν, δηλαδή, να αναγκάσουν τα παιδιά τους να ξεπληρώσουν το χρέος τους με όλους αυτούς τους τρόπους. Στην περίπτωση αυτή, μιλάμε για κάτι παράλογο και απάνθρωπο. Βλέπεις, ο Θεός μαθαίνει τους ανθρώπους να συμπεριφέρονται στους γονείς τους ως εξής: τους ζητά μόνο να δείχνουν ευσέβεια απέναντι στους γονείς τους και δεν απαιτεί σε καμία περίπτωση να τους συντηρούν τα παιδιά τους μέχρι τον θάνατό τους. Δεν δίνει τέτοια ευθύνη και υποχρέωση στους ανθρώπους ο Θεός —ποτέ δεν έχει πει κάτι τέτοιο. Το μόνο που συμβουλεύει τα παιδιά ο Θεός είναι να δείχνουν ευσέβεια προς τους γονείς τους. Η ευσέβεια ενός παιδιού προς τους γονείς είναι μια γενική δήλωση με μεγάλο εύρος. Αν μιλήσουμε σήμερα γι’ αυτό με συγκεκριμένους όρους, θα πει ότι αρκεί να εκπληρώνεις τις ευθύνες σου όσο σου επιτρέπουν οι ικανότητές σου και τα μέσα σου. Τόσο απλό είναι· αυτή είναι η μοναδική απαίτηση από τα παιδιά. Πώς πρέπει, λοιπόν, να το κατανοήσουν αυτό οι γονείς; Ο Θεός δεν απαιτεί «τα παιδιά να είναι ευσεβή απέναντι στους γονείς τους, να τους φροντίζουν στα γεράματά τους και να τους κηδέψουν». Πρέπει, λοιπόν, οι γονείς να εγκαταλείψουν τον εγωισμό τους και να μην περιμένουν ότι όλη η ύπαρξη των παιδιών τους θα περιστρέφεται γύρω από τους ίδιους, μόνο και μόνο επειδή τα γέννησαν. Εφόσον δεν περιστρέφεται η ύπαρξη των παιδιών γύρω από τους γονείς τους και δεν τους θεωρούν το επίκεντρο της ζωής τους, τότε εκείνοι δεν πρέπει να τα μαλώνουν συνέχεια, να βασανίζουν τη συνείδησή τους και να λένε πράγματα όπως «Είσαι αχάριστος, ασεβής και ανυπάκουος· παρόλο που σε μεγάλωνα τόσον καιρό, δεν μπορώ να βασιστώ πάνω σου». Δεν πρέπει να επιπλήττουν συνέχεια τα παιδιά τους με αυτά τα λόγια και να τους δίνουν τέτοια φορτία. Είναι μεγάλο λάθος να απαιτεί κανείς απ’ τα παιδιά του να είναι ευσεβή προς τον ίδιο και να τον συντροφεύουν, να τον φροντίσουν στα γεράματα και να τον κηδέψουν, αλλά και να τον σκέφτονται συνέχεια, όπου κι αν πηγαίνουν· είναι απάνθρωπη σκέψη και ιδέα. Και το σκεπτικό αυτό μπορεί να υπάρχει σε διάφορες χώρες ή μεταξύ διαφορετικών εθνοτικών ομάδων, αλλού περισσότερο, αλλού λιγότερο· αν, όμως, κοιτάξουμε την παραδοσιακή κινεζική κουλτούρα, οι Κινέζοι δίνουν μεγάλη σημασία στην ευσέβεια των παιδιών προς τους γονείς. Από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα, αυτό αποτελούσε ανέκαθεν αντικείμενο συζήτησης και έμφασης ως μέρος της ανθρώπινης φύσης των ατόμων και ως κριτήριο μέτρησης για το αν κάποιος είναι καλός ή κακός. Βεβαίως, στην κοινωνία, υπάρχει και μια κοινή πρακτική και άποψη σύμφωνα με την οποία αν τα παιδιά δεν είναι ευσεβή, τότε και οι γονείς ντρέπονται, με αποτέλεσμα τα παιδιά να μην αντέχουν αυτό το στίγμα στη φήμη τους. Λόγω της επίδρασης διαφόρων παραγόντων, και οι γονείς δηλητηριάζονται έντονα από ένα τέτοιο παραδοσιακό σκεπτικό, και απαιτούν ευσέβεια απ’ τα παιδιά τους προς το πρόσωπό τους αδιάκριτα και χωρίς δεύτερη σκέψη. Ποιο είναι το νόημα να μεγαλώνεις παιδιά; Δεν το κάνεις για τους δικούς σου σκοπούς· είναι ευθύνη και υποχρέωση που σου έχει δώσει ο Θεός. Η μία πτυχή είναι πως το να μεγαλώσεις παιδιά αποτελεί μέρος του ανθρώπινου ενστίκτου, ενώ η άλλη πτυχή είναι πως αποτελεί μέρος της ανθρώπινης ευθύνης. Ο λόγος για τον οποίον αποφασίζεις να κάνεις παιδιά είναι το ένστικτο και η ευθύνη, και όχι να προετοιμαστείς για τα γεράματα και να σε γηροκομήσουν. Σωστή δεν είναι αυτή η άποψη; (Ναι.) Όσοι δεν έχουν παιδιά θα αποφύγουν τα γεράματα; Όποιος γεράσει, άραγε, συνεπάγεται ότι θα είναι και δυστυχισμένος; Δεν είναι απαραίτητο, σωστά; Όσοι δεν έχουν παιδιά μπορεί φυσικά να ζήσουν μέχρι τα βαθιά γεράματα, και μερικοί μάλιστα έχουν την υγεία τους, χαίρονται τα τελευταία χρόνια της ζωής τους και πεθαίνουν γαλήνια. Είναι σίγουρο ότι όσοι έχουν παιδιά θα απολαύσουν τα τελευταία χρόνια της ζωής τους ευτυχισμένοι και υγιείς; (Δεν είναι απαραίτητο.) Άρα, στην πραγματικότητα, αν οι γονείς θα είναι υγιείς κι ευτυχισμένοι, σε τι συνθήκες θα ζουν όταν φτάσουν σε μεγάλη ηλικία, και ποια ποιότητα ζωής θα έχουν ελάχιστη σχέση έχει με το αν τα παιδιά τους είναι ευσεβή· αυτά τα δύο δεν συνδέονται άμεσα μεταξύ τους. Οι συνθήκες διαβίωσής σου, η ποιότητα ζωής και η σωματική κατάσταση που θα έχεις στα γεράματά σου έχουν να κάνουν με αυτά που έχει ορίσει για σένα ο Θεός και με το περιβάλλον που έχει ρυθμίσει για να ζήσεις. Δεν έχουν καμία άμεση σχέση με το αν τα παιδιά σου σου δείχνουν ή όχι ευσέβεια. Δεν είναι αναγκασμένα να αναλάβουν την ευθύνη για τις συνθήκες της ζωής σου όταν γεράσεις. Δεν ισχύει αυτό; (Ναι.) Όποια στάση κι αν έχουν, λοιπόν, τα παιδιά προς τους γονείς τους, είτε θέλουν να τους φροντίσουν, είτε το κάνουν με μισή καρδιά, είτε δεν θέλουν καθόλου να το κάνουν, πρόκειται για τη στάση τους ως παιδιά. Ας βάλουμε λίγο στην άκρη την οπτική των παιδιών και ας μιλήσουμε μόνο από την οπτική των γονιών. Οι γονείς δεν θα πρέπει να απαιτούν από τα παιδιά τους ούτε ευσέβεια ούτε φροντίδα στα γεράματα ή να επωμιστούν το φορτίο της ζωής των γονιών τους στα τελευταία χρόνια της ζωής τους —δεν υπάρχει λόγος να συμβαίνει κάτι τέτοιο. Από μια άποψη, αυτήν τη στάση πρέπει να έχουν οι γονείς προς τα παιδιά τους, και από μια άλλη, αυτήν την αξιοπρέπεια πρέπει να δείχνουν. Ασφαλώς, υπάρχει και μια πιο σημαντική διάσταση. Είναι η αρχή που πρέπει να τηρούν οι γονείς ως δημιουργήματα όσον αφορά το πώς φέρονται στα παιδιά τους. Αν τα παιδιά σου σε προσέχουν, σου δείχνουν ευσέβεια και σε φροντίζουν με προθυμία, δεν υπάρχει λόγος να τους το αρνηθείς· αν, όμως, δεν θέλουν να σε φροντίσουν, δεν είναι ανάγκη να γκρινιάζεις και να βαρυγκωμάς όλη μέρα ούτε να στενοχωριέσαι ή να δυσανασχετείς μέσα σου, ούτε να κρατάς κακία στα παιδιά σου. Πρέπει να αναλάβεις την ευθύνη και να επωμιστείς το φορτίο της ζωής και της επιβίωσής σου στο μέτρο των δυνατοτήτων σου, και όχι να το φορτώνεις στους άλλους, ιδίως στα παιδιά σου. Πρέπει να αντιμετωπίσεις δυναμικά και σωστά τη ζωή χωρίς τη συντροφιά ή τη βοήθεια των παιδιών σου, και να μπορείς να αντιμετωπίσεις μόνος σου ό,τι σου φέρνει η ζωή, ακόμα και αν τα παιδιά σου είναι μακριά. Βεβαίως, αν θέλεις μια μεγάλη βοήθεια απ’ τα παιδιά σου, ζήτησέ τους τη, χωρίς όμως να στηρίζεσαι στην ιδέα ότι είναι υποχρεωμένα να σου δείξουν ευσέβεια ή ότι πρέπει να σε στηρίξουν. Αντίθετα, και οι δυο πλευρές πρέπει να κάνουν διάφορα πράγματα ο ένας για τον άλλον από την άποψη ότι έτσι εκπληρώνουν τις ευθύνες τους. Έτσι, θα αντιμετωπίσουν ορθολογικά τη σχέση μεταξύ γονιού και παιδιού. Εννοείται πως αν είναι ορθολογικοί και οι μεν και οι δε, αν δίνουν χώρο ο ένας στον άλλον και υπάρχει αλληλοσεβασμός, στο τέλος, σίγουρα θα καταφέρουν να έχουν καλύτερες και πιο αρμονικές σχέσεις, να διατηρήσουν την οικογενειακή αγάπη και να εκτιμήσουν τη μεταξύ τους φροντίδα, το ενδιαφέρον και τη στοργή. Φυσικά, πιο ανθρώπινο και πιο σωστό είναι να τα κάνεις όλα αυτά με βάση τον αλληλοσεβασμό και την αλληλοκατανόηση. Έτσι δεν είναι; (Ναι.) Όταν τα παιδιά προσεγγίζουν και εκτελούν σωστά τις ευθύνες τους και εσύ, ως γονιός, πάψεις να έχεις απ’ αυτά υπερβολικές ή άσχετες απαιτήσεις, τότε θα δεις ότι όλα όσα κάνουν είναι εντελώς φυσικά και κανονικά, και θα τα θεωρείς πολύ σωστά. Δεν θα τα βλέπεις με τέτοια επικριτική ματιά όπως και πριν, και δεν θα λες πως οτιδήποτε κάνουν είναι δυσάρεστο, είναι λάθος και δεν φτάνει να ξεπληρώσει το χρέος που σου έχουν επειδή τα μεγάλωσες. Κάθε άλλο, θα έχεις τη σωστή στάση απέναντι στα πάντα, θα ευγνωμονείς τον Θεό για την παρέα και την ευσέβεια που σου δίνουν τα παιδιά σου, και θα θεωρείς ότι τα παιδιά σου έχουν αξιοπρέπεια και ανθρωπιά. Και ακόμα κι αν δεν έχεις την παρέα ή την ευσέβεια των παιδιών σου, ούτε τον Θεό θα κατηγορείς ούτε θα μετανιώνεις που τα μεγάλωσες, πόσο μάλλον θα τα μισείς. Με λίγα λόγια, είναι πάρα πολύ σημαντικό να αντιμετωπίζουν οι γονείς σωστά τη στάση που έχουν τα παιδιά τους απέναντί τους, όποια κι αν είναι αυτή. Και σωστή αντιμετώπιση σημαίνει να μην έχουν από τα παιδιά τους υπερβολικές απαιτήσεις, να μην έχουν ακραίες συμπεριφορές απέναντί τους, και φυσικά να μην επικρίνουν ή κρίνουν απάνθρωπα ή αρνητικά όλα όσα εκείνα κάνουν. Αν το κάνεις αυτό, θα αρχίσεις να ζεις με αξιοπρέπεια. Ως γονιός, πρέπει ανάλογα με τις ικανότητες και τις συνθήκες σου, αλλά βέβαια και ανάλογα με όσα καθορίζει ο Θεός, να απολαμβάνεις ό,τι σου δίνει Αυτός. Ακόμη κι αν δεν σου δώσει κάτι, οφείλεις και τότε να Τον ευχαριστείς και να υποτάσσεσαι σ’ Αυτόν. Δεν πρέπει να συγκρίνεις τον εαυτό σου με τους άλλους και να λες: «Κοίτα την οικογένεια του τάδε, πόσο ευσεβές είναι το παιδί του, πηγαίνει συνέχεια βόλτα με τους γονείς του και τους πάει διακοπές στα νότια. Όποτε έρχεται στο πατρικό του, είναι φορτωμένο με κάθε λογής σακούλες. Πόσο ευσεβές παιδί! Κοίταξέ το το παιδί τους, μπορούν να βασιστούν σ’ αυτό. Για να έχεις κάποιον να σε φροντίσει στα γεράματα, θα πρέπει να μεγαλώσεις έναν τέτοιο γιο. Κοίτα τον δικό μας: Έρχεται στο σπίτι με άδεια χέρια, ποτέ δεν μας φέρνει τίποτα· και δεν φτάνει που έρχεται με άδεια χέρια, ούτε καν έρχεται συχνά. Αν δεν του πω να έρθει, δεν έρχεται. Και με το που έρθει, το μόνο που θέλει είναι να φάει και να πιει, δεν θέλει να κάνει καμία δουλειά». Αν είναι έτσι τα πράγματα, τότε απλώς μην τον καλείς στο σπίτι. Αν τον καλείς, δεν πας γυρεύοντας να στενοχωρηθείς; Αφού ξέρεις ότι αν έρθει σπίτι, απλώς θα κάτσει να φάει και να πιει τζάμπα, τότε γιατί να τον καλέσεις; Θα τον καλούσες ακόμα κι αν δεν είχες κανένα κίνητρο; Δεν φταίει ότι ευτελίζεις τον εαυτό σου και είσαι εγωιστής; Θέλεις συνέχεια να στηρίζεσαι σ’ αυτόν, με την ελπίδα ότι δεν τον μεγάλωσες άδικα, με την ελπίδα ότι αυτός ο γιος που μεγάλωσες εσύ ο ίδιος ίσως να μην είναι άκαρδος κι αχάριστος. Θέλεις όλη την ώρα να αποδείξεις ότι δεν ανέθρεψες έναν άκαρδο κι αχάριστο άνθρωπο, ότι το παιδί σου δείχνει ευσέβεια. Και τι σημασία έχει να το αποδείξεις αυτό; Μια χαρά δεν μπορείς να ζήσεις τη δική σου ζωή; Δεν μπορείς να ζήσεις χωρίς παιδιά; (Ναι.) Μπορείς να συνεχίσεις να ζεις. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα σαν κι αυτό, έτσι δεν είναι;

Κάποιοι άνθρωποι παραμένουν κολλημένοι σε μια σάπια και παρωχημένη αντίληψη· λένε το εξής: «Δεν έχει καμία σημασία αν κάποιος κάνει παιδιά προκειμένου να του δείξουν ευσέβεια και αν εκείνα είναι ευσεβή απέναντί του στη διάρκεια της ζωής του· όταν, όμως, πεθάνει, τα παιδιά του πρέπει να τον βάλουν στο φέρετρο. Χωρίς τα παιδιά του στο πλευρό του, μπορεί να πεθάνει μόνος του και να σαπίσει μέσα στο σπίτι». Και τι έγινε αν δεν το μάθει κανένας; Μόλις πεθάνεις, είσαι νεκρός, δεν έχεις πλέον συνείδηση για τίποτα. Όταν πεθάνει το σώμα σου, κατευθείαν φεύγει και η ψυχή σου. Όπου κι αν είναι το σώμα, όπως κι αν φαίνεται μετά τον θάνατο, έτσι κι αλλιώς δεν είναι νεκρό; Ακόμα κι αν το κουβαλήσουν σε φέρετρο, του κάνουν μεγαλοπρεπή κηδεία και το θάψουν, ούτως η άλλως δεν θα σαπίσει; Οι άνθρωποι πιστεύουν το εξής: «Είναι θαυμάσιο πράγμα να έχεις δίπλα σου τα παιδιά σου για να σε βάλουν στο φέρετρο, να σε ντύσουν και να σε βάψουν για την κηδεία, να σου κανονίσουν μια μεγαλοπρεπή τελετή. Αν, όταν πεθάνεις, δεν σου κανονίσει κανένας την κηδεία σου ή δεν σε αποχαιρετήσει, είναι λες και όλη σου η ζωή δεν είχε σωστό τέλος». Είναι σωστή αυτή η ιδέα; (Όχι, δεν είναι.) Στις μέρες μας, οι νέοι δεν νοιάζονται και πολύ για τέτοια πράγματα, υπάρχουν, όμως, ακόμα κάποιοι που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές και κάποιοι ηλικιωμένοι που δεν έχουν και πολλή αντίληψη και μέσα τους είναι βαθιά ριζωμένη η σκέψη και η άποψη ότι τα παιδιά πρέπει να γηροκομούν τους γονείς τους και να τους κηδεύουν. Όπως κι αν τους συναναστραφείς σχετικά με την αλήθεια, δεν μπορούν να τη δεχτούν. Και πού οδηγεί αυτό τελικά; Στο να βασανίζονται πάρα πολύ. Κρύβουν μέσα τους από καιρό αυτόν τον όγκο που τους δηλητηριάζει. Όταν τον ανακαλύψουν και τον βγάλουν, θα πάψει να τους δηλητηριάζει, και τότε θα ζήσουν ελεύθεροι. Κάθε λανθασμένη πράξη προκαλείται από λανθασμένες σκέψεις. Αν αυτοί οι άνθρωποι φοβούνται μήπως, όταν πεθάνουν, σαπίσουν μες στο σπίτι τους, θα σκέφτονται διαρκώς το εξής: «Πρέπει να μεγαλώσω έναν γιο. Και όταν μεγαλώσει, δεν πρέπει να τον αφήσω να απομακρυνθεί πολύ. Τι θα γίνει αν δεν είναι δίπλα μου τη στιγμή που θα πεθάνω; Αν δεν έχω κάποιον να με γηροκομήσει ή να με κηδέψει, θα το μετανιώσω πικρά! Αν έχω κάποιον να με φροντίσει, τότε η ζωή μου δεν θα έχει πάει στράφι. Αυτή θα ήταν μια τέλεια ζωή. Δεν πρέπει με τίποτα να γίνω ο περίγελος των γειτόνων». Δεν είναι σάπια αυτή η ιδεολογία; (Ναι, είναι.) Είναι στενόμυαλη και παρακμιακή, αφού δίνει υπερβολική σημασία στο υλικό σώμα! Το υλικό σώμα, στην πραγματικότητα, είναι άχρηστο. Αφού βιώσει τη γέννηση, τα γηρατειά, την αρρώστια και τον θάνατο, δεν μένει τίποτα. Ο μόνος τρόπος να ζήσουν για πάντα οι άνθρωποι είναι να κερδίσουν την αλήθεια όσο ζουν και να σωθούν. Αν δεν έχεις κερδίσει την αλήθεια, τότε μόλις πεθάνει και σαπίσει το σώμα σου, δεν θα μείνει τίποτα· όσο ευσεβή κι αν είναι απέναντί σου τα παιδιά σου, εσύ δεν θα το ευχαριστηθείς. Όταν πεθαίνει κάποιος και τα παιδιά του τον θάψουν μέσα σε φέρετρο, νιώθει τίποτα αυτό το κουφάρι; Μπορεί να αντιληφθεί τίποτα; (Όχι, δεν μπορεί.) Δεν έχει καμία απολύτως αντίληψη. Οι άνθρωποι, όμως, στη ζωή το θεωρούν πολύ σημαντικό αυτό, και έχουν υπερβολικές απαιτήσεις απ’ τα παιδιά τους ώστε να τους κηδέψουν. Ανοησία δεν είναι αυτό; (Ναι, είναι.) Κάποια παιδιά λένε στους γονείς τους: «Πιστεύουμε στον Θεό. Όσο ζείτε, θα σου δείχνουμε ευσέβεια, θα σε φροντίζουμε και θα σε εξυπηρετούμε. Όταν, όμως, πεθάνεις, δεν θα σε κηδέψουμε». Και μόλις το ακούσουν αυτό οι γονείς, θυμώνουν. Τίποτα άλλο απ’ όσα λες δεν τους θυμώνει, αλλά μόλις το αναφέρεις αυτό, ξεσπάνε και λένε «Τι είπες; Τι ασεβής που είσαι, θα σου σπάσω τα πόδια! Μακάρι να μη σε είχα γεννήσει. Θα σε σκοτώσω!» Δεν τους ενοχλεί τίποτε άλλο από όσα λες, παρά μόνο αυτό. Όσο εκείνοι ζουν, τα παιδιά τους είχαν πολλές ευκαιρίες να τους φερθούν καλά, αλλά εκείνοι επιμένουν να τους κηδέψουν κιόλας όταν πεθάνουν. Τα παιδιά, επειδή έχουν μόλις ξεκινήσει να πιστεύουν στον Θεό, τους είπαν: «Όταν πεθάνεις, δεν θα σου κάνουμε κηδεία. Θα σε αποτεφρώσουμε και θα φυλάξουμε την τέφρα. Όσο ζεις ακόμα, θα απολαμβάνεις την ευλογία να μας έχεις κοντά σου, θα σου προσφέρουμε φαγητό και ρούχα, και δεν θα σε αδικήσουμε». Δεν είναι ρεαλιστικό αυτό; Οι γονείς απαντάνε ως εξής: «Τίποτα απ’ αυτά δεν έχει σημασία. Εκείνο που θέλω είναι να μου κανονίσετε κηδεία όταν πεθάνω. Αν δεν με γηροκομήσεις και δεν με κηδέψεις, τότε δεν θα το ξεχάσω ποτέ!» Κάποιος που είναι τόσο ανόητος, δεν καταλαβαίνει μια τόσο απλή λογική· όσο κι αν του τα εξηγείς ξανά και ξανά, δεν καταλαβαίνει —είναι σαν ζώο. Αν, λοιπόν, επιδιώκεις την αλήθεια, ως γονιός, πρέπει να εγκαταλείψεις πάνω απ’ όλα τις παραδοσιακές, σάπιες και παρακμιακές σκέψεις και απόψεις σχετικά με το αν τα παιδιά θα σου δείξουν ευσέβεια, αν θα σε γηροκομήσουν και αν θα σε κηδέψουν, και να προσεγγίσεις το ζήτημα σωστά. Αν είναι όντως ευσεβή τα παιδιά σου απέναντί σου, τότε αποδέξου το σωστά. Αν, όμως, τα παιδιά σου δεν έχουν τις κατάλληλες προϋποθέσεις, την ενέργεια ή τη θέληση να σου δείξουν ευσέβεια, με αποτέλεσμα, όταν γεράσεις, να μην μπορούν να είναι στο πλάι σου για να σε φροντίσουν ή να σε κηδέψουν, τότε δεν υπάρχει λόγος να το απαιτείς ή να στενοχωριέσαι. Όλα βρίσκονται στα χέρια του Θεού. Υπάρχει η κατάλληλη στιγμή για τη γέννηση, η κατάλληλη ώρα για τον θάνατο, και ο Θεός έχει ορίσει πού θα γεννηθούν και πού θα πεθάνουν οι άνθρωποι. Ακόμα κι αν τα παιδιά σου σου δώσουν κάποια υπόσχεση και σου πουν «Όταν πεθάνεις, σίγουρα θα βρίσκομαι στο πλευρό σου· δεν πρόκειται να σε απογοητεύσω ποτέ», αυτές τις συνθήκες δεν τις έχει ενορχηστρώσει ο Θεός. Μπορεί να τύχει, όταν είναι να πεθάνεις, τα παιδιά σου να μη βρίσκονται στο πλευρό σου, και όσο κι αν τρέξουν να γυρίσουν πίσω, μπορεί να μην προλάβουν. Δεν θα προφτάσουν να σε δουν για τελευταία φορά. Μπορεί να περάσουν τρεις με πέντε μέρες από τη στιγμή που άφησες την τελευταία σου πνοή, μπορεί το σώμα σου να έχει σχεδόν σαπίσει, και τότε μόνο να γυρίσουν. Έχουν κανένα όφελος οι υποσχέσεις τους; Δεν μπορούν καν να είναι κύριοι της δικής τους ζωής. Εγώ σου το έχω ξαναπεί αυτό, εσύ όμως δεν το πιστεύεις με τίποτα. Επιμένεις να τα αναγκάζεις να σου υποσχεθούν. Ωφελούν σε τίποτα οι υποσχέσεις τους; Ικανοποιείς τον εαυτό σου με αυτές τις ψευδαισθήσεις και θεωρείς πως τα παιδιά σου μπορούν να κρατήσουν την υπόσχεσή τους. Όντως πιστεύεις ότι μπορούν; Δεν μπορούν. Ούτε τα ίδια τα παιδιά δεν ξέρουν πού θα βρίσκονται και τι θα κάνουν κάθε μέρα ή τι τους επιφυλάσσει το μέλλον τους. Στην πραγματικότητα, οι υποσχέσεις τους δεν κάνουν τίποτα άλλο παρά να σε ξεγελάσουν, να σου δώσουν ένα ψεύτικο αίσθημα ασφάλειας, κι εσύ τις πιστεύεις. Δεν μπορείς ακόμα να καταλάβεις ότι η μοίρα του καθενός βρίσκεται στα χέρια του Θεού.

Το πόσο είναι γραφτό τα παιδιά να είναι μαζί με τους γονείς τους και αυτοί να επωφελούνται από τα παιδιά τους οι άπιστοι το αποκαλούν «έχω βοήθεια» ή «δεν έχω βοήθεια». Δεν καταλαβαίνουμε τι σημαίνει αυτό. Σε τελική ανάλυση, με απλά λόγια, ο Θεός προκαθορίζει και ορίζει αν μπορεί κάποιος να στηριχθεί στα παιδιά του. Δεν πάνε όλα όπως ακριβώς τα θες. Ασφαλώς, όλοι θέλουν να πηγαίνουν καλά τα πράγματα και να καρπώνονται οφέλη απ’ τα παιδιά τους. Γιατί, όμως, δεν έχεις σκεφτεί ποτέ αν είναι γραφτό να το κάνεις αυτό, αν είναι στη μοίρα σου; Ο Θεός καθορίζει τα πάντα: το χρονικό διάστημα που θα κρατήσει ο δεσμός σου με τα παιδιά σου, αν η όποια δουλειά κάνεις στη ζωή σου θα συνδέεται με τα παιδιά σου, αν έχει προβεί ο Θεός στις κατάλληλες ρυθμίσεις ώστε τα παιδιά σου να συμμετέχουν στα σημαντικά γεγονότα της ζωής σου και αν θα είναι εκεί κι αυτά όταν βιώσεις κάποιο σοβαρό γεγονός στη ζωή σου. Αν δεν το έχει ορίσει ο Θεός, τότε, αφού μεγαλώσουν και ενηλικιωθούν τα παιδιά σου, ακόμη και αν δεν τα διώξεις απ’ το σπίτι, θα φύγουν μόνα τους όταν έρθει η ώρα. Πρέπει να το καταλάβουν αυτό οι άνθρωποι. Αν δεν καταλάβεις αυτό το ζήτημα, τότε θα εμμένεις συνέχεια στα θέλω και στις απαιτήσεις σου, θα θέτεις διάφορους κανόνες και θα δέχεσαι διάφορες ιδεολογίες για να κερδίσεις υλικές απολαύσεις. Και τι θα γίνει στο τέλος; Θα το διαπιστώσεις όταν πεθάνεις. Στη ζωή σου έχεις κάνει πολλές ανοησίες και έχεις σκεφτεί πολλά πράγματα μη ρεαλιστικά, τα οποία δεν συνάδουν με τα γεγονότα ούτε τα έχει καθορίσει ο Θεός. Αν όλα αυτά τα συνειδητοποιήσεις όταν είσαι στο νεκροκρέβατό σου, δεν θα είναι πολύ αργά; Δεν ισχύει αυτό; (Ναι.) Εκμεταλλεύσου το όσο είσαι ακόμα ζωντανός και το μυαλό σου είναι ακόμα καθαρό, όσο μπορείς ακόμα να κατανοήσεις ορισμένα θετικά πράγματα, και αποδέξου τα γρήγορα. Το να τα αποδεχτείς δεν σημαίνει να τα μετατρέψεις σε κάποια ιδεολογική θεωρία ή σε κάποιο σύνθημα, αλλά να προσπαθήσεις να τα υλοποιήσεις και να ασκηθείς σ’ αυτά. Σιγά-σιγά εγκατάλειψε τις ιδέες και τις εγωιστικές επιθυμίες σου, και μη νομίζεις πως ό,τι κάνεις ως γονιός είναι σωστό και αποδεκτό ή πως τα παιδιά σου είναι υποχρεωμένα να το αποδεχτούν. Πουθενά στον κόσμο δεν στέκει αυτή η λογική. Οι γονείς είναι άνθρωποι —άνθρωποι δεν είναι και τα παιδιά τους; Δεν είναι ούτε αξεσουάρ ούτε σκλάβοι σου, είναι ανεξάρτητα δημιουργήματα· τι σε αφορά αν θα σου δείξουν ευσέβεια; Οπότε, ό,τι είδους γονιός κι αν είσαι, όποια κι αν είναι η ηλικία των παιδιών σου, έχουν δεν έχουν φτάσει στην ηλικία που πρέπει να σου δείξουν ευσέβεια ή στην ηλικία που πρέπει να ζήσουν ανεξάρτητα, εσύ ως γονιός πρέπει να υιοθετήσεις αυτές τις ιδέες και να αναπτύξεις τις σωστές σκέψεις και απόψεις για τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να φέρεσαι στα παιδιά σου. Ούτε στα άκρα να φτάνεις ούτε να αξιολογείς τα πάντα σύμφωνα με αυτές τις λανθασμένες, ξεπερασμένες ή παρωχημένες σκέψεις και απόψεις. Μπορεί αυτές οι σκέψεις και απόψεις να εναρμονίζονται με τις ανθρώπινες αντιλήψεις, τα συμφέροντα και τις σωματικές και συναισθηματικές ανάγκες των ανθρώπων, αλλά δεν αποτελούν την αλήθεια. Αυτά τα πράγματα, είτε τα θεωρείς κατάλληλα είτε όχι, το μόνο που θα κάνουν στο τέλος είναι να σου φέρουν προβλήματα και φορτία, να σε εγκλωβίσουν σε διάφορες δυσάρεστες καταστάσεις και να σε αναγκάσουν να αποκαλύψεις στα παιδιά σου τη θερμοαιμία σου. Εσύ θα εκφράσεις τα επιχειρήματά σου, εκείνα θα εκφράσουν τα δικά τους, και τελικά θα μισείτε και θα κατηγορείτε ο ένας τον άλλον. Η οικογένεια θα πάψει να λειτουργεί πια σαν οικογένεια. Θα στραφείτε ο ένας κατά του άλλου και θα γίνετε εχθροί. Αν αποδεχτούν οι πάντες την αλήθεια και τις σωστές σκέψεις και απόψεις, τότε αυτά τα ζητήματα θα αντιμετωπίζονται εύκολα, θα λύνονται οι αντιπαραθέσεις και οι διαφωνίες που δημιουργούνται. Αν, από την άλλη, επιμένουν όλοι στις παραδοσιακές αντιλήψεις, τότε όχι μόνο δεν θα λυθούν αυτά τα προβλήματα, αλλά θα μεγαλώσουν και οι αντιπαραθέσεις των δύο πλευρών. Η παραδοσιακή κουλτούρα δεν συνιστά από μόνη της κριτήριο για το πώς να αξιολογεί κανείς τα ζητήματα. Αυτό έχει σχέση με την ανθρώπινη φύση, ενώ εμπλέκονται και πράγματα που αφορούν τη σάρκα, όπως τα συναισθήματα των ανθρώπων, οι εγωιστικές επιθυμίες και η θερμοαιμία τους. Υπάρχει, βέβαια και κάτι πιο θεμελιώδες στην παραδοσιακή κουλτούρα, δηλαδή η υποκρισία. Οι άνθρωποι θέλουν μέσω της ευσέβειας που τους δείχνουν τα παιδιά τους να αποδείξουν ότι τα έχουν διαπαιδαγωγήσει σωστά και ότι εκείνα διαθέτουν ανθρώπινη φύση· αντίστοιχα, και τα παιδιά θέλουν μέσω της ευσέβειας προς τους γονείς τους να αποδείξουν πως δεν είναι αχάριστοι άνθρωποι, μα αντίθετα σεμνοί και ταπεινοί κύριοι και κυρίες, κι έτσι να βρουν ένα στήριγμα ανάμεσα στις διάφορες φυλές και ομάδες της κοινωνίας, στο οποίο θα βασιστούν για την επιβίωσή τους. Αυτή είναι εκ φύσεως η πιο υποκριτική και θεμελιώδης πτυχή της παραδοσιακής κουλτούρας, και δεν είναι κριτήριο αξιολόγησης των ζητημάτων. Πρέπει, λοιπόν, οι γονείς να εγκαταλείψουν τις απαιτήσεις που έχουν απέναντι στα παιδιά τους και να χρησιμοποιούν τις σωστές σκέψεις και απόψεις για να τους συμπεριφέρονται, αλλά και να αξιολογούν τη στάση των παιδιών τους απέναντί τους. Αν δεν διαθέτεις ούτε καταλαβαίνεις την αλήθεια, τουλάχιστον δες την από την οπτική της ανθρώπινης φύσης. Και πώς μπορεί να τη δει κανείς από την οπτική της ανθρώπινης φύσης; Τα παιδιά που ζουν σ’ αυτήν την κοινωνία, στις διάφορες ομάδες, δουλειές και κοινωνικές τάξεις δεν έχουν εύκολη ζωή. Είναι τόσα πράγματα που συναντούν και αντιμετωπίζουν μέσα σε τόσα διαφορετικά περιβάλλοντα. Έχουν τη ζωή και τη μοίρα, την οποία καθόρισε ο Θεός, αλλά και τις δικές τους μεθόδους επιβίωσης. Εννοείται πως στη σημερινή κοινωνία κάθε ανεξάρτητο άτομο δέχεται πολύ μεγάλες πιέσεις. Όλοι έχουν προβλήματα με την επιβίωση, με τις σχέσεις μεταξύ ανωτέρων και υφισταμένων, με τα παιδιά τους και ούτω καθεξής. Όλοι δέχονται τεράστια πίεση. Για να είμαστε δίκαιοι, κανείς δεν περνάει εύκολα. Ιδιαίτερα στο σύγχρονο χαοτικό, αγχωτικό περιβάλλον διαβίωσης, που είναι γεμάτο ανταγωνισμό και αιματηρές συγκρούσεις, κανένας δεν έχει εύκολη ζωή, όλοι περνούν δύσκολα. Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες για το πώς έγινε αυτό. Σ’ αυτό το περιβάλλον που ζουν όλοι, αν κάποιος δεν πιστεύει στον Θεό και δεν εκτελεί το καθήκον του, τότε δεν του έχει μείνει κανένα μονοπάτι για να ακολουθήσει. Το μόνο μονοπάτι είναι να επιδιώκει τα εγκόσμια, να κρατιέται ζωντανός, να προσαρμόζεται κάθε μέρα σ’ αυτόν τον κόσμο και να παλεύει για το μέλλον και την επιβίωσή του με οποιοδήποτε κόστος, ίσα-ίσα για να βγάλει την κάθε μέρα. Η αλήθεια είναι ότι κάθε μέρα τού προκαλεί πόνο και πασχίζει να τα βγάλει πέρα. Αν, λοιπόν, οι γονείς συνεχίσουν να ζητάνε χίλια δυο επιπλέον πράγματα απ’ τα παιδιά τους, αυτό αναμφίβολα θα τα κάνει χειρότερα, θα καταστρέφει και θα βασανίζει το σώμα και το μυαλό τους. Οι γονείς έχουν τον δικό τους κοινωνικό κύκλο, τον δικό τους τρόπο ζωής και το δικό τους περιβάλλον διαβίωσης, τα δε παιδιά έχουν το δικό τους περιβάλλον διαβίωσης και τον δικό τους χώρο, όπως και το δικό τους κοινωνικό περίγυρο. Ας υποθέσουμε ότι οι γονείς ανακατεύονται υπερβολικά στις υποθέσεις των παιδιών τους ή έχουν υπερβολικές απαιτήσεις απ’ αυτά, και τους ζητάνε να κάνουν το ένα και το άλλο, έτσι ώστε να ξεπληρώσουν τον κόπο που έκαναν κάποτε αυτοί για χάρη των παιδιών τους· αν το εξετάσουμε απ’ αυτήν την οπτική, είναι πολύ απάνθρωπο, σωστά; Άσχετα με το πώς ζουν ή επιβιώνουν τα παιδιά τους ή με τις δύσκολες καταστάσεις που αντιμετωπίζουν στην κοινωνία, οι γονείς δεν έχουν την ευθύνη ή την υποχρέωση να κάνουν για εκείνα το παραμικρό. Εννοείται, βέβαια, ότι πρέπει και να μην τους προσθέτουν περισσότερα προβλήματα ή φορτία στην ήδη περίπλοκη ζωή ή στη δύσκολη διαβίωση των παιδιών τους. Αυτό πρέπει να κάνουν οι γονείς. Μην έχεις υπερβολικές απαιτήσεις απ’ τα παιδιά σου και μην τα κατηγορείς υπερβολικά. Να τους φέρεσαι δίκαια και ισότιμα, και να δείχνεις ενσυναίσθηση για την κατάστασή τους. Οι γονείς πρέπει, βέβαια, να διαχειριστούν και τη δική τους ζωή. Έτσι, τα παιδιά θα τους σέβονται και οι ίδιοι θα είναι άξιοι σεβασμού. Ως γονιός, αν πιστεύεις στον Θεό και κάνεις τα καθήκοντά σου, τότε όποια κι αν είναι τα καθήκοντα που κάνεις στον οίκο του Θεού, δεν θα προλαβαίνεις να σκέφτεσαι πράγματα όπως να απαιτείς ευσέβεια από τα παιδιά σου και να στηρίζεσαι σ’ αυτά για να σε γηροκομήσουν. Εάν εξακολουθούν να υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι, τότε δεν είναι αληθινοί πιστοί και σίγουρα δεν επιδιώκουν την αλήθεια. Όλοι τους είναι μπερδεμένοι και δύσπιστοι. Έτσι δεν είναι; (Ναι.) Αν λοιπόν οι γονείς έχουν δουλειά, αν έχουν καθήκοντα να κάνουν και είναι απασχολημένοι με το έργο τους, τότε ασφαλώς δεν πρέπει να μιλάνε για το αν είναι ή δεν είναι τα παιδιά τους ευσεβή απέναντί τους. Αν μιλάνε συνέχεια γι’ αυτό και λένε: «Τα παιδιά μου δεν είναι ευσεβή. Δεν μπορώ να βασιστώ σ’ αυτά και όταν γεράσω, δεν θα με προσέξουν», αυτό δείχνει ότι είναι απλώς τεμπέληδες και αργόσχολοι, ότι γυρεύουν προβλήματα χωρίς λόγο. Αυτό δεν ισχύει; Και τι πρέπει να κάνετε αν βρεθείτε μπροστά σε τέτοιους γονείς; Να τους δώσετε ένα μάθημα. Πώς θα το κάνετε αυτό; Αρκεί να πείτε «Δεν μπορείς να ζήσεις μόνος σου; Έχεις φτάσει σε σημείο να μην μπορείς να φας ή να πιεις πια μόνος σου; Έχεις φτάσει στο σημείο να μην μπορείς πια να επιβιώσεις; Εφόσον μπορείς να ζήσεις, τότε άντε να ζήσεις· αν δεν μπορείς, τότε πέθανε!» Θα τολμούσατε να πείτε κάτι τέτοιο; Σας ακούω, είναι απάνθρωπες αυτές οι κουβέντες; (Εγώ δεν τολμάω να το πω.) Δεν μπορείς να το πεις, ε; Δεν αντέχεις να το πεις. (Σωστά.) Όταν μεγαλώσετε λίγο, θα μπορέσετε. Αν κάνουν οι γονείς σου υπερβολικά πολλά εκνευριστικά πράγματα, τότε θα μπορέσεις να το πεις. Σου έχουν φερθεί πολύ καλά, δεν σε έχουν πληγώσει ποτέ· αν σε πληγώσουν, τότε θα μπορέσεις να το πεις. Σωστά; (Ναι.) Αν απαιτούν συνέχεια να πηγαίνεις στο πατρικό σου λέγοντας: «Έλα σπίτι και φέρε μου λεφτά, αχάριστο παιδί!» και κάθε μέρα σε μαλώνουν και σε βρίζουν, τότε θα μπορέσεις να το πεις. Θα πεις το εξής: «Εφόσον μπορείς να ζήσεις, τότε άντε να ζήσεις· αν δεν μπορείς, τότε πέθανε! Δεν μπορείς να συνεχίσεις να ζεις χωρίς παιδιά; Ρίξε μια ματιά στους γέρους που δεν έχουν παιδιά· μια χαρά δεν ζουν; Δεν είναι ευτυχισμένοι; Προσέχουν κάθε μέρα τη ζωή τους, και αν έχουν ελεύθερο χρόνο, πάνε μια βόλτα και κάνουν λίγη γυμναστική. Φαίνεται πως η ζωή τους είναι αρκετά ικανοποιητική κάθε μέρα. Κοίτα λίγο τον εαυτό σου· αφού τίποτα δεν σου λείπει, γιατί δεν μπορείς να συνεχίσεις να ζεις; Απαξιώνεις τον εαυτό σου και σου αξίζει να πεθάνεις! Πρέπει να σου δείξουμε ευσέβεια; Ούτε σκλάβοι σου είμαστε ούτε ιδιοκτησία σου. Πρέπει να βαδίσεις στο δικό σου μονοπάτι, εμείς δεν είμαστε υποχρεωμένοι να αναλάβουμε αυτήν την ευθύνη. Σου έχουμε δώσει αρκετό φαγητό, αρκετά ρούχα και αρκετά πράγματα. Για ποιον λόγο σαχλαμαρίζεις; Αν συνεχίσεις να σαχλαμαρίζεις, θα σε βάλουμε στο γηροκομείο!» Έτσι δεν πρέπει να αντιμετωπίζει κανείς τέτοιους γονείς; Δεν γίνεται να τους κακομαθαίνεις. Αν δεν έχουν κοντά τους τα παιδιά τους για να τους φροντίζουν, τότε κλαίνε και οδύρονται όλη μέρα, λες και έπεσαν τα καράβια τους έξω, λες και δεν μπορούν να συνεχίσουν να ζουν. Αν δεν μπορούν να συνεχίσουν να ζουν, άσ’ τους να πεθάνουν για να το διαπιστώσουν και μόνοι τους. Δεν πρόκειται, όμως, να πεθάνουν, αγαπάνε πάρα πολύ τη ζωή τους. Έχουν μια τέτοια φιλοσοφία ζωής που τους κάνει να εξαρτώνται από τους άλλους για να ζήσουν καλύτερα, πιο ελεύθερα και πιο συνειδητά. Οικοδομούν την ευτυχία και τη χαρά τους πάνω στα βάσανα των παιδιών τους. Δεν θα έπρεπε να πεθάνουν τέτοιοι γονείς; (Ναι.) Όταν τα παιδιά τους τους κάνουν παρέα και τους υπηρετούν κάθε μέρα, τότε εκείνοι ευχαριστιούνται, χαίρονται και νιώθουν περήφανοι, ενώ τα παιδιά τους αναγκάζονται να υποφέρουν και να ανέχονται μια τέτοια κατάσταση. Δεν θα έπρεπε να πεθάνουν αυτοί οι γονείς; (Ναι.)

Ας κλείσουμε τη σημερινή μας συναναστροφή που αφορά το τελευταίο σημείο των προσδοκιών που έχουν οι γονείς από τους απογόνους τους. Έχετε ξεκαθαρίσει το ζήτημα σχετικά με το πώς προσεγγίζουν οι γονείς το κατά πόσο τα παιδιά τους είναι ευσεβή απέναντί τους, αν είναι αξιόπιστα, αν τους γηροκομούν και αν τους κηδεύουν; (Ναι.) Δεν πρέπει ως γονιός να έχεις τέτοιες απαιτήσεις, τέτοιες σκέψεις και απόψεις ούτε να βασίζεις στα παιδιά σου τέτοιες ελπίδες. Τα παιδιά σου δεν σου οφείλουν τίποτα. Ευθύνη σου είναι να τα μεγαλώσεις· το αν θα τα μεγαλώσεις σωστά ή όχι είναι άλλο θέμα. Τίποτα δεν σου χρωστάνε. Ο λόγος που σου φέρονται καλά και σε φροντίζουν είναι αποκλειστικά και μόνο για να εκπληρώσουν μια ευθύνη, όχι να ξεπληρώσουν οποιοδήποτε χρέος· δεν σου χρωστάνε τίποτα. Οπότε, δεν έχουν καμία υποχρέωση να σου δείξουν ευσέβεια ή να μπορείς να βασιστείς και να στηριχτείς πάνω τους. Το καταλαβαίνεις; (Ναι.) Το ότι σε φροντίζουν, το ότι μπορείς να βασιστείς πάνω τους και το ότι σου δίνουν κάποια λεφτά να ξοδέψεις δεν είναι τίποτα άλλο παρά η ευθύνη τους ως παιδιά κι όχι ευσέβεια απέναντι στους γονείς τους. Έχουμε αναφέρει νωρίτερα την παραβολή με τα κοράκια που ταΐζουν τους γονείς τους και με τα αρνάκια που γονατίζουν για να θηλάσουν. Αφού ακόμα και τα ζώα καταλαβαίνουν αυτό το δόγμα και μπορούν να το υλοποιήσουν, εννοείται πως πρέπει να το κάνουν και οι άνθρωποι, αφού είναι τα πιο προηγμένα πλάσματα μεταξύ όλων των ζωντανών πλασμάτων. Ο Θεός τούς δημιούργησε και τους έδωσε σκέψεις, ανθρώπινη φύση και αισθήματα. Εφόσον είναι άνθρωποι, το καταλαβαίνουν αυτό χωρίς να χρειάζεται να τους το μάθει κανείς. Το αν θα έχουν ή όχι τα παιδιά ευσέβεια απέναντι στους γονείς τους εξαρτάται γενικότερα απ’ το αν ο Θεός έχει ορίσει έτσι τη μοίρα τη δική σου και των παιδιών σου, απ’ το αν θα έχετε μια σχέση αλληλοσυμπλήρωσης και αλληλοϋποστήριξης, και απ’ το αν μπορείς να απολαύσεις αυτήν την ευλογία· πιο συγκεκριμένα, εξαρτάται από το αν τα παιδιά σου έχουν ανθρώπινη φύση. Αν έχουν όντως συνείδηση και λογική, τότε δεν χρειάζεται να τα διαπαιδαγωγήσεις· θα το καταλάβουν από μικρά. Αν τα καταλαβαίνουν όλα αυτά από μικρά, τότε δεν νομίζεις ότι όσο μεγαλώνουν, θα καταλαβαίνουν ακόμα πιο πολλά; Αυτό δεν θα γίνει; (Ναι.) Εφόσον καταλαβαίνουν από πολύ μικρά κάποια δόγματα, όπως «Τα καλά παιδιά βγάζουν λεφτά για να τα ξοδέψουν για τη μαμά και τον μπαμπά», δεν θα τα καταλάβουν ακόμα περισσότερο όταν μεγαλώσουν; Τι τη θέλουν τη διαπαιδαγώγηση; Υπάρχει λόγος να τους κάνουν οι γονείς τους τέτοια ιδεολογικά μαθήματα; Δεν υπάρχει κανένας λόγος. Είναι ανόητο, λοιπόν, να απαιτούν οι γονείς ευσέβεια απ’ τα παιδιά τους ή να απαιτούν να τους γηροκομήσουν και να τους κηδέψουν. Δεν είναι άνθρωποι τα παιδιά που γεννάς; Μήπως είναι δέντρα ή πλαστικά λουλούδια; Άραγε δεν καταλαβαίνουν; Υπάρχει λόγος τα διαπαιδαγωγήσεις εσύ; Ακόμα και τα σκυλιά το καταλαβαίνουν αυτό. Κοίταξε, όταν δύο σκυλάκια είναι με τη μητέρα τους, αν αρχίσουν άλλα σκυλιά να τρέχουν γαυγίζοντας προς αυτήν, δεν το ανέχονται. Πίσω απ’ τον φράχτη, προστατεύουν τη μητέρα τους και δεν αφήνουν τα άλλα σκυλιά να της γαβγίζουν. Αφού μέχρι και τα σκυλιά το καταλαβαίνουν αυτό, εννοείται πως πρέπει να το καταλαβαίνουν και οι άνθρωποι! Δεν υπάρχει λόγος να τους το μάθεις. Οι άνθρωποι μπορούν να εκπληρώσουν τις ευθύνες τους και δεν υπάρχει λόγος να εμφυσήσουν οι γονείς τέτοιες σκέψεις στα παιδιά τους. Θα το πράξουν από μόνα τους. Αν δεν έχουν ανθρώπινη φύση, τότε, ακόμα κι αν επικρατούν οι κατάλληλες συνθήκες, δεν θα το πράξουν· αν έχουν όντως ανθρώπινη φύση και επικρατούν οι κατάλληλες συνθήκες, τότε είναι φυσικό να το πράξουν. Άρα, δεν είναι ανάγκη οι γονείς να απαιτούν, να προτρέπουν ή να κατηγορούν τα παιδιά τους για το αν είναι ευσεβή ή όχι. Είναι αχρείαστα όλα αυτά. Αν τα παιδιά σου σου δείχνουν ευσέβεια, δες το ως ευλογία. Αν δεν την έχεις, μην το βλέπεις ως απώλεια. Ο Θεός δεν ορίζει τα πάντα; Ωραία, ας ολοκληρώσουμε εδώ τη σημερινή μας συναναστροφή. Αντίο!

27 Μαΐου 2023